گفت‌وگوی اختصاصی با استاد دانشگاه کلمبیا آمریکا؛ اعراب خلیج فارس از تنش با ایران خسته شده اند/ بحرین به دلایل امنیتی و اقتصادی خواهان کاهش تنش است
بین الملل تابناک: بالگرد حامل آیت‌الله رئیسی و همراهان وی پس از افتتاح سد «قیز قلعه‌سی» در مسیر بازگشت به تبریز در شرایط نامطلوب آب‌وهوایی دچار سانحه شد. این بالگرد علاوه بر رئیس جمهور، حامل وزیر امور خارجه حسین امیرعبداللهیان، امام جمعه تبریز سید محمدعلی آل‌هاشم و استاندار آذربایجان شرقی مالک رحمتی، جمعی از محافظان و خدمه پرواز نیز بود.
در پی شهادت آیت الله سید ابراهیم رئیسی و همراهانش، جمعی از روسای جمهور ، سران و مقامات کشورهای دنیا با ابراز همدردی پیام تسلیت صادر کردند. «جاسم محمد البدیوی» دبیر کل شورای همکاری خلیج فارس و «احمد ابوالغیظ» دبیر کل اتحادیه عرب نیز طی پیام‌هایی در شبکه اجتماعی ایکس، به دولت و ملت ایران، شهادت رئیس‌جمهور و هیئت همراه ایشان در سانحه سقوط بالگرد در شمال غرب ایران را تسلیت گفتند.
البدیوی نوشت: درگذشت جناب آقای دکتر ابراهیم رئیسی رئیس جمهوری اسلامی ایران و هیئت همراه در پی این سانحه ناگوار سقوط بالگرد را صمیمانه به دولت و ملت ایران تسلیت می‌گویم و با آنها ابراز همدردی می‌کنم.
احمد ابوالغیط نیز نوشت: درگذشت رئیس جمهور ابراهیم رئیسی، وزیر خارجه حسین امیر عبداللهیان و دیگر مقامات ایران را در پی سانحه دلخراش بالگرد تسلیت می‌گویم و از خداوند متعال برای آنان رحمت و مغفرت و برای خانواده‌هایشان صبر و شکیبایی مسئلت می‌کنم. علاوه بر این تمام کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هیئت هایی را برای تسلیت به ایران اعزام نموده و امیر قطر شخصا به ایران آمد.
ابراز همدردی صمیمانه و سطح بالا کشورهای عربی را می توان در راستای تمایل کشورهای عربی به برقراری ارتباط با ایران ارزیابی نمود – با توجه به شرایط منطقه خاورمیانه و جنگ رژیم صهیونیستی علیه مردم غزه.
خبرنگار تابناک در گفت‌وگو با «رابرت شاپیرو» استاد دانشگاه کلمبیا آمریکا به این موضوع پرداخته که در ادامه می آید. وی نویسنده کتاب‌های «پنجاه سال روند در اولویت‌های سیاست آمریکایی‌ها»، «سیاستمدارها نگران نیستند: دستکاری سیاسی و از دست دادن پاسخ‌دهی دموکراتیک»، «راهنمای افکار عمومی آمریکا و رسانه‌های آکسفورد» و «فروش ترس: ضد تروریسم، رسانه‌ها و افکار عمومی» است.
* در پی درگذشت رئیس جمهور ایران، تمامی کشورهای عربی حوزه خلیج فارس هیئت هایی را برای تسلیت به ایران اعزام کردند و امیر قطر نیز به ایران آمد. ارزیابی شما از این موضوع چیست؟
سقوط بالگرد حامل رئیس جمهور ایران حادثه کوچکی نبود زیرا در این بالگرد مقامات ارشد دولت ایران بودند. در سطح دیپلماتیک عرف است که کشورهای دیگر برای ابراز همدردی هیئت هایی را اعزام کنند و اعزام هیئت های عربی به ایران در این راستا انجام شد.
*پادشاه بحرین نیز در دیدار با ولادیمیر پوتین اعلام کرد که بحرین با ایران مشکلی ندارد و خواستار برقراری رابطه با ایران شد. چرا در مقطع فعلی صحبت از احیای روابط است؟
تمامی کشورهای عربی خاورمیانه از جمله بحرین به دلیل توسعه اقتصادی و فناوری خود مایلند از شدت تنش با همسایگان از جمله ایران بکاهند و ثبات در منطقه خاورمیانه برقرار شود.
*همزمان کشورهایی مانند امارات از بهبود روابط اعضای شورای همکاری خلیج فارس با ایران صحبت می کنند و همزمان شاهد گسترش روابط امنیتی آنها با آمریکا و اسرائيل هستیم. چگونه می توان این دو موضوع را با هم ترکیب کرد؟
کشورهای عضو شورای همکاری خلیج فارس با امریکا (متحد اصلی اسرائیل) توافقات امنیتی و دفاعی دارند و به حمایت امنیتی واشنگتن نیاز دارند. اما این کشورها از تنش با ایران در همسایگی خود نیز خسته شده اند و نمی توانند آن را نادیده بگیرند بنابراین خواهان برقراری ارتباط با تهران هستند.
*عربستان سعودی در کنار بهبود روابط با ایران در حال عادی سازی روابط با اسرائیل نیز هست. آیا حضور اسرائیل در منطقه و گسترش روابط امنیتی با اعراب خلیج فارس می تواند به روابط اعراب و ایران آسیب برساند؟
آشکار است که اسرائیل مخالف روابط کشورهای عربی با ایران است و ایران هم خواهان برقراری روابط کشورهای عربی با اسرائیل نیست. اما ایران و کشورهای عربی خلیج فارس منافع متقابل امنیتی، فرهنگی و اقتصادی دارند که با برقراری و تقویت ارتباط می توانند به این منافع دست یابند.
تمام کشورهای منطقه بر اساس منافع خودشان برنامه ریزی می کنند. کشوری مانند امارات هم با اسراییل هم یا ایران هم با آمریکا و هم روسیه و هم چین روابط سیاسی دارد.
اما کشور ایران با آمریکا و اسراییل دشمن بوده با اعراب منطقه مشکلات فراوان دارد. با روسیه و چین هم روابط یک سویه دارد.
کشورهای خلیج فارس در پایان اجلاس دو روز پیش خود، ضمن تاکید بر مالکیت امارات بر جزایر سه گانه، بار دیگر از مالکیت عربستان و کویت بر حوزه گازی آرش در خلیج فارس حمایت کردند. پوتین یک جنایتکار جنگی تحت تعقیب دیوان بین المللی کیفری است. ۱۲ میلیارد دلار سهام شرکت نفت عربستان، آرامکو مدت کوتاهی پس از گشایش در روز یکشنبه در بورس نیو یورک، تماما به فروش رفت.بر اساس گزارش بلومبرگ، عایدی حاصل از این فروش، برای تامین مالی پروژه‌های متنوع سازی اقتصاد عربستان سعودی که شامل ورود به حوزه هوش مصنوعی و صنعت گردشگری، ورزش و شهر آینده گرای نئوم است، هزینه خواهد شد.