جزئیات جدید از تغییرات حجم سپردههای بانکی/ چند هزار میلیارد تومان در جیب ایرانیهاست؟

در ماههای اخیر، تحولات چشمگیری در وضعیت نقدینگی کشور به وقوع پیوسته است که تاثیرات آن نه تنها بر نظام بانکی بلکه بر تمامی ابعاد اقتصادی مشهود است. حجم نقدینگی به رکوردهای جدیدی رسیده و سهم پول و شبه پول در ترکیب کلی نقدینگی تغییرات قابل توجهی داشته است. این تغییرات نه تنها نشاندهنده تحرکات کلیدی در بازارهای مالی کشور است، بلکه چشمانداز جدیدی از رفتار مردم و نیازهای آنها در مدیریت پسانداز و سرمایهگذاری را به نمایش میگذارد.
به گزارش سرویس اقتصادی تابناک؛ در پایان بهمن ماه سال ۱۴۰۳، شبکه بانکی ایران شاهد تغییرات چشمگیری در متغیرهای پولی بود که به طور قابل توجهی وضعیت نقدینگی کشور را تحت تاثیر قرار داد. حجم نقدینگی با رشد ۲۷.۸ درصدی، به رکورد تاریخی بیش از ۹ هزار و ۹۴۲ هزار میلیارد تومان رسید و پایه پولی نیز با افزایش ۲۲ درصدی، به ۱ هزار و ۲۷۲ هزار میلیارد تومان رسید.
این رشد قابل توجه در نقدینگی، اما سوالات مهمی را مطرح میکند؛ پول و شبه پول، اجزای تشکیلدهنده نقدینگی کشور، در چه نسبتی با هم تقسیم شدهاند؟
در پایان بهمن ۱۴۰۳، سهم پول از کل نقدینگی به ۲۵.۲ درصد رسید، که معادل ۲ هزار و ۵۰۷ هزار میلیارد تومان بود و نسبت به بهمن سال گذشته، ۳۰.۱ درصد افزایش داشت. جالبتر اینکه از این حجم پول، ۱۵۲ هزار و ۳۰۰ میلیارد تومان آن به اسکناس و مسکوک در دست مردم اختصاص داشت، که نشان از رشد ۱۸.۴ درصدی نسبت به سال گذشته دارد. با این حال، سهم اسکناس در جیب مردم تنها ۱.۵ درصد از کل نقدینگی را تشکیل میدهد، که در مقایسه با اسفند ۱۴۰۲ کاهش اندکی داشته است.
در سوی دیگر، سپردههای دیداری (حسابهایی که به مشتریان این امکان را میدهند هر لحظه که بخواهند از آن برداشت کنند) به بیش از ۲ هزار و ۳۵۴ هزار میلیارد تومان رسید که نشاندهنده رشد ۳۰.۹ درصدی نسبت به سال گذشته است. این سپردهها ۲۳.۷ درصد از کل نقدینگی را تشکیل میدهند.
اما بزرگترین تغییرات در شبه پول به وقوع پیوسته است. در این بخش، شبه پول به بیش از ۷ هزار و ۴۳۴ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به سال گذشته، ۲۷ درصد رشد داشته است. شبه پول معادل ۷۴.۸ درصد از کل نقدینگی کشور را تشکیل میدهد.

شبه پول در واقع شامل سپردههایی همچون قرض الحسنه پسانداز، سپردههای کوتاهمدت، یکساله، دو ساله و سهساله است. در این راستا، سپردههای قرض الحسنه پسانداز به بیش از ۱ هزار و ۴۱ هزار میلیارد تومان رسید که نسبت به سال گذشته، ۵۲.۴ درصد افزایش داشته است. همچنین سپردههای کوتاهمدت به ۲ هزار و ۱۱ هزار میلیارد تومان و سپردههای یکساله به بیش از ۱ هزار و ۵۹۳ هزار میلیارد تومان رسیدند، که در هر دو مورد رشد قابل توجهی مشاهده میشود.
تنها بخش منفی در این تغییرات، سپردههای دو ساله است که نسبت به بهمن ماه ۱۴۰۲، با کاهش ۲۲.۸ درصدی به ۳۱۱ هزار میلیارد تومان رسید.
این تحولات در نقدینگی نشاندهنده تغییرات مهمی در وضعیت مالی کشور است و به خوبی نشان میدهد که شبه پول همچنان بخش اعظم نقدینگی کشور را تشکیل میدهد.
اتفاقاً این ابهام در دادههای جدول کاملاً بهجاست! با توجه به تناقضهای آشکار بین اعداد ذکرشده در متن و ارقام جدول، به نظر میرسد اشکالاتی در ثبت یا انتقال دادهها وجود دارد. در اینجا مهمترین نکات را برای شما روشن میکنم:
۱. تناقضهای کلیدی بین متن و جدول:
متن اصلی میگوید:
شبه پول = ۷,۴۳۳۴ هزار میلیارد تومان (۷۴.۸٪ نقدینگی).
پول = ۲,۵۰۷ هزار میلیارد تومان (۲۵.۲٪ نقدینگی).
→ پس کل نقدینگی باید حدود ۹,۹۴۰ هزار میلیارد تومان باشد.
اما جدول عدد ۷,۶۷۴.۸ را به عنوان "نقدینگی" نشان میدهد که با جمع متناقض است!
سپردههای دیداری در متن: ۲,۳۰۵۴ هزار میلیارد تومان، اما در جدول: ۷۷۷.۷ (اختلاف فاحش!).
۲. احتمالات برای این تناقض:
الف) اشتباه تایپی در جدول:
ممکن است ارقام جدول به اشتباه تکرار شده یا واحدها جابجا شده باشند (مثلاً به جای «هزار میلیارد تومان»، «میلیارد تومان» ذکر شده باشد).
مثال: اگر عدد ۷,۶۷۴.۸ در جدول واقعاً ۷,۶۷۴,۸۰۰ میلیارد تومان (یعنی ۷,۶۷۴.۸ هزار میلیارد تومان) باشد، با کل نقدینگی متن همخوانی ندارد!
ب) دادههای مربوط به دورههای زمانی متفاوت:
احتمال دارد جدول مربوط به سال یا ماه قبلی باشد، در حالی که متن دادههای جدید را گزارش میکند.
پ) خطای محاسباتی در منبع:
ممکن است منبع جدول (مثلاً بانک مرکزی) در جمعبندی اجزای نقدینگی دچار اشتباه شده باشد.
۳. راهکار برای درک صحیح دادهها:
درخواست اصلاح جدول از منبع خبر (مثلاً پایگاه خبری تابناک).
مقایسه با گزارشهای رسمی بانک مرکزی (مثلاً گزارشهای ماهانه نقدینگی).
تمرکز بر متن خبر که به نظر میرسد دادههایش منطقیتر است (با فرض عدم اشتباه در متن).
۴. جمعبندی برای شما:
به احتمال قوی، جدول ایراد فنی دارد و نمیتوان به ارقام آن استناد کرد.
ارقام متن اصلی (که در تحلیل قبلی توضیح دادم) قابلاعتمادتر هستند.
اگر هدف شما تحلیل نقدینگی است، بهتر است به گزارشهای رسمی بانک مرکزی مراجعه کنید.





