باورهای غلط، مانع اهدای خون در زنان است

به گزارش تابناک به نقل از ایلنا؛ «بابک یکتاپرست» سرپرست معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون در گفت‌و‌گو با خبرنگار ایلنا درباره وضعیت ذخایر خون کشور اظهار کرد: خون و فرآورده‌های خونی جزو نیاز‌های روزانه نظام سلامت هستند. در شرایطی مانند فصل سرما یا افزایش آلودگی هوا، معمولاً حضور مردم در اجتماع کاهش می‌یابد و طبیعتاً مراجعه برای اهدای خون نیز کمتر می‌شود، در حالی که همزمان مصرف خون و فرآورده‌های خونی افزایش پیدا می‌کند.

وی ادامه داد: در این ایام، بستری بیماران تنفسی، افزایش حوادث رانندگی و سوانح مختلف باعث بالا رفتن مصرف خون می‌شود و این مسئله تعادل میان اهدای خون و مصرف را برهم می‌زند. البته در حال حاضر از نظر ذخایر خونی با مشکل خاصی مواجه نیستیم، اما تأکید ما این است که اهداکنندگان بدانند نیاز به خون همیشگی است و مقطعی نیست.

یکتاپرست با اشاره به بیماران نیازمند خون گفت: کودکان مبتلا به تالاسمی، بیماران هموفیلی و سایر بیماران خاص، به صورت مستمر به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند. از سوی دیگر، پیشرفت‌های درمانی در کلان‌شهرها، از جمله انجام عمل‌های پیوند قلب و کلیه که مایه افتخار نظام سلامت کشور است، بدون تأمین خون و فرآورده‌های خونی امکان‌پذیر نیست.

وی افزود: در کنار این موارد، موضوع جوانی جمعیت و افزایش باروری نیز مطرح است. هفته گذشته در استان سیستان و بلوچستان با موردی مواجه بودیم که یک مادر باردار به دلیل زایمان پرخطر و خونریزی شدید، ۹ واحد خون دریافت کرد و اگر این خون تأمین نمی‌شد، جان او در معرض خطر قرار می‌گرفت. این نمونه‌ها نشان می‌دهد حتی اتفاقات مثبت مانند زایمان نیز بدون تأمین خون امکان‌پذیر نیست.

سرپرست معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون با اشاره به مشارکت مردم در زمان بحران‌ها گفت: معمولاً در حوادث بزرگ، مانند برخی سوانح گسترده، شاهد حضور پررنگ مردم و تشکیل صف‌های طولانی برای اهدای خون هستیم، اما واقعیت این است که نیاز به خون محدود به زمان حوادث نیست و بیمارستان‌ها هر روز به خون و فرآورده‌های خونی نیاز دارند؛ فقط، چون این نیاز‌ها تکرار می‌شوند، کمتر دیده می‌شوند.

وی تأکید کرد: خون امانتی است که مردم در اختیار سازمان انتقال خون قرار می‌دهند و ما موظف هستیم آن را به موقع و به شکل ایمن در اختیار بیماران نیازمند قرار دهیم. نیاز به خون تعطیلی‌بردار نیست و همیشگی است.

یکتاپرست در ادامه به موضوع مشارکت پایین زنان در اهدای خون اشاره کرد و گفت: یکی از دلایل اصلی این موضوع، وجود باور‌های نادرست درباره کم‌خونی است، در حالی که کم‌خونی بیماری شایع و گسترده‌ای در کشور نیست.

وی توضیح داد: میانگین آمار کم‌خونی در میان زنان ایرانی حدود ۲۰ تا ۲۵ درصد است و در برخی مناطق مانند تهران، این عدد به حدود ۱۲ تا ۱۵ درصد می‌رسد. حتی اگر فرض کنیم نیمی از زنان کشور امکان اهدای خون ندارند، باز هم ظرفیت بسیار بزرگی برای افزایش مشارکت زنان در اهدای خون وجود دارد، اما این اتفاق در عمل رخ نمی‌دهد، زیرا بسیاری از خانم‌ها تصور می‌کنند دچار کم‌خونی هستند.

سرپرست معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون افزود: بانوان می‌توانند با مراجعه به پایگاه‌های انتقال خون، مشاوره پزشکی دریافت کنند و آزمایش‌های لازم از جمله تست هموگلوبین برای آنها انجام می‌شود. در صورتی که شرایط اهدای خون را نداشته باشند، پزشک به هیچ عنوان اجازه اهدای خون نخواهد داد.

وی با بیان اینکه حضور زنان سالم در جمع اهداکنندگان می‌تواند تغییر بزرگی ایجاد کند، گفت: از نظر آماری، زنان کمتر در معرض رفتار‌های پرخطر هستند و جامعه سالم‌تری را تشکیل می‌دهند. علاوه بر این، زنان نقش مهمی در انتقال فرهنگ‌ها در خانواده دارند و وقتی به اهدای خون باور داشته باشند، این فرهنگ را به فرزندان، همسر و اطرافیان خود منتقل می‌کنند.

وی تصریح کرد: اهدای خون یک رفتار فرهنگی است و تغییر فرهنگی نیازمند برنامه‌ریزی بلندمدت است. فرد باید به این باور برسد که بخشی از وقت و انرژی خود را صرف نجات جان دیگران کند. اگر مردم بدانند با هر بار اهدای خون می‌توانند جان سه نفر را نجات دهند، یا مادری را از مرگ نجات دهند و کودکی را به زندگی بازگردانند، این خود می‌تواند انگیزه‌ای قوی برای مشارکت باشد.

سرپرست معاونت اجتماعی سازمان انتقال خون در پاسخ به پرسشی درباره گروه‌های خونی مورد نیاز گفت: نمی‌توان به صورت ثابت اعلام کرد که کدام گروه خونی بیشتر یا کمتر مورد نیاز است. حوادث ماهیتی غیرقابل پیش‌بینی دارند و ممکن است در یک بازه زمانی مصرف یک گروه خونی خاص افزایش یابد. به همین دلیل، نیاز به خون کاملاً متغیر است و همه گروه‌های خونی اهمیت دارند.