بر اساس یک ارزیابی جدید از وضعیت عدالت آموزشی در استانهای کشور، عمدتا استانهای محروم در رده های برتر قرار دارند و استانهای برخوردار در رده های پایانی قررار گرفته اند.
به گزارش سرویس اجتماعی تابناک، استانهای کرمانشاه، قم، گلستان، کردستان، اردبیل و آذربایجان شرقی در مقایسه با سایر استانها از «وضعیت بهتری» برخوردار تشخیص داده شده‌اند. این استانها حداقل در سه شاخص کلیدی عدالت آموزشی، وضعیت مطلوبی را ثبت کرده‌اند.در سوی مقابل، استانهای بوشهر، خراسان رضوی، زنجان، کهگیلویه و بویراحمد و یزد در این رتبه‌بندی با وضعیت نامناسبی روبرو بوده‌اند چرا که در کلیه شاخص‌های مورد سنجش، عملکردی «بد» یا «بسیار بد» داشته‌اند.
هشدار به مسئولان
این گزارش می‌تواند در نگاه اول این برداشت ساده را ایجاد کند که نظام آموزشی در استانهای ردیف اول مانند اردبیل، به طور کلی از استانهای ردیف دوم مانند خراسان رضوی یا یزد «بهتر» است. با این حال، آموزش و پرورش و سایر نهادهای مسئول باید هوشیار باشند که مبادا در تفسیر این داده‌ها دچار اشتباه شوند.
عدالت آموزشی عمدتاً به «توزیع عادلانه‌تر منابع و فرصت‌ها» اشاره دارد، نه لزوماً به «برتری کیفی» مدارس. برای درک این تمایز باید به مفاهیم بنیادی توجه کرد:یک استان ممکن است دارای مدارس بسیار قوی و الگو در مراکز اصلی خود باشد، اما شکاف عمیقی بین این مدارس و مراکز آموزشی در حاشیه شهرها و مناطق روستایی وجود داشته باشد. در این حالت، میانگین کیفیت ممکن است قابل قبول باشد، اما عدالت آموزشی به دلیل نابرابری شدید، نقض شده است.
در مقابل، استان دیگری ممکن است به طور کلی با محدودیت منابع مواجه باشد و هیچ مدرسه «ستاره‌داری» نداشته باشد، اما همین منابع محدود را به شکل یکنواخت‌تر و عادلانه‌تری در سراسر استان توزیع کرده باشد. در این سناریو، اگرچه میانگین کیفیت ممکن است پایین‌تر باشد، اما شاخص عدالت آموزشی در وضعیت مطلوبی قرار می‌گیرد.بنابراین، این گزارش را باید چنین تفسیر کرد: استان‌هایی مانند یزد و خراسان رضوی احتمالاً با معضل «نابرابری شدید» دست و پنجه نرم می‌کنند، در حالی که استان‌هایی مانند اردبیل و کردستان در «توزیع متوازن» منابع محدود، موفق‌تر عمل کرده‌اند!
این تحلیل به هیچ وجه از دشواری‌های موجود در استانهای با کیفیت آموزشی پایین نمی‌کاهد و همواره باید توجه و تمرکز بر ارتقای «کیفیت آموزشی» در سراسر کشور، به‌ویژه در استان‌هایی که از هر دو منظر کیفیت و عدالت در شرایط ضعیف‌تری به سر می‌برند، در دستور کار اصلی مسئولان باقی بماند. موفقیت واقعی زمانی حاصل می‌شود که همه دانش‌آموزان در هر نقطه از کشور، نه تنها به آموزش «عادلانه»، بلکه به آموزش «باکیفیت» دسترسی داشته باشند.
