افزایش توانایی ذهن با نرمش مغزی

مغز عضوی از بدن است که با کارکردن نه‌تنها تحلیل نمی‌رود بلکه قدرتمندتر هم می‌شود و در هر سن امکان رشد و پیشرفت دارد. انسان به عنوان یکی از موجودات عالم، امتیازات زیادی در مقایسه با سایر موجودات دارد. یکی از این امتیازات قدرت یادگیری، تفکر و حفظ اطلاعات است.

به نوشته ایران، مغز ما شگفت‌انگیزترین پدیده در سیاره زمین محسوب می‌شود اما این پدیده نیز گاهی به خطا می‌رود. مهم نیست مغز ما چقدر قدرتمند است آنچه اهمیت دارد این است که بدانیم این عضو نیاز به تقویت دارد تا بتواند توانمندی‌های خویش را حفظ کند. هر چه بیشتر مغز خود را بشناسیم و بیشتر و بهتر آن را تمرین دهیم، عملکرد آن با گذشت زمان نه‌تنها افت نخواهد کرد بلکه ورزیده‌تر و توانمندتر هم خواهد شد.

تمرینات خاصی برای مغز وجود دارد که انجام مرتب این تمرینات مانند ورزش برای بدن عمل کرده، مغز را ورزیده‌تر می‌کند. هدف از این روش‌ها ارتقای عملکرد مغز، رفع نواقص کارکردی و جلوگیری از افت عملکرد مغز با گذشت زمان است. این روش‌ها سبب پیوند بهتر شبکه‌های عصبی، بهبود سرعت پردازش و هماهنگی هر چه بیشتر دو نیمکره مغز می‌شود.

یکی از عوامل مهم شناخت، «توجه» است. توجه وسیله‌ای است که با آن میزان محدودی از اطلاعات از میان حجم عظیم اطلاعاتی که حواس، حافظه ذخیره شده و سایر فرآیندهای شناختی ما را در اختیار دارد، به صورت فعال پردازش می‌کنیم.

منابع ذهنی ما با محدودیت‌هایی روبه‌رو است. روانشناختی «توجه» این امکان را برای ما فراهم می‌آورد که از این منابع محدود به صورت بهینه استفاده کنیم. ما می‌توانیم با کاهش توجه به بسیاری از محرک‌های بیرونی (اطلاعات حسی) و درونی (افکار و حافظه)، محرک‌های مورد علاقه خود را گزینش کنیم. به این طریق احتمال این‌که بتوانیم به محرک‌های مورد علاقه خویش به سرعت و دقت پاسخ گوییم، افزایش می‌یابد.

مهارت‌های توجه، توانایی شما را برای حذف مواردی که حواس شما را پرت می‌کنند افزایش می‌دهد و به این ترتیب، کارایی شما را نیز در خانه و محل کار بالا می‌برد. توجه یکی از کارکردهای اساسی در مغز انسان است که مؤلفه‌های آن مبنایی برای فرآیندهای شناختی دیگر است. به طور کلی یکپارچگی سیستم توجه،‌ لازمه عملکرد همه سیستم‌های سطح بالای شناختی دیگر مثل حافظه، کارکردهای اجرایی و... است. بویژه عملکرد حافظه بشدت به توجه وابسته است مثل تکمیل فرایندهای رمزگردانی که در این مرحله، اطلاعات به صورت رمز معینی در حافظه اندوخته می‌شود و بازیابی که فراخوانی اطلاعات از حافظه است، بدون توجه امکانپذیر نیست. برای این که اطلاعات را در حافظه خود رمزگردانی کنیم، نخست باید توجه را بر آن متمرکز کنیم وگرنه خیلی زود از حافظه رخت بر می‌بندد و دچار فراموشی می‌شویم. بنابراین عملکرد ضعیف توجه در زندگی روزانه بخصوص عملکرد شغلی و اجتماعی فرد بیشتر آشکار می‌شود.

توجه از نظر کارکرد و حوزه عملیات 4 سطح یا مرتبه دارد که هریک بسته به نیاز، از سوی مغز در جای خود به کار گرفته می‌شود.

توجه توزیع شده: ما اغلب اوقات می‌توانیم به طور همزمان به بیش از یک تکلیف بپردازیم و منابع توجه خود را به صورت محتاطانه از یکی به دیگری، به تناسب نیاز منتقل سازیم.

توجه مستمر: این نوع توجه به توانایی نگهداری پاسخ رفتاری در طول فعالیت مداوم و تکراری اطلاق می‌شود.

توجه انتخابی: ما دائماً انتخاب می‌کنیم که به کدام محرک توجه کنیم و کدام محرک را نادیده بگیریم.

توجه متمرکز: این نوع توجه به توانایی پاسخ دادن جداگانه به محرک دیداری، شنیداری، یا لامسه‌ای مربوط است.
تمرین توجه: پژوهشگران روش‌های مختلفی را برای افزایش کارایی مغز ارائه کرده‌اند که شامل تکنیک های ساده و در عین حال مؤثر و کاربردی برای ورزیده کردن مغز به منظور کسب مهارت در توجه است.