پشت پرده ثبت «فرهنگ پهلوانی: بازیهای سنتی زورخانهای» به نام آذربایجان
با وجود آنکه ورزش زورخانهای برای نخستین بار به عنوان میراث ناملموس ایران در یونسکو به ثبت رسیده بود، این آیین کهن ایرانی در پروندهای جداگانه با ادبیات متفاوت به نام آذربایجان نیز ثبت شد؛ اتفاقی که در فضای داخلی مناقشه برانگیز شده و به باور برخی ناظران، این رویکرد محصول سوءمدیریت داخلی و رویه تخاصمی آذربایجان در قبال ایران و ریشههای تاریخیاش است.
به گزارش «تابناک»؛ زورخانه و فرهنگ زورخانه ریشه بسیار قدیمی دارد و در دوران کنونی بیش از آنکه جنبه ورزشی آن مورد تاکید قرار گیرد، جنبه فرهنگیاش محل توجه است و از این منظر نیز در فرهنگ عمومی به عنوان «باستانی» شناخته میشود. ایران در سالهای اخیر فدراسیون بین المللی ورزشهای زورخانهای را به راه انداخت که هرچند نتوانست موفقیت مورد انتظار را به دست آورد، به هر حال حرکتی رو به جلو در راستای توسعه بین المللی ورزشهای زورخانه به شمار میرود.
کمیسیون ملی یونسکو نیز در همین راستا پرونده ثبت فرهنگ و ورزش زورخانهای به نام ایران را بیش از یک دهه پیشنهاد به یونسکو ارجاع داد و سرانجام در ۲۵ آبان ماه ۱۳۸۹ برابر با ۱۶ نوامبر ۲۰۱۰ در اجلاس جهانی یونسکو در کنیا به نام «آیینهای ورزش پهلوانی و زورخانهای» به عنوان میراث معنوی بشریت به ثبت سازمان علمی، فرهنگی و آموزشی ملل متحد (یونسکو) ثبت شد و در مهلت قانونی مرسوم نیز هیچ کشوری درخواست تشکیل پرونده مشترک و تبدیل به میراث معنوی مشترک دو دولت را مطرح نکرد؛ اتفاقی که درباره شب یلدا رخ داد و به عنوان میراث معنوی مشترک ایران و افغانستان ثبت شد.
با وجود این در اجلاس اخیر یونسکو، آذربایجان توانست جدا از ایران، در پروندهای «فرهنگ پهلوانی: بازیهای سنتی زورخانهای، ورزش و کشتی به نام جمهوری آذربایجان» را به نام خود ثبت کند. این در حالی است که در این اجلاس، گروهی از مقامات ارشد ایرانی حضور داشتهاند و کاری نکردهاند. باید در نظر داشت ایران میتوانست در مهلت مرسوم، نسبت به ثبت یکجانبه زورخانه به نام خود اعتراض کند و دستکم درخواست ثبت مشترک را بدهد که بدین ترتیب از ظرفیت سالیانه آذربایجان برای ایران نیز استفاده میشد.
در واقع هرچند آذربایجان در تداوم رویکردهای خصمانهاش در تمامی ساحتها، از تشکیل پرونده مشترک با ایران در یونسکو نیز اجتناب میورزد، در صورت اعتراض ایران، آذربایجان چارهای جز پذیرش این خواسته به واسطه مقررات یونسکو نداشت. در اطلاعیههایی که پس از این اتفاق از سوی برخی متولیان منتشر شد، هیچ نشانی از اعتراض ایران به ثبت انحصاری این میراث به نام آذربایجان نیست و شواهد نشان میدهد، کمیسیون ملی یونسکو به عنوان نهاد تخصصی قبل از ثبت، هیچ اعتراضی نکرده و خواستار ثبت مشترک نشده است.
باید اشاره کرد، سوای این پرونده، «فرهنگ چای، نماد هویت، مهماننوازی و تعامل اجتماعی» مشترک به نام ترکیه و جمهوری آذربایجان، «روایت ملانصرالدین» به نام جمهوری آذربایجان، قزاقستان، قرقیزستان، تاجیکستان، ترکیه، ترکمنستان، ازبکستان و «نخل خرما، دانش، مهارت، سنت و شیوه تهیه آن» به نام امارات متحده عربی، بحرین، مصر، عراق، اردن، کویت، موریتانی، مراکش، عمان، فلسطین، قطر، عربستان سعودی، سودان، تونس و یمن، ثبت جهانی شدهاند، بدون آنکه به اشتراکات و ریشه ایرانی آنها اشارهای شود و وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز نسبت به ثبت این پروندهها واکنش، اعتراض و یا حتی موضعی نشان دهد!
با توجه به آنکه پس از قطعیت ثبت، امکان درخواست برای تبدیل ثبت انحصاری به ثبت مشترک وجود ندارد، عملاً فرصت واخاهی ایران از دست رفته است؛ بنابراین، سوءمدیریت داخلی در این مورد کتمان ناشدنی است و انتظار میرود در این زمینه شاهد پاسخگویی مسئولان مرتبط باشیم. آنچه اکنون باید به عنوان یک دغدغه و نگرانی در نظر داشت این است که آیا موارد مشابهی در آینده نزدیک ممکن است رخ دهد و تدبیری برای عدم تکرار چنین فجایعی وجود دارد یا متولیان فرهنگی کشور به سادگی از کنار این ماجرا میگذرند؟!
ضرغامی خوابه!؟؟؟ 
| 
ایران در اوستا و کتیبه های ساسانی و حتی شاهنامه به قسمت هایی از افغانستان و تاجیکستان فعلی اطلاق میشده است حتی یک روستا از کشور ما جزو ایران نبوده است. اطلاق ایران به ممالک محروسه (چند تا مملکتی که صفویه گرفتن و یکی کردن)حدودا از دوره صفوی مصطلح شده است. 
| در زمان ساسانیان اتفاقا ایرانشهر میگفتند وبوده جناب جمهوری اذربایجان که کلا سی سال هست کشور مستقل شده و حتی اسمشم جعل کرده شمال ارس هیچگاه نامش اذربایجان نبوده جناب خود امریکا که شما ساکنی سی صد ساله هست بهتره کمی مطالعه کنیم بدون داشتن اطلاعات مطلب ننویسیم
| فردوسی میگه: چو دارا ز ایران به کرمان رسید - دو بهر از بزرگان لشگر ندید- یا - زپنجاه باز آوریدند سی /-ز ایرانی و رومی و پارسی--طبری و بلعمی هم با اینکه تسلط اعراب بر پارس و دیلم و خراسان و آذربایجان و سیستان را با جزئیات شرح می دهند اما حتی یکبار هم نامی از ایران نمی برند. 
| عزیز دلم تو شاهنامه نخواندی حتماً این فرمایشات را می فرمایی. در شاهنامه ی فردوسی هیچ کدام از شهرهای ایران کنونی وجود ندارند. جهت تنویر افکارتان من پیوند قسمتی که در شاهنامه نام شهرها برشمرده شده را برایتان می فرستم وقت کردید بروید و ببینید تا از این توهم دربیایید. https://ganjoor.net/fer توهماتی از این دست بلای جان تمامی ملل گردیده است.
| اوستا و شاهنامه اسم امریکا و انگلیس نیومده یعنی اینا نبودن؟ یکم عقل داشته باش | جناب شما مطالعه نداری بهتره این توصیه رو بخودت بکنی مرزهای امپراطوری ساسانی مشخصه که خودشونم ایرانشهر میگفتند بعلاوه شما به من نام کشور و یا امپراطوری و مرزهای جمهوری اذربایجان رو در زمان ساسانیان نخواستم در زمان صفویان یا قاجار بگو عزیز اذربایجان کلا سی سال هست کشور شده و نامش رو هم جعل کرده شمال ارس بنام اران و شروان بوده درحالی که نام ایران در زمان ساسانیان ایرانشهر و از زمان سلجوقیان ایران اطلاق شده حتی بعدتر ممالک محروسه ایران بمعنای ایالات حراست شده ایران بوده شما بهتره کمی مطالعه کنی مشکلات خودت رو به بقیه تعمیم نده من خودم یک ترکم ولی ترک ایرانیم از تاریخ و فرهنگ کشورم هم اگاهی دارم بهتره شما از توهم خارج بشی جناب ملل
| اگرچه در برهه هایی از تاریخ شاید مردم ساکن در ایران کنونی جزو یک حکومت نبوده اند اما تبادلات ژنی و فرهنگی آنقدر زیاد بوده است که الان از همه لحاظ بهم شبیه هستند و اشتراکات فرهنگی و سنتی آنقدر زیاد است که در کنار هم احساس راحتی و برادری دارند و کسی حس غریبی و غربت ندارد بنابراین فارغ از تاریخ و سیاست میتوانیم کنار هم با برادری و برابریزندگی کنیم. ی | جناب ناشناسی که گفتی کشور آذربایجان فقط سی ساله که هست! می خواهم بپرسم تا قبل از روی کار اومدن رضاخان چه کسانی داشتن جکومت می کردند؟ در واقع بعد از روی کار آمدن سلجوقیان همیشه ایران مسعمره حکومتهای ترک بوده و هیچ وقت هم اسمش ایران نبوده (شاید دوره هخامنشیان و ساسانیان ایران بوده) و بنام خاندانی که حاکم بودن خوانده میشده. و بعد از انقلاب مشروطه بود که نام ایران گذاشته شد. | فردوسی که مورخ نیست بیاد تک تک نام شهرها رو با مرزها رو ذکر کنه بعلاوه این چه استدلالیه خوب شما یک کتاب که نخواستم یک سطر به ما نشون بده که که شمال ارس نامش اذربایجان و شهراش رو نام ببره نام خود باکو بادکوبه بوده جناب بمعنای شهری در معرض تندبادها که هنوزم اینطوره که د ترکی کوله شهری میگن به همین معنی شما بهتره اول از همه بری معنی ملت رو یاد بگیری بعد نظر بدی جناب ملل 
| نه عزیزبلکه آیین چله آزربایجان نیز به اسم ایران ثبت شد
| کل کشور آسیب دیده حالا ما بر سر زورخانه که چه کسی ثبت کند
با هم کشتی می گیریم و تو سر و کله هم میزنیم ؟؟
ای بابا ، اسب اصیل گرانبهای کشور را بردند
و ما بر سر یک نعل شکسته اش دعوا داریم !!!!!!؟
| دوست عزیز پس این همه بنای عهد هخامنشی اشکانی و ساسانی از شمال تا جنوب کشور از کجا آمده و متعلق به کدام حوزه تمدنی است. بله در گذشته حوزه تمدنی ایران بزرگتر و گسترده تر بوده است و اگر آذربایجان که اسمش را هم از فرهنگ ایرانی به عاریه گرفته با ثبت ورزش پهلوانی به ریشه ایرانی بودن فرهنگ و آمدنش اعتراف می کند. 
اینجا دو نکته قابل توجه هست1- چرا هیچ یک از کشورهای همسایه که در بالا ذکر گردید مایل نیستند مشترک با ایران پرونده ای برای یونسکو ثبت بکنند؟!!
2- کارشناسان یونسکو هر پرونده رو بر اساس مدارک متقنی که کشور درخواست کننده ارائه می دهد نسبت به ثبت یک اثر اقدام می کند، مطمئنا جمهوری آذربایجان، امارات و ... مدارک مستدلی نسبت به این ادعا داشت که توانست این مورد را به نام خود ثبت نماید. همچنانکه پرونده جشن مهرگان که ایران این دوره به یونسکو فرستاده بود بعلت عدم مدارک و اثبات مورد قبول قرار نگرفت!
نکته مهم اینکه چرا ما بقیه کشورهارا فاقد تمدن و شخصیت و تاریخ و ... می دانیم و خودمون رو سرسبد همه چی؟؟؟ این نوع تفکر چه در سطح کلان (ملی و اظهارات مقامات رسمی کشور) و چه در سطح عامه مردم نه تنها ضربات سختی به وجهه ایران آمده است بلکه موجب انزوا و حتی تنفر سایر کشورهای اطراف از ما شده است. آیا وقت آن نرسیده هست از صندلی خودبزرگ بینی پایین بیاییم؟؟؟
| مثلا امارات چه مدرک و سندی در مورد خانه های بادگیری که هزار سال در یزد و مناطقی از هرمزگان وجود دارد داشته که آن را به نام خود ثبت کرده ؟! زمانی که ما این بادگیرها را می ساختیم امارات فقط یک ماسه زار بوده نه جانم همش بر می کرده به بازی های سیاسی وتاریخ زدایی از کشورهای دارای تمدن و بی تفاوتی مسیولین آن کشور نسبت به مصادره داشته هایش !! | ضمن اینکه قصور مسئولین بی کفایت را تایید می کنم، آقای ناشناس، چرا شما سریع علیه ایران جبهه می گیری و فورا افترا می زنی؟ | نكته اول درست است . مورد دوم را من اينطور بيان مي كنم كه ميراث تمدني ايران بين كشورهايي كه بعد از مرزبندي هاي جديد ايجاد شدند مشترك است و بايد باعث نزديكتر شدن اين كشورها بشود نه اينكه باعث رقابت يا دشمني شود کمترین و عاقلانه ترین کار ممکن، عزل مدیران مربوط است که متاسفانه با سابقه ای وجود دارد، این کار ممکن و عقلایی به کاری ناممکن تبدیل شده است | این نشدنی هست . چون اگر بخواهند مدیران ناکارامد را کنار بگذارند . کل مدیران رو باید کنار بگذرند که نشدنی هست این ثبت کردن هایی که سازمان ملل راه انداخته بیشتر باعث حذف ایران و ایجاد اختلاف بین کشورهای با فرهنگ مشترک شده! کاش سازمانی قوی تر بود تا این سازمان ملل مسخره رو جمع کنه که من هیچ وقت یاد ندارم باعث صلح و سازش و بهتر شدن دنیا شده باشه! | خیر دوست عزیز بی عرضگی و خیانت که در حفاظت از فرهنگ خودمان می شود را به گردن سازمان ملل نیاندازید | چون ما ناکارمد هستیم . سازمان ملل رو جمع کنند ؟!!!!!!!!!!!!!!!!!!! 
زور ، ریشه تورکی داره یعنی قوت و قدرت و خانه هم همینطور که از ریشه خان هست ، ما در تورکی به شهرها و محل اسکان خانلیق نیز میگویم ، بالغ بر ۹۰۰ سال هم سلاطین و سلسله ها و خاقان تورک بر فلات ایران زمین حکومت رانده ، اینکه که در یکصد سال اخیر هویت و فرهنگ تورکی ایران رو تغییر داده و فارسیزه کردند و بر سایر اقوام اجحاف کردند از اهمیت بخش بزرگی از فرهنگ تورک بودن ایران کم نمیکنه و در این راستا اذربیجان جان نیز برای احقاق حقوق تورکان داره تلاش میکنه | سوال برای تنویر افکار خودم ایا کتاب خانه
چاپ خانه
گل خانه
چای خانه
مریض خانه هم منشا جمهوری آذربایجانی دارد و به قول شما فارسیزه شده اندو آیا
کلمه زور را هم فردوسی و پیشتر از او از زبان آذری وام گرفته اند ؟ تشکر
| سئوال برای تنویر افکار خودم ایا واژگانی مثل
کتاب خانه
مریض خانه
قهوه خانه
چاپ خانه
را هم بقول شما فارسیزه کرده اند و در بین فارس زبان ها اصولا جایی برای اسکان وجود نداشته که آن را خانه بنامندو آیا واژه زور را هم فردوسی و پیشتر از او از زبان جمهوری آذزبایجان به عاریه گرفته اند؟
تشکر
| زور به هیچگاه واژه ترکی نبوده ونیست.در کتیبه بیستون داریوش شاهنشاه این واژه نیز بکاربرده شده
بسه دروغ
| برو شاهنامه فردوسی رو بخون ببین چند بار واژه زور به کار رفته اگر ادعای شما درست باشه باید یک اثر ادبی به زبان ترکی نشون بدی که قدیمی تر از شاهنامه فردوسی باشهاینکه آدم ادعا بگنه ولی یک سند ارائه نده کار انسان های خردمند نیست
| یاشاسین آزربایجان | اسمش ورزش باستانیه | احسنت و یاشاسین | متاسفم | جناب زور ریشه ترکی نداره در ترکی زور بمعنی سخت و سنگین هست نه نیرو و قوت گوج بمعنی نیرو و قوت هست در ترکی بعلاوه خانه هم ریشه پارسی داره در ترکی به او خانه گفته میشه کلمه خان ریشه ترکی داره ولی ربطی به خانه نداره در جمهوری اذربایجان جای بنام زور خانه اصلا وجود نداره و اصلا همچین لغتی در زبان ترکی موجود نیست بهتر نیست کمی مطالعه کنید و همینجوری مطلب ننویسید بعلاوه بعلاوه به گفته خود شما ۹۰۰ سال ترکان حاکم بودند که اینم درست نیست بلحاظ علمی چرا که مغولان ترک نیستند و تازه مگر در یک کشور پهناوری مثل ایران مگر ممکن هست که امور کشور توسط یک قوم و خاندان اداره بشه کل جمعیت مغولان یک میلیون نبوده و کلا یک درصد جمعیت محل های تحت حاکمیتشون بودند تمام اقوام ایرانی در اداره کشور سهیم بودند ایران که کشور ۹۰۰ ساله نیست که با ۹۰۰ سال حکومت یک خاندان فرهنگش تغییر کنه ایران چند هزار سال فرهنگ یکجا نشینی داره جناب جناب فرهنگ ایرانی بر ساخته همه اقوام هست نه یک قوم خاص | سلام. زور در واقع با تلفظ شبيه و در كلمه زورو از بازماندگان زبان ماد در تركي آذربايجاني است و در فارسي بصورت زور با تلفظ و مانند ( او ) است در تركي استانبولي به فرد قوي گوچلو و به زور گوچ مي گوينددر مورد خانه اشتباه است و خان با خانه ارتباطي ندارد . سالهاي سال نيروي نظامي ترك و ديوانسالاري فارسزبانان فرهنگ مشترك ملي ما را ساخته است و القاي اجحاف يك گروه جمعيتي در ايران بر گروه ديگر ، ايجاد اختلاف ناموجود و آناكورنيستي ( واقع شده در زمان بي ارتباط ) است و رسوب اختلاف برانگيزي چپ سابق . بنا بر اين چشمها را بشوريد و ديگرگونه نگاه كنيد ، بنده هم اصالتا آذربايجاني ( خلخال ) هستم و براي كشمكش اين را ننوشته ام بلكه براي رفع كدورت است . | در پاسخ به حمید.تمام اصطلاحاتی که نام بردی متولد اذربایجان هستند. در چند سال سال اخیر. ضمن اینکه چاپ و پای و کتاب و گل به همراه خانه هیچکدام فارسی نیستند
| فردوسی میگه: قضا گفت گیر و قدر گفت ده-فلک گفت احسنت و مه گفت زه-- در میابیم که قضا و قدر و احسنت فارسی هستند نه عربی چون فردوسی استفاده کرده!!! پوریای ولی پهلوان معروف این رشته اصالتی مربوط به خطه آسیای میانه داره و مزارش توی ازبکستان هست. چطور میتونید ادعا کنید این ورزش ایرانی هست؟زمانی نصف کره زمین در تصاحب مغولان بود الان کشور مغولستان باید کل تاریخ و فرهنگ دنیا را به اسم خودش باید مصادره کنه؟
| از پوریا ولی پرسیدن: کجایی هستی ؟گفت: ایرانی
گفتن: پس چرا مزارت ازبکستانه؟
گفت: عذر می خوام
| مغولان نه فرهنگ داشتند نه تمدناینکه نصف دنیا را اشغال کرده باشند چیزی را ثابت نمی کند در تاریخ هیچ آثار فرهنگی یا تمدنی که ساخته خود مغولان باشد پیدا نمی کنید همین امروز هم مغولستان از بدبخت ترین کشورهای دنیا است و هنوز هم اقتصادشان بر پایه پرورش گاو و گوسفند و بز و شتر یا خام فروشی است.
مغولستان هنوز هم هیچ فرهنگ تاریخی از خودش ندارد و بیشتر فرهنگ مغولستان منطبق بر روسی و چینی است اگر این کشور پیشینه فرهنگی داشت امروز باید دیده می شد.
| اگر اصالت ترکی داره پس چرا اسمش پوریا بوده؟چرا نام ترکی نداشته؟
| آی دمت گرم گل گفتی | پوریای ولی مقبره ش توی خوی، آذربایجان هست عزیز | سمرقند و بخارا را استالين داخل ازبكستان گذاشت | دوستی پرسیدن اگه اصالت ترکی داره چرا اسمش پوریا بوده و من اضافه می کنم اگر ایرانی بوده چرا فامیلیش عربی بوده(ولی) چرا سعدی فامیلش عربیه؟ چرا نظامی و حافظ اسمشون عربیه؟ این چهل وچهار سالی که از انقلاب گذشته کدام مسئولی جوابگو بوده که حالا وزرات ورزش جوابگو باشد .یاد این حرف همیشگی می افتم "در دست بررسی هست" متاسفانه از پادوها و جیره خواران علیف در ادارات غافل شده اید. | فحش نده عزیزتو که ادعای تمدن داری
مدیران فرهنگی و سیاسی که فقط ادعای اسلامی بودن دارند، پاسخگو باید باشند. در پاسخ به ۱۰:۱۲این ادعاهای بی سند دیگه نخ نما شده در شاهنامه فردوسی بارها واژه زور به کار رفته است :
دل شیر نر دارد و زور پیل
دو دستش به کردار دریای نیل
ازویست شادی ازویست زور
خداوند کیوان و ناهید و هور
به زور جهاندار یزدان پاک
بیفگندم از دل همه ترس و باک
همش زور باشد هم آیین و فر
همش برز باشد همش شاخ و یال
دل شیر نر دارد و زور ببر
بدین خوب رویی و این فر و یال
بر و بازوی شیر و هم زور پیل
وزو سایه گسترده بر چند میل
.. ز چنگش فتادم نگون زیرپای
بدان زور هرگز نباشد هژبر
دو پایش به خاک اندر و سر به ابر ...
... تو دانی که شاهی دل و چنگ من
به جنگ اندرون زور و آهنگ من
به دست وی اندر یکی پشه ام ...
... به یک دست رستم که تابنده هور
گه رزم با او نتابد به زور
دهها مورد دیگه هست حالا تو برو یک سند به زبان ترکی بیار که واژه زور داشته باشه و از شاهنامه قدیمی تر باشه.
متاسفانه سالهاست دیگران با دزدی از پیشینه فرهنگی ایران می خواهند برای خودشان پیشینه درست کنند و دولتمردان هیچ کاری با این دزدی فرهنگی ندارند و کمتر تلاشی برای شناشاندن فرهنگ ایران در جهان انجام می دهند.
| مگه کل شاهنامه به فارسی هست که دنبال زور تو اون هستی که بگی شاهنامه تماما فارسی هست؟ حداقل 200 لغت عربی با ریشه مشخص تو شاهنامه موجود هست. بقیه زبانها بجای خود