وزیر تازه لندن چه نگاهی به ایران و جهان دارد؟

به گزارش تابناک به نقل از ایرنا؛ این جابه‌جایی روز گذشته (جمعه ۱۴ شهریور) در پی ترمیم کابینه «کی‌یر استارمر» نخست‌وزیر انگلیس انجام و دیوید لمی، وزیر امور خارجه پیشین، به سمت معاون نخست‌وزیر و وزیر دادگستری منتقل شد. کوپر که طی سال‌های گذشته بیشتر در حوزه سیاست داخلی و به‌ویژه وزارت کشور شناخته می‌شد، اکنون هدایت دستگاه دیپلماسی لندن را در شرایطی برعهده گرفته که دولت حزب کارگر با پرونده‌های پرتنش متعددی در عرصه بین‌الملل روبه‌رو است.

مواضع او در قبال ایران طی دوره وزارت کشور نشان می‌دهد که لندن رویکرد سختگیرانه خود را در این حوزه ادامه خواهد داد. کوپر بار‌ها ادعا‌های بی‌اساس درباره تهدید ایران برای امنیت انگلیس را مطرح و در سخنرانی‌های پارلمانی ادعا کرده است که دولت تحرکات ادعایی منتسب به تهران را تحمل نخواهد کرد.

دولت انگلیس هفته پیش، با صدور بیانیه‌ای ادعا‌های سیاسی درباره برنامه صلح‌آمیز هسته‌ای ایران، دخالت ادعایی تهران در جنگ اوکراین و مسائل منطقه‌ای تکرار و ادعا کرد: «ما به روشنی گفته‌ایم که ایران هرگز نباید به سلاح هسته‌ای دست یابد؛ حمایت ایران از جنگ روسیه در اوکراین باید پایان یابد؛ و اینکه نفوذ بی‌ثبات‌کننده ایران در سراسر منطقه به چالش کشیده خواهد شد.»

در این بیانیه با اشاره به آنچه «تهدید‌های ایران در داخل خاک انگلیس» خوانده، اعلام شده است که ایران در سطح پیشرفته در طرح ثبت نفوذ خارجی قرار گرفته و لندن در حال طراحی ابزاری تازه موسوم به «ممنوعیت تهدید‌های دولتی» است تا بتواند سازمان‌های مرتبط با دولت‌هایی را که به زعم لندن به این کشور آسیب می‌زنند، هدف قرار دهد.

در همین حال سفارت جمهوری اسلامی ایران در لندن با صدور بیانیه‌ای، اتهامات مطرح‌شده را «جانبدارانه، سیاسی و بی‌اساس» توصیف کرده است. در این بیانیه، سفارت ایران ضمن رد قاطعانه اتهامات، تأکید کرده است که این ادعا‌ها فاقد هرگونه شواهد معتبر بوده و با تعهدات اصولی ایران در چارچوب حقوق بین‌الملل و پیمان منع اشاعه در تضاد است. سفارت کشورمان همچنین هشدار داد که تکرار اتهامات تأییدنشده صرفاً به افزایش بی‌اعتمادی منجر می‌شود و از دولت انگلیس خواست از انتشار اطلاعات نادرست که به روابط دوجانبه و ثبات منطقه آسیب می‌زند، خودداری کند.

در کنار این نگاه امنیتی، کوپر درباره بحران فلسطین و وضعیت غزه دیدگاه‌هایی بیان کرده که واجد جنبه‌ای متفاوت است. او از جمله اعضای کابینه بود که بر به رسمیت شناختن کشور فلسطین تأکید داشت و این اقدام را ضرورتی برای پیشبرد روند صلح دانسته بود.

کوپر همچنین در واکنش به تصاویر منتشرشده از غزه، اوضاع انسانی این منطقه را «ویرانگر و تکان‌دهنده» توصیف کرد؛ هرچند در عین حال فعالیت‌هایی نظیر گروه «پالستاین اکشن» را خارج از چارچوب اعتراض قانونی قلمداد کرد و آن را در فهرست گروه‌های به اصطلاح تروریستی قرار داد.

جنگ اوکراین نیز بخشی جدایی‌ناپذیر از دستور کار او خواهد بود. کوپر از حامیان ادامه کمک‌های لندن به کی‌یف است و پیش‌تر به‌عنوان وزیر کشور، تمدید اقامت آوارگان اوکراینی را پیگیری کرده بود. اظهارنظر‌های تند او علیه رئیس جمهوری روسیه باعث شد نامش در فهرست تحریم‌های متقابل مسکو علیه اعضای کابینه کارگر قرار گیرد.

در حوزه روابط با چین نیز او بار‌ها تأکید کرده که مناسبات لندن و پکن «پیچیده» است و باید میان همکاری اقتصادی و ملاحظات امنیتی تعادل برقرار شود. کوپر همراه با لمی در بیانیه‌ای مشترک اقدامات ادعایی چین در هنگ‌کنگ را محکوم کرد، اما هم‌زمان نسبت به طرح ساخت سفارت جدید پکن در لندن استقبال مشروط نشان داد؛ نشانه‌ای از رویکرد دوگانه‌ای که لندن در برابر چین دنبال می‌کند.

در مجموع انتصاب ایوت کوپر به وزارت خارجه انگلیس در شرایطی صورت گرفته که دولت حزب کارگر با مجموعه‌ای از بحران‌ها در اروپا و خاورمیانه دست‌به‌گریبان است. از یک‌سو روابط با ایران که به تعبیر سفیر کشورمان، تحت فشار عملیات «پرچم دروغین» قرار دارد و از سوی دیگر تحولات فلسطین، جنگ اوکراین و همچنین روابط پرتنش با چین و روسیه، سیاست خارجی لندن را در مسیر دشوار و پرهزینه‌ای قرار داده است.

نگاه کوپر به این مسائل نشان می‌دهد که او بیش از آنکه به ابتکار تازه‌ای در دیپلماسی متکی باشد، بر استمرار همان خطوط اصلی سیاست خارجی انگلیس، یعنی همراهی نزدیک با آمریکا و اروپا و تأکید بر رویکرد امنیتی، تکیه خواهد کرد؛ با این حال، پرسش اصلی این است که آیا انتقال او از وزارت کشور به وزارت خارجه می‌تواند تغییری در این مسیر ایجاد کند یا خیر.