حامیان تجاوز اسرائیل «طرفِ جنگ» علیه ایران هستند/ مذاکره با آمریکا در چنین شرایطی بی معناست

استاد دانشگاه آلاباما آمریکا می‌گوید اگرچه دور فعلی درگیری ایران و اسرائیل ممکن است به شکلی متوقف شود، جنگ اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران درگیری طولانی‌مدتی است، به ویژه اکنون که همه «خطوط قرمز» ایران با کمک و چراغ سبز آمریکا توسط اسرائیل نقض شده است.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، سحرگاه جمعه ۲۳ خرداد ۱۴۰۴ در پی حمله تروریستی رژیم صهیونی به تهران و تعدادی از شهر‌های کشور، شماری از فرماندهان نظامی، دانشمندان و مردم غیرنظامی به شهادت رسیدند.

به دنبال این جنایت رژیم صهیونیستی، آیت الله خامنه‌ای، رهبر معظم انقلاب در پیامی خطاب به ملت بزرگ ایران، فرمودند: رژیم باید منتظر مجازاتی سخت باشد. دست قدرتمند نیروی مسلح جمهوری اسلامی او را رها نخواهد کرد باذن‌الله.

متعاقبا ایران مواضع نظامی در شهرهایی چون تل آویو و حیفا در اراضی اشغالی را مورد هدف قرار داده است.

درباره این موضوع خبرنگار تابناک گفت‌وگویی با پروفسور نادر انتصار، رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه آلاباما آمریکا انجام داده که در ادامه می‌آید.

کتاب «ماراتن مذاکرات هسته‌ای، از سعدآباد تا کوبروگ» به قلم نادر انتصار رئیس دانشکده علوم سیاسی دانشگاه بوستون و کاوه افراسیابی، استاد دانشگاه بوستون آمریکا از جمله آثار انتصار به شمار می‌رود. همچنین کتاب «سیاست کرد‌ها در خاورمیانه» از جمله آثار شناخته شده انتصار است که ابعاد سیاسی و اجتماعی ادغام کرد‌ها در جریان اصلی زندگی سیاسی-اجتماعی در ایران، عراق و ترکیه را تحلیل می‌کند.

*اسرائیل به خاک ایران تجاوز کرد. کشورهای غربی مانند فرانسه و آلمان از این تجاوز حمایت کردند، اگرچه خواستار کاهش تنش نیز بودند. فرانسه حتی قصد داشت در این حمله به اسرائیل کمک کند. طبق حقوق بین‌الملل، حکم کشورهایی که از متجاوز حمایت می‌کنند چیست؟

چنین کشورهایی طبق حقوق بین‌الملل می‌توانند «طرف جنگ» محسوب شوند و کشور مورد حمله می‌تواند قانوناً منافع آنها را هدف قرار دهد. با این حال، بعید می‌دانم دولت فعلی ایران اقدامات نامطلوب معناداری علیه طرف‌های غربی درگیر در حمایت یا کمک به حملات مداوم اسرائیل به ایران انجام دهد. حداکثر کاری که ایران خواهد کرد صدور بیانیه‌های محکومیتی است که مانند همیشه توسط طرف‌های جنگ نادیده گرفته می‌شود.

*اسرائیل تأسیسات هسته‌ای ایران را هدف قرار داد که ممکن است خطرات نشت داشته باشد. اگرچه آژانس بین‌المللی انرژی اتمی (IAEA) وظیفه ذاتی دارد در چنین شرایطی جلسه اضطراری برگزار کند، اما این آژانس تنها پس از چند روز جلسه‌ای تشکیل داد. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟

آژانس همانطور که ایران انتظار داشت جلسه اضطراری برگزار نکرد. با این حال، در 16 ژوئن 2025 (26 خرداد 1404)، رافائل گروسی، مدیرکل آژانس، در سخنرانی خود برای شورای حکام به موضوع حمله اسرائیل به تأسیسات هسته‌ای ایران پرداخت (بدون اینکه در بیانیه خود نامی از اسرائیل ببرد). بخشی از اظهارات گروسی در مورد خطرات نشت نگران‌کننده است:

در تأسیسات نطنز هم آلودگی رادیولوژیک و هم شیمیایی وجود دارد. با توجه به نوع مواد هسته‌ای در این تأسیسات، ممکن است ایزوتوپ‌های اورانیوم موجود در هگزافلوئورید اورانیوم، فلورید اورانیل و فلورید هیدروژن در داخل تأسیسات پراکنده شده باشد. تشعشع، که عمدتاً شامل ذرات آلفا است، در صورت استنشاق یا بلع اورانیوم خطر قابل توجهی دارد. با این حال، این خطر را می‌توان با اقدامات حفاظتی مناسب، مانند استفاده از دستگاه‌های محافظ تنفسی در داخل تأسیسات آسیب‌دیده، به طور مؤثر مدیریت کرد. نگرانی اصلی در داخل تأسیسات سمیت شیمیایی هگزافلوئورید اورانیوم و ترکیبات فلورید تولید شده در تماس با آب است.

به نظر من خطرات نشت بلندمدت از جمله مسائلی است که باید به‌طور علنی توسط همه طرف‌ها مورد توجه قرار گیرد و فوراً با آن برخورد شود، نه اینکه در گزارش‌ها دفن شده و به دلایل سیاسی نادیده گرفته شود. زمان پنهان‌کاری و طفره‌روی به پایان رسیده است.

*این حمله تنها دو روز قبل از شروع دور ششم مذاکرات ایران و آمریکا آغاز شد. روز دوشنبه، نتانیاهو با ترامپ صحبت کرد و گزارش شده است که در این تماس تلفنی، نتانیاهو «چراغ قرمز» از ترامپ دریافت نکرد و جزئیات حمله به او اطلاع داده شد. پس از این، دور ششم مذاکرات اعلام شد و برخی استدلال کردند که این امر پوششی برای گمراه کردن ایران بود - به این معنی که وضعیت به گونه‌ای ترتیب داده شده بود که ایران حمله غافلگیرانه اسرائیل را پیش‌بینی نکند. ارزیابی شما چیست؟

من در موقعیتی نیستم که ارزیابی قطعی انجام دهم. با این حال، با نگاه به گذشته، کاملاً قابل تصور است که استدلال شود دولت ترامپ از مذاکرات با ایران به عنوان حیله‌ای برای امکان حمله اسرائیل به ایران استفاده کرد، با این امید که جمهوری اسلامی سقوط کند یا آنقدر بترسد که به تمام خواسته‌های ترامپ تن دهد.

*علیرغم حمله اسرائیل، ایران در دور ششم مذاکرات شرکت نکرد اما میز مذاکره را ترک نکرده است. برخی منابع با استناد به ایران گفته‌اند که مذاکرات پس از پایان درگیری با اسرائیل آغاز خواهد شد. آیا مذاکرات از سر گرفته خواهد شد؟

اگر ایران تصمیم بگیرد مذاکرات با تیم ترامپ را از سر گیرد، مطمئن نیستم تهران در غیاب هرگونه اعتماد اولیه که برای هر مذاکره موفقیتی لازم است، چه چیزی برای مذاکره می‌خواهد. مهمتر این که، اگرچه دور فعلی درگیری ایران و اسرائیل ممکن است به شکلی متوقف شود، جنگ اسرائیل علیه جمهوری اسلامی ایران درگیری طولانی‌مدتی است، به ویژه اکنون که همه «خطوط قرمز» ایران با کمک و چراغ سبز آمریکا توسط اسرائیل نقض شده است.

*آمریکا سعی کرده است حمایت واضحی از اسرائیل نشان دهد در حالی که تلاش کرده در حمله دخیل به نظر نرسد. با این حال، واضح است که اگرچه ترامپ ممکن است به نتانیاهو «چراغ سبز» نداده باشد، اما «چراغ قرمز» هم نشان نداده است. چرا آمریکا در حالی که با ایران مذاکره می‌کرد، سعی نکرد از حمله اسرائیل جلوگیری کند؟ آیا ارزیابی ترامپ این بود که حمله اسرائیل ایران را تضعیف می‌کند و به او اجازه می‌دهد شرایط خود را تحمیل کند؟ ارزیابی شما چیست؟

ترامپ معتقد بود حمله اسرائیل ایران را تضعیف و وحشت‌زده می‌کند تا به خواسته‌های واشنگتن تن دهد، اگر نه فوراً، در دورهای بعدی مذاکرات آمریکا و ایران. این چیزی است که نئوکان‌ها، از جمله بسیاری از اعضای تیم سیاست خارجی ترامپ، همیشه به آن اعتقاد داشته‌اند. 

همانطور که در نوشته‌ها و مصاحبه‌هایم گفته‌ام، اسرائیل هسته اصلی اجرای سیاست‌های بلندمدت آمریکا در خاورمیانه بوده و خواهد بود. علیرغم ظواهر، ما نباید فریب گزارش‌ها و تحلیل‌ها (و تفکرات آرزومندانه) را بخوریم که چگونه ژست‌ها و زیاده‌روی‌های ترامپ نسبت به کشورهای عربی خلیج‌فارس، اسرائیل را به عنوان محور سیاست‌های واشنگتن در منطقه به حاشیه رانده است.