عضو پیشین شورای اطلاعات ملی آمریکا میگوید: اگرچه درست است که با فعال بودن مکانیسم بازگشت سریع، یک قطعنامه جدید شورای امنیت در مورد پایبندی به آژانس بعید است اثر مادی قابل توجهی از نظر اعمال تحریمهای جدید داشته باشد، اما به احتمال زیاد دولتها اروپایی طرح چنین قطعنامهای را به عنوان شکلی از فشار دیپلماتیک بر ایران میبینند تا پایبندی بهتری در مورد دسترسی بازرسان و حسابدهی درباره اورانیوم غنی شده ایجاد کنند.
به گزارش سرویس بین الملل تابناک، لورنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال ادعا کرده است: «به من گفته شده که در صورت عدم همکاری، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان ممکن است پرونده ایران را حداکثر تا نوامبر به شورای امنیت بفرستند. ایران میتواند تظاهر کند که مسئله از بین رفته است. اینطور نیست. شایان ذکر است که گروه E۳ تا ۱۲ ماه فرصت دارد قطعنامه عدم پایبندی ماه ژوئن را به شورای امنیت ارجاع دهد.»
در خصوص دلایل این اقدام تروئیکای اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) خبرنگار تابناک گفتگویی با پروفسور «پل پیلار» استاد دانشگاه جورج تاون آمریکا انجام داده که در ادامه آمده است.
«پل پیلار» یکی از سردبیران نشریه نشنال اینترست و عضو ارشد مرکز تحقیقات امنیتی دانشگاه جورج تاون و نیز مرکز سیاستهای امنیتی ژنو است. وی در سال ۲۰۰۵ پس از ۲۸ سال فعالیت در جامعه اطلاعاتی ایالات متحده از سازمان اطلاعات مرکزی (DCI) بازنشسته شد و پس از آن به عنوان استاد مهمان در برنامه مطالعات امنیتی در دانشگاه جورج تاون حضور یافت.
مناصب ارشد دولتی پیلار، شامل افسر اطلاعات ملی خاورنزدیک و آسیای جنوبی، رئیس واحدهای تحلیلی در CIA در حوزههای خاورنزدیک، خلیج فارس و آسیای جنوبی، معاون رئیس مرکز ضد تروریستی DCI و دستیار اجرایی مدیر اطلاعات مرکزی بوده است. پروفسور پیلار همچنین در شورای اطلاعات ملی به عنوان یکی از اعضای اصلی گروه تحلیلی آن فعالیت میکرد. وی کهنهسرباز جنگ ویتنام و افسر بازنشسته ارتش ایالات متحده نیز هست.
پل پپلار دارای مدرک افتخاری از کالج دارتموث، لیسانس فلسفه از دانشگاه آکسفورد و کارشناسی ارشد و دکترا از دانشگاه پرینستون است. کتابهای پل پیلار عبارتند از: «مذاکره برای صلح: خاتمه جنگ بعنوان یک روند چانهزنی (۱۹۸۳)»؛ «تروریسم و سیاست خارجی ایالات متحده (۲۰۰۱)»؛ «اطلاعات و سیاست خارجی ایالات متحده: عراق، ۱۱ سپتامبر و اصلاح اشتباهات (۲۰۱۱)» و «چرا آمریکا جهان را اشتباه میفهمد: تجربه ملی و ریشههای سوءبرداشت (۲۰۱۶)».
*لورنس نورمن، خبرنگار وال استریت ژورنال ادعا کرده است: «به من گفته شده که در صورت عدم همکاری، سه کشور اروپایی انگلیس، فرانسه و آلمان ممکن است پرونده ایران را حداکثر تا نوامبر به شورای امنیت بفرستند. ایران میتواند تظاهر کند که مسئله از بین رفته است. اینطور نیست. شایان ذکر است که گروه E۳ تا ۱۲ ماه فرصت دارد قطعنامه عدم پایبندی ماه ژوئن را به شورای امنیت ارجاع دهد.» به نظر میرسد منظور خبرنگار وال استریت ژورنال، قطعنامه شورای حکام آژانس باشد که قبل از حمله اسرائیل به ایران صادر شد. بر این اساس اروپا میخواهد پرونده هستهای ایران را از طریق شورای حکام آژانس بینالمللی انرژی اتمی به شورای امنیت سازمان ملل بفرستد. با توجه به اینکه پرونده هستهای ایران با فعال شدن مکانیسم ماشه ذیل فصل ۷ منشور سازمان ملل قرار دارد اقدام جدید اروپا با چه اهدافی صورت میگیرد؟
اگرچه درست است که با فعال بودن مکانیسم بازگشت سریع، یک قطعنامه جدید شورای امنیت در مورد پایبندی به آژانس بعید است اثر مادی قابل توجهی از نظر اعمال تحریمهای جدید داشته باشد، اما به احتمال زیاد دولتها اروپایی طرح چنین قطعنامهای را به عنوان شکلی از فشار دیپلماتیک بر ایران میبینند تا پایبندی بهتری در مورد دسترسی بازرسان و حسابدهی درباره اورانیوم غنی شده ایجاد کنند.
*در صورت این اقدام اروپا، آیا محتمل نیست چین و روسیه آن را وتو کنند؟ دو کشوری که در نامه مشترک با ایران فعال شدن مکانیسم ماشه را غیر قانونی اعلام کردهاند و گفتهاند با تحریمهای سازمان ملل همراهی نخواهند کرد.
از نظر فنی، استفاده از مکانیسم بازگشت سریع (ماشه) مسئلهای جدا از وضعیت فعلی بازرسیهای آژانس و حسابدهی مواد شکافت پذیر است.
بنابراین، وتوی روسیه و چین علیرغم اظهارات قبلی آنها در مورد غیرقانونی بودن مکانیسم بازگشت سریع (ماشه)، امری خودکار نیست. اگرچه با توجه به روابط گستردهتر روسیه و چین با ایران و مخالفت کلی آنها با ابتکارات غربی، همچنان احتمال خوبی برای چنین وتوهایی وجود دارد.
*علی لاریجانی دبیر شورای امنیت ملی ایران اعلام کرده اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی پیشنهادی برای همکاری با ایران ارائه دهد، توسط کمیتهای در دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی بررسی خواهد شد. لاریجانی همچنین گفته است که «رافائل گروسی، مدیرکل آژانس کار خود را انجام داده است و گزارشهای (آتی) او (به شورای حکام) دیگر تاثیری نخواهد داشت.» ارزیابی شما از سخنان لاریجانی چیست؟
تفسیر این مجموعه اظهارات دشوار است، مگر به عنوان راهی برای گفتن این که ایران معتقد است آژانس مسئولیت ارائه مجموعه پیشنهادات بعدی برای شکستن بن بست موجود با ایران را بر عهده دارد.
*استیو ویتکاف اخیراً اعلام کرده «تماسهایی از ایرانیها هم دریافت میکنیم. میدانید امیدواریم که یک راه حل دیپلماتیک بلندمدت با ایران داشته باشیم.» وی افزوده است: داریم روی این مساله کار میکنیم. ارزیابی شما از این سخنان چیست؟
من اظهارات ویتکاف را در ظاهر نمیپذیرم. او و ترامپ در حال حاضر غرق مذاکرات بیشتر در مورد غزه و جنگ اوکراین هستند. شک دارم که آنها در حال حاضر زمان زیادی را صرف کار روی موضوع ایران کنند.