سوال تابناک: چرا سهم ایران از بازار سوریه کمتر از ۵ درصد بوده است؟ رایزنی‌ها برای احیای برجام بدون وقفه در حال انجام است/ سفر امیر قطر به تهران به زودی انجام می‌شود

بین الملل تابناک: سعید خطیب‌زاده، سخنگوی وزارت امور خارجه جمهوری اسلامی ایران، دوشنبه ۱۹ اردیبهشت‌ماه ۱۴۰۱ در نشست هفتگی با خبرنگاران ضمن تشریح آخرین تحولات در حوزه سیاست خارجی به سؤالات خبرنگاران پاسخ داد.

خطیب زاده در پاسخ به سوال تابناک درباره سفر بشار اسد به ایران و اینکه چرا سهم ایران از بازار و اقتصاد سوریه در سالیان گذشته بیش از ۵ درصد نبوده و جایگاه دوازدهم در روابط تجاری کشورها با سوریه را به خود اختصاص داده ایم، عنوان کرد: آنچه در مورد روابط اقتصادی جمهوری اسلامی ایران و سوریه مطرح است این که اتفاقا روابط ایران و سوریه در حوزه اقتصادی و تجاری مسیر خودش را طی کرده است. در سالیان گذشته، فضای امنیتی و ناامنی ها موانعی ایجاد کرده بود. اما اکنون از چندین شهر در حال اعزام زوار به سوریه هستیم. تلاش می شود که برخی شرکت های دانش بنیان و شرکت های خصوصی با حضور در سوریه برخی پروژه های اقتصادی را پیش ببرند. هر کدام از این موارد به خاطر کمبود منابع با سختی های زیادی انجام شده است. من فکر می کنم معماری روابط ایران و سوریه بعد از سفر اخیر بشار اسد به ایران در مسیر خوب و درستی قرار خواهد گرفت.

وی در پاسخ به سؤالی درباره سفر انریکه مورا، معاون مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا و هماهنگ کننده گفت‌وگوها در وین گفت:‌ مذاکرات ایران و ۱+۴ از یک طرف و آمریکا در وین تا امروز بدون وقفه ادامه داشته است. مکثی در وین رخ داده ولی رد و بدل پیام‌ها از طریق هماهنگ کننده گفت‌وگوها انجام شده است. سفر مورا بعد از تماس تلفنی امیرعبداللهیان و بورل انجام می‌شود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی بیان کرد: لازم بود پیشنهاد بورل و استقبال امیرعبداللهیان دیدار حضوری انجام شود. رایزنی‌ها در تهران انجام شود، با باقری ملاقات خواهد داشت. البته دستورکار گفت‌وگوها تقریبا در تهران روشن است امیدواریم بتوانیم بعد از انجام گفت‌وگوها نتیجه را بهتر اعلام کنیم.

این دیپلمات ارشد کشورمان گفت: حضور مورا نشان می‌دهد ما گفت وگوها را در مسیری که باید انجام شود همچنان پیگیری کردیم و به رغم اقدامات ضد دیپلماسی توسط سنا و کنگره ایران و ۱+۴ به دیپلماسی و دستیابی به توافق خوب و قابل اتکا پایبند بوده‌اند. اگر آمریکا آنچه از ما گرفته را برگرداند و حقوق ضایع شده ملت ایران را بپذیرد، می‌توانیم فردای بعد از برگشت مورا به وین بازگردیم. سفر مورا این گفت‌وگوها را در مسیر درستی قرار می‌دهد.

وی همچنین درباره سفر بشار اسد به تهران بیان کرد: سفر بشار اسد چند ماهی بود که در حال تنظیم بود و برای این سفر اعلام آمادگی داشت و شرایط باید مهیا می‌شد که دیروز همراه با هیأت عالی رتبه وارد تهران شد. دو ملاقات با رئیس جمهور و یک ملاقات در محضر مقام معظم رهبری بود. دیداری بین امیرعبداللهیان و همتای سوری انجام و ملاقات سه جانبه بین وزرای خارجه دو کشور و وزیر راه به عنوان رئیس کمیسیون مشترک برگزار شد.

امیدواریم این سفر بنیان جدیدی را برای ارتقای روابط ایجاد کند.

وی در پاسخ به سؤالی درباره اظهارات جوزپ بورل، مسؤول سیاست خارجی اتحادیه اروپا درباره بن بست در مذاکرات وین و این‌که آیا ایران معتقد است بن بستی در مذاکرات ایجاد شده، گفت: آنچه در وین اتفاق افتاده متوقف است در بعد تصمیمات واشنگتن بین ایران و ۱+۴ جمع بندی انجام و متن بین ما توافق شده و آنچه باقیمانده آمریکا باید پساخ دهد. آمریکا قرار نیست‌ هدیه‌ای به ایران بدهد. حقوقی از ملت ایران ضایع کرده و از جیب ملت ایران چیزهایی برداشته باید بازگرداند و اگر چنین شود می‌توان گفت مذاکرات در دسترس است. من نمی‌گویم بن بست. تصمیم واشنگتن به راحتی می‌تواند توافق را در وین محقق کند.

این دیپلمات ارشد کشورمان ادامه داد: همین که مورا به ایران می‌آید و بورل تماس می‌گیرد نشان می‌دهد مسیر مذاکرات در حال انجام است.

وی درباره وضعیت حمید نوری و ارتباط آن با پرونده جلالی و درخواست وزارت خارجه سوئد از عدم سفر شهروندان سوئدی به ایران بیان کرد: جلالی به جرم جاسوسی مدت‌هاست در ایران دستگیر و حکمش صادر و درخواست بازنگری کرده که در حال بازنگری است و خسارات عمده‌ای هم زده است. این‌که درباره نوری طراحی می‌شود و گروهک شکست خورده منافقین دامی را پهن می‌کند و شاهد می‌آورد و دادگاه را سیاسی می‌کند و دولت سوئد اجازه می‌دهد و سیاسی می‌کند، شک ما را برمی‌انگیزد که چگونه این اتفاقات رخ می‌دهد.

خطیب‌زاده تصریح کرد: این‌ها هیچ ارتباطی به هم ندارند و اگر هست طرف سوئدی می‌خواهد این ارتباط را برقرار کند. دادگاه نوری صلاحیت نداشته و حقوق اولیه‌ آقای نوری رعایت نشده است. متاسفانه دولت سوئد توجه نکرده وباید هر چه زودتر به مسیر درست برگردد. فکر نکند با این گروکشی‌ها موضوع جلالی فراموش می‌شود. موضوع جلالی جاسوسی است و در مسیر خوب پیگیری می‌شود.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی همچنین گفت که در خصوص مذاکرات ایران و عربستان از دور قبلی در بغداد تحول خاصی رخ نداده است و اگر تحولی رخ دهد اطلاع رسانی می‌شود.

وی همچنین بیان کرد: همه تلاش خود را کرده و می‌کنیم که هر چه زودتر گفت‌وگوها بین روسیه و اوکراین به پایان جنگ بینجامد. نباید اجازه دهیم این بحران با طراحی‌های سیاسی از دست خارج شود و نگران هستیم و این نگرانی را به دو کشور منتقل کرده‌ایم.

سخنگوی وزارت خارجه همچنین درباره سفر انریکه مورا به تهران بیان کرد: فعلا کارویژه مورا انتقال پیام است و قرار نیست اتفاق جدیدی رخ دهد. باید منتظر باشیم ایشان به همراه خود در تهران حاضر خواهد بود. فعلا تنها ملاقات قطعی با باقری است. درخواست‌هایی را داخل و بیرون وزارت خارجه داشته است.

سخنگوی وزارت خارجه در پاسخ به سؤالی بیان کرد: وزارت خارجه موضوع و اهمیت بسیار زیاد مهاجران را مکتوب و شفاهی اعلام کرده است نظرات خود را در این خصوص مکتوب ارائه کرد‌ه‌ایم و طبیعی است که باید سازمان فرابخشی و فراوزارتخانه‌ای داشته باشیم. یکی از معضلات در موضوع مهاجران این است که دارای مشکلات متعددی هستند که در چند سازمان پیگیری می‌شود. وزارت خارجه از مدت‌ها قبل این موضوع را به عنوان موضوع اساسی و درست پیگیری و اعلام موضوع کرده است.

خبرنگاری از خطیب‌زاده پرسید که آیا در مذاکرات با عربستان به بحث یمن هم پرداخته شده که وی گفت: یکی از موضوعاتی که با سعودی‌ها بحث شده، موضوعات منطقه‌ای است؛ هر چند پرونده‌های اختلافی داشتیم و طبیعی است تمام موضوعات منطقه گفت‌‌وگو شود.

وی درباره خروج هموطنان ایرانی از مولداوی بیان کرد: سفارت ایران در اوکراین و آکردیته در مولداوی اطلاعیه‌ای را صادر کرد و از ایرانی‌های که ضرورتی به حضور ندارند، خواست مولداوی را ترک کنند. متاسفانه در اوکراین زمانی که جنگ رخ داد با مشکلی مواجه بودیم که کار وزارت خارجه را خیلی سخت کرد. البته یکی از نقاط موفق دیپلماسی کنسولی ایران، خارج کردن تمامی اتباع ایرانی از اوکراین بود. مشکلی که داشتیم بسیاری از اطلاعیه‌ها را ایرانیان مقیم اوکراین جدی نگرفتند و امیدواریم در این موضوع توجه جدی داشته باشند. گسترش جنگ نگرانی‌های ما را مضاعف می‌کند.

وی درباره سفر الحلبوسی رئیس پارلمان عراق به تهران هم اظهار داشت: برای ایران وضعیت مردم عراق و مراودات تجاری و اقتصادی بسیار مهم است. عراق یکی از شرکای تجاری ماست که به رغم سنگ اندازی‌هایی است که آمریکا و تحریم ها درست کرده است. در موضوع ارائه خدمات و انرژی تصمیم قطعی داریم که براساس درخواست دولت عراق انجام دهیم. راه‌حل‌هایی پیدا شده و امیدواریم گفت وگوها به نتیجه برسد. سفر الحلبوسی حائز اهمیت بود و درباره پروژه‌هایی که معطل مانده گفت‌وگو شد. توضیحاتی درباره آخرین وضعیت عراق در ملاقات با امیرعبداللهیان داده شد. امیدواریم شاهد انتقال هرچه سریع‌تر قدرت در عراق باشیم.

سخنگوی دستگاه دیپلماسی درباره آزادسازی منابع ارزی ایران در خارج از کشور نیز بیان کرد: از بانک مرکزی هم بپرسید. ما معطل هیچ طرف ثالثی برای آزادسازی منابع خود نماندیم. تاکنون منابعی که آزاد کردیم مستقل بوده و این مسیر همچنان در حال پیگیری است.

خطیب‌زاده همچنین اعلام کرد که امسال حج با حضور هموطنان ایرانی برگزار می‌شود.