در پي انتشار گزارشي با عنوان «آقاي وزير! نگران گفتن حقيقت نباشد»، روابط عمومي وزارت نيرو جوابيه‌اي براي «تابناک» ارسال کرد که همراه توضیحات تابناک می آید.
وزارت نيرو در اين جوابيه با اشاره به موضوع آغاز زودهنگام گرما در سال جاري در کنار خشکسالي به عنوان عوامل قطعي برق، خشکسالي امسال را شديدتر از خشکسالي سال 79 عنوان کرده و افزوده است: حدود ده هزار مگاوات از ظرفيت نيروگاهي كشور در طول سه سال گذشته به بهره برداري رسيده و نيروگاههاي ديگري نيز توسط بخش خصوصي و يا غير دولتي در دست احداث است كه به تدريج وارد مدار توليد خواهد شد. اگر چه ضروري است عنايت و توجه به مقوله توسعه ساختارهاي صنعت آب و برق، تخصيص اعتبارات مناسب، در نظرگرفتن مشوق‌هاي مناسب جهت حضور بخش خصوصي، رفع مشكلات بانكي و منطقي نمودن تعرفه‌هاي آب و برق، اختصاص اعتبارات ويژه جهت توسعه منابع توليد انرژي‌هاي تجديدپذير، بهسازي شبكه‌هاي انتقال و توزيع برق بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد.
متن اين جوابيه در زير از نظرتان مي‌گذرد:
«بروز پديده خشكسالي در كشورمان اگر چه پديده‌اي نو ظهور نبوده و لزوم توجه به مديريت جامع خشكسالي و تدوين برنامه‌هاي كلان و دراز مدت را بيش از پيش ضروري نموده است، ليكن پيدايش واكنش‌هاي احساسي، غيركارشناسي و غيرمستند و تحليل غيرعلمي پديده خشكسالي از عوارض نوظهور پديده‌اي طبيعي و خارج از اراده انسان است كه نه تنها ايران عزيز را تحت تاثير جدي خود قرار داده است بلكه بسياري از كشورهاي منطقه خاورميانه و نيز كشورهايي با اقليم غيرخشك را نيز با مشكلات فراواني روبرو نموده است. از مهمترين مولفه‌هاي روبرو شدن با بحران‌هايي نظير خشكسالي جلب همراهي و همياري افكار عمومي و آشنا نمودن مخاطبان با ابعاد بحران و ياري رساندن به مديران بحران جهت فائق آمدن بر عوارض و پيامدهاي آن است و در اين ميان رسانه‌ها به عنوان حلقه ارتباطي بين دست اندركاران مديريت بحران و اقشار متاثر از بحران نقشي بنيادي و تعيين كننده در راهبري افكار عمومي و ارايه راهكارها و بايسته‌هاي مناسب براي مديران بحران خواهند داشت. در نقطه مقابل، ارايه تحليل‌ها و نظريه‌هاي غيركارشناسي كه برخي از مواقع نيز به مديران ارشد صنعت آب و برق نسبت داده مي‌شود، نه تنها هيچ‌گونه نقش سازنده و موثري در بهبود شرايط ايفا نخواهد نمود، بلكه به دليل تشويش افكار عمومي و نگران ساختن بي دليل اقشار مختلف جامعه بر ابعاد و دامنه بحران افزوده و موجبات عدم تمركز و اتلاف انرژي مديران درگير در بحران خشكسالي و توجه به حاشيه‌هاي بحران خشكسالي به جاي توجه به متن و واقعيت بحران را فراهم خواهد نمود.
علت اصلي خاموشي‌هاي برق در چند هفته اخير ظهور پديده خشكسالي در كشور و همچنين گرم شدن زود هنگام هوا از اواخر ارديبهشت ماه سال جاري بوده است. بر اساس تقويم ثبت شده در صنعت برق كشور و افزايش درجه حرارت و استفاده مشتركين از وسايل سرمايشي از اواسط خردادماه شروع شده و تا اواسط شهريورماه هرسال ادامه مي‌يابد و بر همين اساس تعميرات واحدهاي نيروگاهي و نيز ورود واحدهاي جديد توليد برق به گونه‌اي تنظيم مي‌شود كه قبل از شروع فصل اوج مصرف تابستان به سرانجام رسيده و برق توليدي آنها وارد مدار شود. گرم شدن خارج از پيش‌بيني هوا در سال جاري كه از اواخر فروردين ماه آغاز گرديد و نيز عدم وجود بارشهاي مناسب جوي كه علاوه بر افزايش آب ذخيره شده در مخازن سدهاي كشور سبب كاهش دماي روزهاي فصل بهار مي‌شود، موجب افزايش ميزان مصرف برق و در نتيجه ظهور برخي خاموشي‌هاي پراكنده گرديد كه پس از ورود واحدهاي دردست تعمير و واحدهاي جديد تا حدودي مشكل رفع گرديد. اين در حالي است كه به ازاي هر درجه افزايش حرارت علاوه بر افزايش 400 مگاواتي در مصرف، راندمان نيروگاهها و تاسيسات و تجهيزات صنعت برق نيز كاهش مي‌يابد. اما آنچه كه از نيمه دوم خردادماه سال 1387 به عنوان يك عامل بحران زا بر صنعت برق تحميل گرديد، عدم امكان بهره گيري از انرژي برق نيروگاههاي برق آبي كشور به دليل كاهش شديد بارشهاي سالانه بود.
كاهش حجم آب ذخيره شده در پشت سدهاي كشور به 13 ميليارد مترمكعب در خردادماه 87 در مقايسه با حجم 25 ميليارد مترمكعبي آب ذخيره شده در سدهاي كشور در خرداد ماه سال 86، نشانگر حجم محدود بارشهاي ماههاي اسفند تا خرداد ماه بوده و اين در حالي است كه به دليل احتمال ادامه بحران خشكسالي، اولويت بهره برداري از آب پشت سدها براي مصارف شرب پيش بيني شده و در صورت ادامه وضعيت موجود در سال آبي 88-87 اولويت اصلي به جاي توليد برق از آب پشت سدها، بر مقوله تامين آب شرب هموطنان متمركز شده است. نكته جالب توجه اينكه عليرغم شديدتر بودن بحران خشكسالي امسال در مقايسه با سال 1379 درصورت همراهي و همياري مردم عزيز و اعمال تنها 10 درصد صرفه‌جويي، نيازي به جيره‌بندي آب در تهران و بسياري از شهرهاي كشور نبوده و همين مساله نشان دهنده تدبير و برنامه‌ريزي مديران صنعت آب و برق در سالهاي پس از بحران خشكسالي سال 1379 و تامين آب شهرهاي بزرگي چون تهران از طريق احداث سد طالقان است.
آنچه كه امسال شرايط را براي دست اندركاران صنعت برق بيش از پيش دشوار نموده است، اين است كه متاسفانه دامنه خشكسالي بر حوضه‌هاي مهم آبريز كشور نظير خوزستان به عنوان پرآب ترين استان كشور بيش از ساير استانها تاثيرگذار بوده و با توجه به اينكه 80 دصد انرژي الكتريكي استحصال شده از نيروگاههاي برق آبي كشور از رودخانه‌هاي كارون، دز و كرخه تامين شده و 20 درصد آن از سدهايي كه بر روي 15 نقطه ديگر احداث شده است، به دست مي‌آيد. بنابراين خشكسالي امسال به صورت مستقيم بر سدهاي بزرگ توليدكنده برق و كاهش توان توليد انژري آبي تاثير گذاشته و اين در حالي است كه در سالهاي گذشته استان خوزستان به عنوان دارنده بيشترين تعداد سدهاي توليدكننده انرژي برق آبي از پديده خشكسالي تاثيرات بسيار كمتري پذيرفته بود. كاهش حجم بارش‌ها در حوضه آبريز خوزستان به گونه‌اي است كه پيش بيني مي‌شود رودخانه عظيم و باشكوه كرخه براي نخستين بار، در مرداد ماه سالجاري خشك گردد. (به پيوست نمودار مقايسه‌اي درياچه سد و تغييرات ورودي درياچه سدهاي كارون، دز و كرخه در طول سالهاي گذشته ارائه مي‌گردد.)
شبهه‌اي كه در اين ميان از سوي برخي از كارشناسان مطرح مي‌شود اين است كه كاهش توان توليد انرژي برق آبي كه تنها 10 درصد ظرفيت توليد برق كشور را تشكيل مي‌دهد نمي‌تواند عامل خاموشي‌هاي اخير باشد. همانطوري كه بارها در مصاحبه‌هاي مختلف عنوان شده است در كنار اقدامات و فعاليت‌هاي گسترده و دامنه‌دار همكاران صنعت آب و برق تنها با 10 درصد صرفه‌جويي امكان گذار از بحران خشكسالي در تابستان ميسر خواهد بود. اگر چه به دليل بالا بودن مصرف بي‌رويه انرژي (به عنوان نمونه شدت انرژي در ايران سه برابر كشورهاي مشابه و دوازده برابر كشورهاي توسعه يافته است) و با روند موجود در فرهنگ بهره‌برداري از حامل‌هاي انرژي در صورت گذار از بحران خشكسالي سال جاري و در صورت عدم برنامه‌ريزي و تدبير جهت منطقي نمودن دامنه مصرف لجام گسيخته و بي‌رويه، در سالهاي آتي نيز بر حجم مشكلات بخشهاي فعال در مقوله انرژي و از جمله برق افزوده خواهد شد و به همين دليل توجه به طرحهاي اقتصادي رئيس محترم جمهوري در پرداخت مستقيم يارانه‌هاي انرژي از مهمترين بايسته‌هاي اقتصادي كشور به شمار مي‌آيد.
توجه جدي به صنعت آب و برق به عنوان دو زير ساخت مهم و اساسي توسعه كشور همواره مورد توجه دولتهاي پيشين و دولت نهم قرار داشته است و آنچه توجه به آن ضروري است، اين است كه حدود ده هزار مگاوات از ظرفيت نيروگاهي كشور در طول سه سال گذشته به بهره برداري رسيده و نيروگاههاي ديگري نيز توسط بخش خصوصي و يا غير دولتي در دست احداث است كه به تدريج وارد مدار توليد خواهد شد. اگر چه ضروري است عنايت و توجه به مقوله توسعه ساختارهاي صنعت آب و برق، تخصيص اعتبارات مناسب، در نظرگرفتن مشوق‌هاي مناسب جهت حضور بخش خصوصي، رفع مشكلات بانكي و منطقي نمودن تعرفه‌هاي آب و برق، اختصاص اعتبارات ويژه جهت توسعه منابع توليد انرژي‌هاي تجديدپذير، بهسازي شبكه‌هاي انتقال و توزيع برق بيش از پيش مورد توجه قرار گيرد، اما برخلاف آنچه نويسنده محترم مقاله عنوان نموده است، افزايش بدون برنامه تعداد نيروگاههاي گازي جديد با فرض مازاد بودن گاز توليد كشور تصوري اشتباه و خطا به شمار مي‌رود. چرا كه در صورت عدم توجه به مقوله مديريت مصرف و با فرض نامحدود بودن منابع مالي جهت احداث نيروگاههاي گازي، با روند موجود در سالهاي نه چندان دور، معادل بيست فاز حوزه گازي پارس جنوبي جهت تامين گاز نيروگاهها مورد نياز خواهد بود كه بديهي است چنين افزايش مصرفي با هيچ منطق اقتصادي سازگار نبوده و بايستي به سوي افزايش ظرفيت توليد برق از منابع تجديدپذير نظير انرژي باد، خورشيدي و زمين گرمايي و زيست توده گام برداشت كه در اين زمينه اقدامات موثري جهت افزايش ظرفيت‌هاي توليد برق از منابع تجديد پذير از سوي وزارت نيرو در دست انجام است.
در پاسخ به فراز ديگري از مقاله نويسنده محترم بايستي اشاره كرد كه در طول سالهاي گذشته تمامي روستاهاي بالاي 20 خانواز از نعمت برق برخوردار شده و برق رساني به روستاهاي با تعداد كمتر از 20 خانوار كه به دليل پراكندگي و فاصله بسيار و موانع جغرافيايي امكان اتصال شبكه به آنها وجود ندارد نيز توسط انرژي خورشيدي صورت گرفته و يا در دست انجام است. بنابراين با توجه به حجم اقدامات انجام شده در زمينه برق رساني به روستاهاي كشور، در طول سالهاي 1382 تا 1386 به طور متوسط 1 درصد از كل مصارف، صرف سرمايه گذاري در برق رساني به روستاها شده و عنوان نمودن اين مطلب كه خاموشي‌هاي اخير به دليل اختصاص بودجه به طرحهاي روستايي و زود بازده صورت گرفته است، فرض باطلي است. چرا كه ماهيت پروژه‌هاي صنعت اب و برق با بحث بنگاههاي اقتصادي زود بازده متفاوت بوده و كوچكترين پروژه‌هاي آبي يا برقي نيز در رديف به دليل حجم، ابعاد و عظمت پروژه‌ها در شمار پروژه‌هاي زودبازده قرار نمي‌گيرند.
برخلاف نظر نويسنده محترم مقاله، اعتقاد قلبي و بدون تعارف ما اين است كه افكار عمومي مردم ايران از حافظه تاريخي خوبي برخوردار بوده و مردم عزيز كشورمان شاهد تلاش فرزندان خود در صنعت آب و برق در سخت ترين سالهاي جنگ تحميلي جهت تامين آب و برق كشور بوده‌اند و اين اطمينان را بارديگر به نمايندگي از همكاران وزارت نيرو به مردم عزيزمان مي‌دهيم كه تمامي تلاشها و تدابير لازم به كارگرفته شده تا با كمترين هزينه و با شرايطي قابل قبول، بحران خشكسالي امسال را پست سر گذاشته شود و با توجه به بكارگيري تمامي ظرفيت‌هاي صنعت آب و برق كشور جهت پاسخگويي به نياز جامعه از آحاد مردم عزيز كشورمان تقاضا داريم ضمن نظارت بر عملكرد همكاران صنعت آب و برق و يادآوري نكات و مواردي كه ممكن است بر ضريب كارآمدي ارايه خدمات بيفزايد، با صرفه‌جويي حداقل 10 درصد در مصرف بي رويه آب و برق علاوه بر فائق آمدن بر بحران خشكسالي در نهادينه شدن فرهنگ مناسب و صحيح مصرف نيز همت گمارند.»
توضیحات تابناک
1-اعلام افزوده شدن ده هزار مگاوات یا چهل درصد تولید برق کشور طی سه سال اخیر، با آمار های ملی و رسمی مغایر است. چون ظرفیت تولید برق کشور در حال حاضر حدود 36هزار مگاوات بوده و در پایان دولت قبل حدود 33هزار مگاوات بوده است.
2-سطح پایین دریاچه سدها در شرایط فعلی به دلیل بی تدبیری صورت گرفته در پایان زمستان و خالی کردن مخازن سدها براساس پیش بینی نادرست سازمان هواشناسی است که در گذشته بی سابقه بوده است، نه بدلیل خشکسالی.
3-خشکسالی سال 1379 بمراتب شدید تر از امسال بویژه در مناطق پرجمعیت کشور بوده و احتمالا به همین دلیل نمودار ها پس از سال 1382 تهیه شده اند.
جداول ارسالي وزارت نيرو
آقای وزیر شما آنجا نشسته اید که برق رسانی کنید نه اطلاع رسانی. این آمار جواب مردم نیست آقای وزیر.. شما و همکارانتان مسئولید برای این خاموشی های اخیر. زیان وارده را چگونه جبران میکنید؟ مگر از سوی وزارت خانه شما نبود که میگفتید تغییر ساعت اثری بر صرفه جوئی برق ندارد؟ حال چگونه است که در برخی شهر ها از آنهم پیشی گرفته اید و برای صرفه جوئی یک ساعت زودتر شروع به کار میکنند کارمندان؟ نگوئید صرفه جوئی آنروز به درد امروزمان نمیخورد مقصودم صد البته این نبود منظور این بود که بدانید دانش شما در خدمت مردم نیست و شما آمده اید که خدمت به این مردم کنید پس در این خدمت کوشا و صادق باشید. 