گفته بودیم اینفیلم انتخاب خوبی برای اسکار نیست!
به گزارش خبرنگار فرهنگی تابناک، چندی پیش ۱۰ فیلم ایرانی بهعنوان فهرست اولیه نامزدهای معرفی به مراسم اسکار ۲۰۲۶ معرفی شدند تا نماینده ایران از بین آنها انتخاب شوند. اینفیلمها عبارت بودند از «زن و بچه»، «پیرپسر»، «برف آخر»، «عزیز»، «علت مرگ نامعلوم»، «سینما متروپل»، «بیسروصدا»، «زیبا صدایم کن» و «آدمفروش».
بعد هم فیلم «علت مرگ نامعلوم» ساخته علی زرنگار بهعنوان نماینده ایران معرفی شد که چندروز پیش اعلام شد از حضور در فهرست کوتاه آثار بخش بینالملل (غیرانگلیسی زبان) باز مانده است. اواخر شهریورماه بود که در مقالهای در تابناک نوشتیم: «راستی، اگر بنا به معرفی فیلمهای بدبختبیچارهای و سیاهنما به اسکار بود، چرا «پیرپسر» یا «زنوبچه» را معرفی نکردند؟ ما که شکر خدا فیلمهای اینچنینیمان کم نیست و فکر میکنیم اگر بخواهیم بهطور جدی فیلمسازی کنیم، باید تلخ باشیم و سراغ بدبختیها برویم. شاید هیات انتخاب خواسته جوانگرایی کند و شاید مصلحت دیگری در کار بوده است. البته باید طرف دیگر ماجرا را هم دید. یعنی حرف کارگردانهای دو فیلم نامبرده شاید بر اینباور نباشند که فیلمشان سیاهنمایی است. باید حرف آنها را هم شنید. ایبابا! دور باطل شد و به جای اول برگشتیم.»
حالا به حرف همانمقاله برمیگردیم و یکنکته تکمیلی هم به آن اضافه میکنیم؛ اینکه اگر میخواهیم سینمای حرفهای و پر کمیت و کیفیت ایرانی را به دیگر کشورها نشان بدهیم و سینمایمان را صادر کنیم، راهی جز این نداریم که حرف خودمان را بزنیم و ایرانی بسازیم. فیلم ساختن به راه و روشی که دیگران را خوش بیاید و یا طوری باشد که از نظر فرم و ساختار، الگوبرداری و کپی فیلمهای خارجی باشد، به جایی نخواهد رسید. باید هم در ساختار و هم محتوا، به یکمدل ایرانی برسیم. چندسال پیش بود که رضا کیانیان میگفت ما نباید بهسمت ساخت فیلمهای پرطمطراق و بیگ پروداکشن برویم چون مدل بهترش در سینمای هالیوود وجود دارد.
البته حرف کیانیان صد در صد صحیح نیست. احتمالا میشود اینگونه تفسیرش کرد که یا در فیلمهای اکشن و پرخرج، از آنها جلو بزنیم یا مدل ابداعی خودمان را خلق کنیم. کما اینکه «مرد عینکی» فیلم تجاری و اکشن موفقی بود اما کارگردانش در اثر بعدی یعنی «قسطنطنیه» مسیر را اشتباه رفت.
بههرحال سینمای موفق و شناسنامهدار ایران، فقط بهرام بیضایی و عباس کیارستمی و ناصر تقوایی و سینمای دفاع مقدسش نیست. نیاز به اکشن و کمدی رمانتیک و فیلمهای اجتماعی هم دارد. اما بهتر است سراغ ساخت فیلمهایی برویم که قصههایشان ریشه در آب و خاک خودمان دارند. فرم و ساختارشان هم کپی نمونههای موفق خارجی نیست. چون به قول رضا کیانیان، خودشان مدل بهترش را دارند.
آنمطلبی هم که شهریورماه درباره «علت مرگ نامعلوم» منتشر کردیم، در پیوند «سلیقه هم خوب چیزی است!/واقعا چرا اینفیلم؟» قابل دسترسی و مطالعه است.
