دیپلمات سابق ایران:

پزشکیان در آستانه نیویورک؛ تکرار لبخندهای خاتمی یا انزوای پرهزینه احمدی‌نژاد؟/اگر در دوره اول ترامپ مذاکره می‌کردیم، جنگ ۱۲روزه رخ نمی‌داد

مصطفی زهرانی، با مقایسه تجربه حضور رؤسای‌جمهور پیشین کشور در سازمان ملل، تأکید کرد که موفقیت دکتر مسعود پزشکیان در نشست آتی مجمع عمومی منوط به بهره‌گیری از پشتوانه مردمی، عمل به وعده‌ها و تمرکز بر اصلاحات داخلی پیش از هرگونه امید به گشایش در روابط بین‌المللی است.
کد خبر: ۱۳۲۷۰۵۱
| |
1674 بازدید
|

پزشکیان در آستانه نیویورک؛ تکرار لبخندهای خاتمی یا انزوای پرهزینه احمدی‌نژاد؟/ رد نخستین پیشنهاد ترامپ و پیامدهایش بر آینده دیپلماسی ایران

به گزارش سرویس سیاسی تابناک، در روز‌های آینده، نیویورک به صحنه حضور رهبران جهان در مجمع عمومی سازمان ملل تبدیل خواهد شد. رئیس‌جمهور ایران در این نشست فرصت خواهد داشت تا با ترسیم اولویت‌هایی، چون تقویت جایگاه بین‌المللی، توسعه همکاری‌های منطقه‌ای و کاهش فشار‌های خارجی، مسیر تازه‌ای در دیپلماسی کشور بگشاید.

در همین چهارچوب، خبرنگار سرویس سیاسی «تابناک» گفت‌وگویی با مصطفی زهرانی، دیپلمات سابق ایران در نیویورک انجام داده است تا دیدگاه‌ها و ارزیابی‌های او درباره مهم‌ترین چالش‌ها و فرصت‌های پیش روی دیپلماسی کشور را بررسی کند.

* در صورت قطعی شدن سفر رئیس جمهور ایران به نیویورک جهت شرکت در نشست سالانه مجمع عمومی سازمان ملل، دکتر پزشکیان چه اولویت‌هایی را باید در صدر گفت‌و‌گو‌ها و رایزنی‌های خود قرار دهد تا ضمن تأمین منافع ملی، تصویری فعال و مؤثر از ایران در عرصه بین‌المللی ارائه شود؟

برای پاسخ به این پرسش، می‌توان شرایط فعلی جایگاه بین‌المللی کشور را با دوره حضور دو رئیس‌جمهور پیشین، آقایان محمد خاتمی و محمود احمدی‌نژاد، در سازمان ملل مقایسه کرد. نکته اساسی این است که هر اقدام در عرصه دیپلماسی بین‌المللی بدون پشتوانه مردمی، از تأثیرگذاری لازم برخوردار نخواهد بود. تفاوت بارز میان عملکرد آقای خاتمی و آقای احمدی‌نژاد نیز از همین میزان حمایت مردمی ناشی می‌شد.

در دوره ریاست‌جمهوری آقای خاتمی، به دلیل برگزاری انتخاباتی پرشور و کسب آراء بالا، سخنان ایشان در سازمان ملل با استقبال گسترده جامعه جهانی مواجه می‌شد. بسیاری از سران کشور‌ها با اشتیاق به سخنرانی‌های وی گوش می‌دادند و در حاشیه اجلاس، با احترام در پی دیدار و گفت‌و‌گو با او بودند. به عنوان نمونه، بیل کلینتون، رئیس‌جمهور وقت ایالات متحده، پس از شنیدن سخنرانی آقای خاتمی و ابراز خرسندی، در راهرو‌های سازمان ملل منتظر ایشان ماند تا فرصتی برای ادای احترام و تبادل نظر داشته باشد.

در مقابل، در دوره ریاست‌جمهوری آقای احمدی‌نژاد، تعداد محدودی از سران کشور‌ها در جلسات سخنرانی او حضور می‌یافتند. ویدئو‌های موجود نیز این موضوع را تأیید می‌کند. در حاشیه اجلاس، احمدی‌نژاد در انتظار دیدار با مقامات آمریکایی، از جمله جورج بوش، بود، اما چنین دیدار‌هایی محقق نشد. این مقایسه به روشنی اهمیت سرمایه اجتماعی و پشتیبانی مردم از دولت را در عرصه بین‌المللی نشان می‌دهد.

در میان ایرانیان مقیم خارج، به‌ویژه در ایالات متحده، آقای خاتمی حتی در سخنرانی خود در شیکاگو با حضور حدود هشت‌هزار نفر روبه‌رو شد. این استقبال در مورد آقای احمدی‌نژاد تکرار نشد. انتظار می‌رود این روند همچنان ادامه یابد. با این حال، تصویب قانونی در مجلس که مانع تصدی مسئولیت برای افراد دو تابعیتی می‌شود، موجب افزایش بدبینی ایرانیان مقیم خارج نسبت به نظام شده و بسیاری از آنها را آزرده است.

در حال حاضر، آقای پزشکیان به عنوان نماینده جمهوری اسلامی ایران در مجمع عمومی شناخته می‌شود و میزان محبوبیت وی به عمل به وعده‌های خود، از جمله در قبال ایرانیان خارج از کشور، وابسته است. از نگاه جهانی، تفاوتی میان رئیس‌جمهور و سایر ارکان نظام دیده نمی‌شود و کل ساختار حکمرانی بر اساس عملکرد کلی ارزیابی می‌شود. جایگاه فعلی نظام در افکار عمومی غرب چندان مطلوب نیست، و بعید به نظر می‌رسد این سفر دستاورد قابل توجهی داشته باشد. در ضمن، با توجه به دیدگاه موجود آمریکایی‌ها نسبت به ایران، مشخص نیست تعامل مستقیم تا چه حد به سود کشور باشد.

با این حال، شخصاً بر این باورم که بهبود روابط ایران و آمریکا ضرورت دارد، زیرا جز مردم دو کشور، دیگر بازیگران جهانی معمولاً از تداوم تنش بین ایران و آمریکا بهره‌مند می‌شوند.

نکته مهم دیگر ارتباط مستقیم میزان حمایت مردمی از نظام با سطح تهدید نظامی است؛ نظامی که از پشتیبانی داخلی برخوردار باشد، به مراتب کمتر در معرض تهدید خارجی قرار می‌گیرد. نمونه‌ای از این موضوع پس از حادثه یازدهم سپتامبر رخ داد. در کمیسیون ویژه این حادثه در کنگره آمریکا، ریچارد آرمیتاژ، معاون وقت وزیر خارجه، اظهار داشت که پس از اثبات نقش ایران در حادثه الخبر عربستان، آماده حمله به ایران بودند، اما برگزاری انتخابات دوم خرداد و حضور گسترده مردم پای صندوق‌ها آنها را از این تصمیم منصرف کرد.

از این منظر، حمایت مردمی می‌تواند پیش از وقوع جنگ نیز نقش بازدارنده ایفا کند. متأسفانه، ذهنیت جهانی نسبت به میزان این حمایت امروز منفی است؛ برای نخستین بار در تاریخ جمهوری اسلامی، حتی نیرو‌های بی-۵۲ آمریکا همراه با اسرائیلی‌ها تصور کردند که با فشار نظامی و ایجاد وضعیتی مشابه سوریه می‌توانند حکومت را تغییر دهند. پرسش اینجاست که چه اقداماتی موجب شکل‌گیری چنین تصوری شده است؟

در عین حال، عملکرد مردم در جنگ دوازده‌روزه نشان داد که توان بازدارندگی جامعه همچنان وجود دارد. سؤال این است که نظام تا چه حد به این مردم، چه در داخل و چه در خارج، پاسخ مثبت داده و وعده‌ها را محقق ساخته است. نباید این همبستگی صرفاً در برابر تهدید خارجی مصادره شود، بلکه باید آن را حفظ و تقویت کرد.

در این میان، نقش آقای پزشکیان در پاسخ به خواسته‌های مردم اهمیت ویژه‌ای می‌یابد. این مؤلفه‌ها به صورت مستقیم بر سیاست خارجی و به طور خاص بر دیدار‌های احتمالی او در سازمان ملل اثرگذار خواهد بود.

در شرایط کنونی، نظام بین‌المللی به سمت چندقطبی‌شدن حرکت کرده است. آمریکا در یک سوی میدان و روسیه و چین در سوی دیگر قرار دارند. چین و روسیه در مجموع با ایران همسو هستند و وضعیت منطقه در مقایسه با نخستین دوره ریاست‌جمهوری ترامپ به مراتب بهتر است. احتمال دارد آقای پزشکیان با اتخاذ سیاست منطقه‌ای فعال، روابط ایران با کشور‌های همسایه، به‌ویژه عربستان و پاکستان، را تقویت کند و گام‌های مؤثری در جهت سیاست حسن همجواری بردارد. اما نباید انتظار زیادی از تعامل با قدرت‌های غربی داشت. در نتیجه، تمرکز باید بر تقویت پیوند‌های منطقه‌ای و بهره‌گیری از ظرفیت‌های همسایگان باشد.

* با توجه به فضای پس از جنگ دوازده‌روزه، تحولات منطقه‌ای و توقف مذاکرات هسته‌ای، آیا سفر آقای پزشکیان به نیویورک می‌تواند آغازی برای گفت‌و‌گو‌های مستقیم با آمریکا جهت خروج از بن‌بست مذاکرات باشد یا همچنان موانع جدی باقی است؟

پیشنهاد مذاکرات مستقیم از سوی ترامپ در زمان گذشته، فرصتی مناسب بود، اما اکنون بعید است دولت آمریکا اقدامی جدی انجام دهد و هرگونه دیدار از موضع ضعف تلقی خواهد شد. در شرایط فعلی، تمرکز بر مسائل داخلی و بهبود روابط با ایرانیان خارج از کشور اهمیت بیشتری دارد. تحریم‌ها به این زودی لغو نخواهند شد و حتی در میان آمریکایی‌ها، در دولت کنونی ترامپ، انگیزه‌ای جدی برای تعامل با ایران دیده نمی‌شود. شاید اگر در آن زمان پاسخ مثبتی داده می‌شد، جنگ دوازده‌روزه نیز رخ نمی‌داد. بنابراین، نباید انتظارات بالایی از این سفر داشت.

* در حاشیه مجمع عمومی سازمان ملل، نشست‌های دوجانبه و چندجانبه متعددی برگزار می‌شود. ایران چگونه می‌تواند از ظرفیت چندجانبه‌گرایی برای حل برخی مسائل سیاست خارجی بهره بگیرد؟ چه کشور‌ها یا گروه‌هایی در این زمینه ظرفیت بیشتری دارند؟

همان‌طور که گفته شد، ساختار فعلی جهان چندقطبی است و ایران باید بیشتر بر روابط منطقه‌ای تمرکز کند. همکاری با عربستان، پاکستان و سایر همسایگان و بهره‌گیری از ظرفیت چین و روسیه می‌تواند ثمرات بیشتری داشته باشد. با این حال، استفاده از مزایای چندجانبه‌گرایی بدون یک مدیریت اقتصادی سالم و کارآمد ممکن نیست. ضعف مدیریت و فساد ساختاری باعث شده حتی در صورت لغو تحریم‌ها، مشکلات اقتصادی پابرجا بماند. همان‌طور که قرآن توصیه می‌کند ابتدا باید اصلاح را از درون آغاز کرد، این اصل در سیاست نیز صدق می‌کند. بسیاری از افراد سود خود را در تداوم تحریم‌ها می‌بینند و به رفع آن علاقه‌ای ندارند. بنابراین، حل مشکلات داخلی باید اولویت اصلی باشد تا بتوان در صحنه بین‌المللی نیز از فرصت‌ها بهره‌مند شد.

گفت‌و‌گو: زینب منوچهری

اشتراک گذاری
برچسب ها
سلام پرواز
سفرمارکت
مطالب مرتبط
نظرات بینندگان
غیر قابل انتشار: ۹
در انتظار بررسی: ۶
انتشار یافته: ۱۶
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۲:۴۷ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
اگر تو‌اون‌دو‌هفته مذاکره میکردید چه میشد؟
ناشناس
|
United States of America
|
۱۲:۴۸ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
بلایی که احمدی نژاد و دار دسته اش به سر مملکت اوردند در تاریخ هیچکس نیاورد سنگ بلای تمام بدبختی و گرفتاری های امروز را بنا اش را اینها گذاشتند خدا ازشون نگذرد
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۲ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
خوبه که ی اسم دارید که همه مشکلات رو بندازید گردنش و ذهن ها رو منحرف کنید
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۴ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
اشتباه می کنی دوست عزیز به گفته ها و شنیدها اکتفا نکن
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۰۹ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
درامد نفتی که در دوران احمدی نژاد ورییسی بدست آوردیم در قبل وبعدش نبود.
این اصلاح طلب ها کار بکن نیستد
حتی به قول پژشکیان باید غرب بیاید و حساب مالی شان را درست کند.
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۳:۵۸ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
دوره احمدی نژاد درآمد نفتی داشتی؟
بله همه می دانند
اما کجا رفته؟
چی به سر اون 700میلیارد دلار اومده؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۱ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
ما وسط مذاگره بودیم که اسقاطیل ناجوانمردانه حمله کرد و تعدادی از بهترین سرداران و دانشمندان ما را به شهادت رساند

و تعدادی زن و مرد و کودک غیرنظامی را به شهادت رساند این ها به هیچ چیزی پایبند نیستند فقط برای رسیدن به

اهدافشان به زور و حیله و نیرنگ متوسل می شوند اصلا به آمریکا و اروپا به هیچ وجه نمی شود اعتماد کرد
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۴ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
ساده لوح نباشید .
مگر کشورهای که با آمریکا و اسرائیل مذاکره کردند ، دچار حمله نظامی نشدند . نمونه بارز آن لیبی ،..
آمریکا کلا با ابرقدرت شدن ایران مشکل دارد . کاری به نظام سیاسی آن ندارد .
کافی است در اینترنت جستجو کنید .
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۱۵ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
ما باید در نظام بین الملل دنبال منافع ملی خود باشیم. اگر منافع ملی ایران در زمانی ایجاب کند که با ترامپ دست و روبوسی کنیم باید بکنیم.
علی اف را ببینید، چه بازیگر قهاری شده. با همه بده و بستان دارد با همه هست و با هیچ کس نیست. قطر، عمان، عربستان، کویت، مالزی، اندونزی، امارات، حتی پاکستان.... خوب یاد گرفته اند چطور از فرصت ها استفاده کنند.
خسرو
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۳۴ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
این حرف نشانه ساده لوحی گوینده را دارد.
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۳۶ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
دوران خاتمی، بهترین دوران بعد از انقلاب بود. نفت بشکه ای 9 دلار بود، با این وجود بازار ثبات داشت. هر کالایی را می توانستی با اقساط 48 ماهه خرید کنی. همه تکلیف خودشان را می دانستند، بازاری، کشاورز، مغازه دار، کارگر.... چرا این اتفاق افتاده بود؟ چون خاتمی از در دوستی با دنیا در آمد،به دنبال تنش زدایی رفت. اما همین احمدی نژاد و دار ودسته اش، همین جلیلی و اقلیت 2 درصدی بلافاصله با در دست گرفتن قدرت آتشی به پا کردند و چنان هر آنچه که این مرد خردمند بافته بود را پنبه کردن و ٱتش زدند تو گویی با هر جنبنده ای سر جنگ و ستیز دارند. خب آیا دنیا نشست و تماشا کرد. روزگار را بر ایرانیان تیره و تار کرد. با قطعنامه و تحریم ایران را خفه کرد.
پاسخ ها
ناشناس
| Iran (Islamic Republic of) |
۱۴:۰۰ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
آقای خاتمی دلار را 160 تومان دولتی و 400 تومان آزاد تحویل گرفتند و 940 تومان تک نرخی تحویل دادند یعنی تقریبا نرخ ارز 6 برابر شد زمان ایشان
ولی چون شبکه های اجتماعی و اینترنتی وجود نداشت کسی خبر داره که چه اتفاقی زمان ایشان افتاده
کجا ثبات داشت؟ چرا خودمون را گول بزنیم؟
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۴۳ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
سخنرانی احمدی نژاد در سازمان ملل یک آبرو ریزی تمام عیار برای ایران بود. با شروع سخنرانی بلافاصله همه رفتند. او سخنرانی می کرد برای میز و صندلی های خالی. احمدی نژاد در سازمان ملل هلو کاست را انکار کرد. . در بازگشت ادعای هاله نور دیدن در سازمان ملل کرد. حرفاهای می زد که مرغ پخته می خندید. با این وجود او را بغل می کردند، می بوسیدند و به او تبریک می گفتند.
ایرانی
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۳:۴۶ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
دیپلمات سابق در نیویورک چه میکند؟خیلی نخبه است یا خیلی اطلاعات ایران عزیز را دارد یا....خدایا کمکمان کن
ناشناس
|
Iran (Islamic Republic of)
|
۱۴:۵۸ - ۱۴۰۴/۰۶/۱۶
ایشان عشق لاتی دارد - عاشق قیصری راه رفتنشم - نمیدونم چرا بازیگر نشد !؟
برچسب منتخب
# خروج از ان پی تی # مرگ ترامپ # مکانیسم ماشه # جنگ ایران و اسرائیل # عملیات وعده صادق 3 # مذاکره ایران و آمریکا # آژانس بین المللی انرژی اتمی # پل ترامپ # حمله آمریکا به ایران
نظرسنجی
ایران و آمریکا در مذاکرات به توافق می‌رسند؟
الی گشت