تنها به واکسن اکتفا نکنید؛ اومیکرون در کمین است/ زمان تزریق دوز چهارم واکسن پاستوکووک/ ایمنی ۱۰۰ درصدی در برابر اومیکرون با تزریق ۴ دوز از این واکسن

«نباید تنها به زدن واکسن اکتفا کرد، زیرا حتی کسانی که واکسن زدند احتمال دارد به اومیکرون مبتلا شوند. به همین دلیل استفاده از ماسک و عدم تجمعات برای همه ضروری است.»

به گزارش «تابناک»، دکتر علیرضا بیگلری، در نشست خبری آنلاین با اصحاب رسانه ضمن گرامیداشت ایام الله دهه فجر، با اشاره به دستاورد‌های انستیتو پاستور ایران، بیان کرد: کمتر از دو هفته به سالگرد دومین سال تشخیص اولین موارد کووید۱۹ در کشور باقی مانده است، با توجه به اینکه بحران عالم گیر کووید۱۹ پیچیدگی‌های خاص خود را داشت، در آغازین روز‌های شیوع بیماری در چین انستیتو پاستور آمادگی خود را منسجم کرد تا برای تشخیص بیماری راهکار و راهبردی داشته باشد.

وی افزود: زمانی که در سی ام بهمن ماه سال ۱۳۹۸ اولین موارد ابتلا در کشور به تایید رسید، انستیتو پاستور ایران بلافاصله به عنوان کمیته راه اندازی و هدایت شبکه تشخیص آزمایشگاهی کووید۱۹ مسئولیت گرفت. با راه اندازی این کمیته ابتدا تمام نمونه‌های دانشگاه‌های علوم پزشکی کشور از ۷۵۰ بیمارستان به انستیتو پاستور آمد و بررسی شد. از آنجایی که اکثر مراکز توانایی تشخیص نداشتند، حتی نمونه‌ها از بیمارستان‌های تهران نزد ما می‌آمد. در همین حین تصمیم گرفته شد آموزش کادر آزمایشگاهی دانشگاه‌ها را انجام دهیم و با تامین کیت مصرفی برای آزمایشگاه استان‌ها و آموزش کارکنان در پایان اسفند ۹۸ توانستیم شبکه آزمایشگاهی تشخیص کووید۱۹ را با شرکت ۷۰ آزمایشگاه راه اندازی کنیم.

 

بیگلری افزود: البته در همان اسفند ماه فراخوان برای شرکت‌های تولیدکننده کیت داده شد و به مرور توانستند انواع کیت‌های مورد نیاز را تولید کنند و امروز شاهدیم که یک شبکه تشخیص مولکولی با بیش از ۵۰۰ آزماشگاه وجود دارد که نه تنها درمورد کرونا، بلکه درباره بحران‌های آتی هم می‌تواند فعال باشد. انواع کیت‌ها در کشور تولید شده است و اکنون کشور این آمادگی را دارد تا علاوه بر تامین نیاز داخلی، صادرات هم داشته باشد.

وی ادامه داد: ایجاد و راه اندازی شبکه تشخیص آزمایشگاهی کرونا یک فرصت در دل یک تهدید در اوج شدیدترین محدودیت‌ها بود و انستیتو پاستور ایران باز هم ثابت کرد، همانطور که در گذشته دژ مستحکم امنیت سلامت کشور و یار دیرین روز‌های سخت مردم بوده، یک بار در بحران کووید ۱۹ محوریت تشخیص آزمایشگاهی کشور بوده و نقش خود را در آغاز قرن دوم فعالیت هایش به ثمر نشاند.

رییس انستیتو پاستور ایران در ادامه تاکید کرد: از سوی دیگر، ما تولید واکسن را هم در انستیتو پاستور پیگیری کردیم. خوشبختانه با توجه به اعتماد ۱۰۰ ساله مردم به واکسن‌های انستیتو پاستور ایران به عنوان قدیمی‌ترین موسسه تولید واکسن در کشور و منطقه، سعی شد پاسداشت این اعتماد یکصد ساله، تولید واکسنی باشد که علاوه بر کارایی قابل توجه، ایمن و بی خطر باشد.

وی خاطرنشان کرد: در ادامه همکاری ما با انستیتو فینلای کوبا، واکسن پروتئینی ساخته شد که بی خطر بوده و همراه شدن آنتی ژن‌های کووید طی یک فناوری ترکیبی با توکسویید کزاز سبب شد، واکسنی تولید شود که کارایی بالایی داشته باشد. این واکسن اولین واکسن پروتئینی کنژوگه دنیاست که فناوری منحصربفردش منجر می‌شود، کارایی واکسن افزایش پیدا کند و تنها واکسن دنیاست که علاوه بر واکسن اصلی، دوز بوستر هم دارد.

بیگلری ادامه داد: یک سال قبل در همین زمان همه به این فکر می‌کردند تزریق دو دوز واکسن کافی خواهد بود، اما همان روز‌ها طراحی ما به گونه‌ای بود که به فکر طراحی واکسن یادآور هم بودیم که اکنون آثار مثبت آن مشخص است. کارآزمایی فاز سوم در ایران و کوبا انجام شد؛ کارآزمایی در ایران در هشت شهر با ۲۴ هزار داوطلب شهر انجام شد که مشخص شد واکسن بی خطر بوده و می‌تواند در ۹۶.۵ درصد موارد، از بروز بیماری شدید و بستری شدن پیشگیری کند. با توجه به اینکه در پلتفرم واکسن از زیرساختی استفاده شده است که عموما برای واکسن کودکان استفاده می‌شود، این واکسن قابلیت تزریق به گروه سنی بالای دوسال را هم دارد؛ البته در کودکان به دو دوز واکسن پاستوکووک و در بزرگسالان به سه دوز واکسن پاستوکووک و پاستوکووک پلاس نیاز است.

وی تاکید کرد: مقاله‌ای که هفته گذشته به دستمان رسید، نشان می‌دهد که تزریق ۳ دوز از واکسن پاستوکووک بیش از ۹۰ درصد بر سویه اومیکرون موثر است و مشخص شد کسانی که چهار دوز از این واکسن تزریق کردند، ۱۰۰ درصد در برابر اومیکرون ایمن می‌شوند؛ البته با توجه به شکل درگیری اومیکرون، اکثر واکسن‌ها نقش کمربند ایمنی خودرو را ایفا می‌کنند و سبب می‌شوند عوارض و شدت عارضه برای بیمار بسیار کاهش یابد؛ بنابراین، تاکید می‌کنیم افراد حتما برای انجام و تکمیل واکسیناسیون (از هر نوع واکسنی که در دسترس دارند)، اقدام کنند. با توجه به اینکه درگیری اومیکرون در کودکان بیشتر است، امیدواریم والدین در اولین فرصت نسبت به ایمن سازی فرزندانشان اقدام کنند.

 

وی گفت: انستیتو پاستور ایران در دو سال گذشته در امر تشخیص و ایمن سازی با ایثار خادمان بی منت و تلاش شبانه روزی اعضا اقدامات بزرگی انجام داد. مسلما تجربه دو سال گذشته، تجربه بسیار بزرگی بود و می‌توانیم از آن برای روز‌های آتی استفاده کنیم.

بیگلری در پاسخ به سوالی درخصوص میزان تامین واکسن پاستوکووک و پاستوکووک پلاس در مراکز واکسیناسیون، اظهار کرد: برنامه عادی تولید ما این بود که بزرگسالانی که دو دوز پاستوکووک تزریق کردند، به فاصله یک ماه پاستوکووک پلاس را تزریق کنند و در کودکان هم برنامه تنها تزریق دو دوز پاستوکووک است. در برنامه تولید پاییز ۱۴۰۰ حدود ۱۵ میلیون دوز واکسن تولید پیش بینی کردیم که، چون پاستوکووک تنها واکسن تولید داخل بود که برای کودکان مجوز مصرف داشت، عمدتا ۱۰ میلیون دوز از این تعداد را از جنس پاستوکووک و ۵ میلیون پاستوکووک پلاس تولید کردیم؛ چون این حدس زده می‌شد که در کشور برای کودکان کمبود واکسن خواهیم داشت.

 

وی افزود: به ازای هر نفر بزرگسالی که دو دوز پاستوکووک و یک دوز پاستوکووک پلاس لازم است، حدود ۳ میلیون و ۳۰۰ هزار پاستوکووک و یک میلیون و ۶۰۰ هزار دوز پاستوکووک پلاس و در حدود مرداد یا شهریور سال قبل هم حرفی از تزریق گسترده دوز سوم در میان نبود، اما وقتی شرکت‌های مختلف دنیا اعلام کردند به دوز سوم نیاز است و با توجه به اینکه پاستوکووک پلاس می‌توانست دوز سوم اکثر واکسن‌های تزریق شده در کشور باشد، کشور در مهر و آبان از این واکسن برای دوز ۳ استفاده کرد. با توجه به اینکه بیش از ۶۰ میلیون تن در ایران واکسن‌های سینوفارم و آسترازنکا دریافت کرده بودند و تامین این تعداد دوز واکسن پاستوکووک پلاس برای همه این تعداد در زمانی کوتاه سخت و غیرممکن بود و با توجه به اینکه سفارش تولید واکسن توسط وزارت بهداشت داده می‌شود، اکنون برنامه ریزی برای تولید بیشتر پاستوکووک و پاستوکووک پلاس داریم.

رییس انستیتو پاستور در پاسخ به سوالی در مورد تزریق دوز چهارم واکسن پاستوکووک، بیان کرد: کسانی که ۳ دوز پاستوکووک و پاستوکووک پلاس دریافت کردند بعد از شش ماه از تزریق دوز آخر می‌توانند دوز چهارم را تزریق کنند. فعلا کمیته ملی واکسیناسیون پذیرفته است که پاستوکووک پلاس به عنوان دوز یادآور بسیاری از واکسن‌ها استفاده شود، ولی ما این درخواست را دادیم تا خود پاستوکووک هم که به مقدار فراوان داریم بتواند به عنوان دوز بوستر واکسن‌ها استفاده شود که منتظر اعلام نتایج مطالعه و مجوز‌های مربوطه هستیم.

وی تصریح کرد: در مورد تاثیر پاستوکووک بر اومیکرون مطالعاتی در کشور کوبا انجام شده است و ایمنی زایی بالای واکسن بر این سویه مشخص شد. مطالعاتی انجام شده است که پاستوکووک به عنوان دوز بوستر خیلی از واکسن‌های تزریق شده در کشور استفاده شود و مثلا در مطالعه‌ای روی ۲۵۰ نفر که واکسن بهارات دریافت کرده بودند، انجام شد که اگر دوز یادآور پاستوکووک پلاس تزریق شود، ایمنی زایی چقدر خواهد بود که نتایج آن به زودی منتشر می‌شود. همچنین مطالعه‌ای برای مقایسه پاستوکووک و پاستوکووک پلاس در حال انجام است تا اثربخشی این دو واکسن برای کسانی که دو دوز قبلی سینوفارم، اسپوتنیک یا آسترازنکا تزریق کردند در حال انجام است و نتایج تحلیلی منتشر خواهد شد.

بیگلری در ادامه گفت: در مورد واکسن دیگر انستیتو پاستور ایران با تکنولوژی آدنوویروسی باید گفت که این فناوری بومی در انستیتو پاستور ایران موفق شده که این واکسن را تولید کند. کار‌های پیش بالینی آن به اتمام رسیده و پرونده به سازمان غذا و دارو ارجاع داده شده است و امیدواریم طی روز‌های آتی مجوز کارآزمایی بالینی این واکسن را دریافت کنیم. با ورود به کارآزمایی بالینی این واکسن، ایران پنجمین کشوری خواهد بود که توانسته است فناوری کاملا بومی ساخت این نوع واکسن را به دست آورد.

وی تاکید کرد: یکی از منحصر به فردترین مزیت‌های واکسن پاستوکووک این است که واکسن یادآور هم کنار آن تولید شده و وقتی در مرداد ماه امسال برنامه ریزی برای تولید انجام شد، بیشترین توجه به این بود که ما اغلب ظرفیت تولید را بر پاستوکووک بگذاریم. پس ظرفیت تولید پاستوکووک پلاس کم بود. بناگاه و از اواسط مهرماه امسال در دنیا به این طرف حرکت کردند که از دوزهای یادآور استفاده شود. یعنی دنیا متوجه شد که دو دوز واکسن کافی نبوده و اکثر کشور‌ها به سمت واکسن یادآور رفتند و تنها واکسن یادآوری که در کشور وجود داشت، پاستوکووک پلاس بود و ناگهان با استقبال بسیار زیاد مردم از این واکسن مواجه شدیم.

 

 

رییس انستیتو پاستور در ادامه گفت: برای اینکه امروز سفارش یک واکسن را بگیریم، حداقل به ۴ یا ۵ ماه زمان نیاز است تا واکسن به بازار برسد. ما دو واکسن تولید می‌کنیم و برنامه ریزی برای تولید دو واکسن بسیار سخت‌تر از یک واکسن است، چون باید با زمان بندی و به صورت مشترک از دو خط تولید استفاده کنیم و به بازه زمانی ۴ تا ۵ ماهه نیاز داریم تا واکسن مورد نیاز را تولید کنیم. وقتی تابستان امسال برای پاستوکووک پلاس برنامه ریزی می‌شد، صحبتی از تزریق دوز یادآور برای هیچ کدام از واکسن‌ها در دنیا وجود نداشت و وقتی تزریق دوز سوم در ایران مورد تصویب قرار گرفت، تنها واکسنی که می‌توانست برای دوز سه مورد استفاده قرار گیرد، پاستوکووک پلاس بود.

وی با بیان اینکه به اندازه کافی پاستوکووک در اختیار وزارت بهداشت قرار داده شده است، درباره هزینه دریافتی برای تولید واکسن‌های پاستوکووک و پاستوکووک پلاس، بیان کرد: موضوع منابع مالی بسیار اهمیت دارد تا تولید ادامه یابد. تقریبا مقدار بسیار کمی از هزینه تولید واکسن‌های پاستوکووک و پاستوکووک پلاس که تحویل داده شده را دریافت کردیم و چه منابع ریالی و چه ارزی به راحتی فراهم نمی‌شود و همین موضوع کار را برای تولید سخت می‌کند. وقتی منابع مالی به اندازه نباشد چرخ تولید سخت می‌چرخد.

بیگلری در بخش دیگری از سخنانش، درخصوص دریافت تاییدیه‌های بین المللی برای واکسن پاستوکووک، گفت: تمام نکات و ضوابط در تولید واکسن پاستوکووک با دقت انجام شده و مقالات پیش بالینی، فاز یک، دو و سه در اختیار عموم قرار گرفته است و از میان واکسن‌های تولید داخل، بیشترین اطلاعات درباره این واکسن در اختیار قرار داده شده است. کارآزمایی فاز سوم در چند مرکز و در هشت شهر انجام شده و یک سوم داوطلبان از کسانی انتخاب شدند که بیماری زمینه‌ای کنترل شده داشتند و تقریبا تمام نکات مورد دقت قرار گرفته تا بتوانیم مقاله را در جای معتبری چاپ کنیم که اقدامات آن در دست انجام است. مقاله ارسال شده و در انتظار چاپ هستیم و با توجه به مستندات قبلی، برای گرفتن تاییدیه‌های بین المللی اقدام خواهد شد. با توجه به کارآیی واکسن و رعایت تمام الزامات، درجه بالایی از اطمینان وجود دارد که بتوانیم تاییدیه بین المللی را برای این واکسن کسب کنیم.

وی درباره کیت‌های تشخیصی اومیکرون، تاکید کرد: کیت‌های معمولی به راحتی موارد مشکوک را تشخیص می‌دهند؛ اما توانایی افتراق سویه را ندارد. کیت‌های اختصاصی اومیکرون برای موارد خاصی در کشور استفاده می‌شود؛ مثلا کسی که جدیدا از خارج از کشور آمده است و یا به صورت تصادفی تعدادی تست می‌شود که بدانیم اومیکرون با چه درصدی و در کدام مناطق جغرافیایی پراکنده است. برای تشخیص اولیه به هیچ وجه لازم نیست کیت اومیکرون استفاده شود.

دکتر بیگلری تصریح کرد: درسی که از پیک‌های قبلی گرفتیم باید مورد توجه قرار گیرد. این بار سرعت انتقال بسیار بالاست. اگر قبلا کسی به واریانت دلتا مبتلا می‌شد، احتمال اینکه اطرافیانش مبتلا شوند ۵۰ یا ۶۰ درصد بود؛ در حالی که اکنون در ۱۰۰ درصد موارد کسی که با یک مبتلا به اومیکرون در تماس باشد، احتمالا به اومیکرون مبتلا شده است. پس اگر کسی علائم دارد باید این تلقی به وجود آید که به کرونا مبتلاست و از حضور در اجتماع پرهیز کند.

وی افزود: حدود سه هفته قبل از بروز اولین موارد اومیکرون در کشور، انستیتو پاستور ایران کیت‌های اومیکرون را طراحی و تولید کرد و در اختیار آزمایشگاه‌های منتخب شبکه تشخیص آزمایشگاهی کووید۱۹ کشور قرار داد. پس از آن شرکت‌های متعددی وارد عرصه تولید کیت اومیکرون شدند که اکنون به اندازه کافی کیت اومیکرون در کشور تولید می‌شود؛ اما نباید انتظار داشت برای هر کسی که علامت دارد از کیت تشخیصی اومیکرون استفاده شود. هر چقدر هم که سرعت نمونه گیری افزایش یابد، باز هم از سرعت شیوع امیکرون کمتر خواهد بود. پس تنها با انجام تست نمی‌توان اومیکرون را کنترل کرد، چون از وقتی که تست بگیریم تا زمانی که پاسخ آن بیاید، این فرد مبتلا ده‌ها نفر را آلوده کرده است.

رییس انستیتو پاستور ایران در پایان تاکید کرد: نباید تنها به زدن واکسن اکتفا کرد، زیرا حتی کسانی که واکسن زدند، احتمال دارد به اومیکرون مبتلا شوند. به همین دلیل، استفاده از ماسک و عدم تجمعات برای همه ضروری است. همچنین افرادی که سه دوز واکسن پاستوکووک را دریافت کرده اند، حتما شش ماه بعد از تزریق دوز آخر، برای تزریق پاستوکووک پلاس (دوز چهارم) اقدام کنند. پاستوکووکی که در هفته جاری توزیع می‌شود با اولویتِ کسانی تزریق می‌شود که پیش‌تر واکسن پاستوکووک تزریق کرده اند.