در قرنهای گذشته، تغییر و تحولات مرزهای جغرافیایی به اندازهای زیاد بوده که شک داریم، واژه «ما» زیاد درست باشد، ولی میگوییم: قدیمیترین پرچم دنیا به ما تعلق دارد؛ به ما ایرانیان.
ویژگیهای پرچم به اندازهای مهم است که تقریبا در همه کشورهای جهان، حتی جزییترین مشخصات پرچمشان با ذکر علت، ثبت شده است. آنچه در کشور ما به نام استاندارد ویژگیهای پرچم ثبت شده، نیز از این قاعده جدا نیست؛ کارشناسان مؤسسه استاندارد سابق ـ که به تازگی به سازمان ملی ارتقا یافته است ـ در یک کمیسیون فنی تهیه شده و در بیست و سومین جلسه کمیته ملی صنایع نساجی مورخ۵۹/۶/۳۱ به تصویب رسیده است؛ مصوبهای که جنس پارچه، علامت مخصوص، رنگ، اندازه و دوخت را در بر میگیرد. در بخشی از آن میخوانیم: شعار «الله اکبر» به نشانه بیست و دوم بهمن، یازده بار در رنگ سبز و یازده بار در رنگ سرخ یعنی بیست و دو بار به صورت حاشیه در مرز رنگ سرخ و سبز با رنگ سفید تکرار میشود.
به گزارش «تابناک»، کافی است چرخی در خیابانهای شهر بزنید و اندکی به پیرامونتان نگاه کنید تا با انبوه پرچمهای سه رنگی روبهرو شوید که نهادهای گوناگون به مناسبت دهه فجر برافراشتهاند؛ پرچمهایی در انواع و اقسام شکلهای گوناگون که بیشتر دچار حذف و اضافاتی شدهاند و متأسفانه، به سلیقه مجریان و مدیران فرهنگی بازآفرینی شدهاند!
این در حالی است که ویژگیهای پرچم، از دیدگاههای گوناگون از چنان حساسیت بالایی برخوردار است که حتی جنس پارچه به کار برده شده برای تولید آن نیز مورد توجه قرار گرفته است؛ آن هم تحت مصوبه استاندارد که طبیعتا اگر رعایت نشود، آنچه تولید خواهد شد، دیگر پرچم رسمی کشورمان نخواهد بود؛ به عبارت دیگر، با نمادی روبهرو هستیم که به رغم شباهتهای بسیار با استاندارد تعیین شده، پرچم کشورمان نیست.
برای نمونه، پرچم کشورمان به شکل مستطیل عرضی طراحی و در حاشیههای تلاقی رنگهای تشکیل دهنده آن، از ۲۲ شعار «الله اکبر» بهره گرفته شده که با خط بنایی و در رنگ سفید تعبیه شدهاند و تداعی کننده ۲۲ بهمن ماه، روز پیروزی انقلاب اسلامی هستند. با این توصیف، حتما حق خواهید داد که پرچمهای سه گوش به کار رفته برای تزیینات کلاسهای مدارس و پرچمهای عمودی نصب شده در اتوبانها و خیابانهای شهرها و ... شاید شباهت زیادی به پرچم رسمی کشورمان داشته باشند، ولی قطعا نواقص بسیاری دارند.
خلاقیت حد و مرز نمیشناسد!
استاندارد پرچم، شاید تنها موردی باشد که در درون کشورهای گوناگون مصوب میشود و بدون تغییر در سازمان ملل مورد تأیید قرار میگیرد؛ آن هم به عنوان نمادی از یکی اعضای این سازمان؛ ملتی که پشت این پرچم ایستادهاند. اینجاست که بحث پرچم، یک بحث فراتر از حکومتها تفسیر میشود و اصلا سیاسی نیست و طبیعتا بیحرمتی به آن، بیحرمتی به یک ملت به شمار میرود و اصلا پذیرفته نیست. این شاید محکمترین دلیل واکنش نشان دادن مردمان به بیحرمتی به نماد ملیشان باشد. اتفاقی شبیه اعتراض هم وطنانمان به نصب پرچم برعکس در آلمان که خیلی پیشتر از اعتراض مقامات رسمی رخ داد. این در حالی است که گاه اشتباهات صورت گرفته در این امر، از مرز این استاندارد هم فراتر میرود و تغییراتی را میبینیم که با بند هجدهم قانون اساسی هم تطبیق ندارد و حکم تخلف قانون اساسی به خود میگیرد. اینجاست که شبه پرچم به کار گرفته شده در یک محفل رسمی، استعداد رسیدن به صدر اخبار را هم از خود بروز میدهد و تا مدتها مورد بحث قرار میگیرد!
اما جالب اینجاست که گویا در دیگر موارد، حساسیت زیادی وجود ندارد و همین عاملی شده برای به کارگیری گونههای مختلفی از این نماد رسمی؛ نقصی که در سالیان متمادی بوده و مربوط به یک دوره زمانی و مدیریت افرادی خاص هم نمیشود، اما متأسفانه تاکنون برای آن تدبیری اندیشیده نشده است.
به عبارت دیگر، در شرایطی هستیم که عمر این غلط مصطلح (!) طولانی شده و چه بسا برای مقابله با آن، ورود مسئولان امر هم توجیه پذیر باشد. اینجاست که باید از دستاندرکاران امور فرهنگی بپرسیم که مگر سوژه دیگری برای بروز خلاقیت نیست که این نماد ملی، رسمی و قانونی را هر روز به یک شکل رونمایی میکنید؟
و یا اکنون که میخواهید از این نماد رسمی استفاده کنید، بهتر نیست به جای ایدهپردازی، از پرچم کشورمان استفاده کنید؟!
برشی پرکاربرد از پرچم کشورمان! آیا در هیچ کشور دیگری هم پرچمشان را برش میزنند؟