حمایت تهران برای تشکیل ساز و کار ۳+۳ در قفقاز

به گزارش تابناک به نقل از ایرنا، سفیر ایران در آنکارا در یادداشتی اعلان داشت که ایران از پیشنهاد اردوغان در نوامبر ۲۰۲۰ در زمینه تشکیل سازوکار همکاری منطقه‌ای در قفقاز جنوبی با مشارکت کشور‌های آذربایحان، ارمنستان و گرجستان به عنوان سه کشور این منطقه و همچنین با حضور ترکیه، ایران و روسیه در قالب ۳+۳ حمایت می‌کند.

فرازمند در این یادشت یادآورشد که جمهوری اسلامی ایران با اشتیاق از این ایده استقبال کرد و نخستین حرکت دییلماتیک در جهت تحقق بخشیدن به این ایده را نیز در سطح وزیر امورخارجه انجام داد و در بهمن ماه سال ۱۳۹۹ (فوریه ۲۰۲۱) وزیر امور خارجه سابق جمهوری اسلامی ایران در سفر دوره‌ای به باکو، ایروان، مسکو، تفلیس و آنکارا بر اهمیت شکل گیری هرچه سریعتر این ابتکار تاکید کرد. بجز یک کشور، سایر کشور‌ها بطور اصولی با این ابتکار اعلام موافقت کردند.

فرازمند ابتکار ۳+۳ را در جهت اصول و مبانی سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران دانست و افزود که این موضوع یعنی حل مشکلات منطقه توسط کشور‌های ذی نفع حوزه، به حداقل رساندن زمینه‌های تنش، توسعه همکاری‌ها و ایجاد یک منطقه قدرتمند از طریق هم افزایی توانایی‌های کشور‌های منطقه.

سفیر ایران در آنکارا ادامه دادکه دولت جناب آقای رئیسی نیز با اعلام اینکه همسایگان اولویت سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران هستند، بر این مبانی صحه گذاشته و تاکنون چندین بار موافقت خود را با ابتکار ۳+۳ (ویا ۲+۳ تا زمان آمادگی گرجستان برای پیوستن به این مجموعه) اعلام داشته است.

سفیر ایران در ترکیه یادآورشد که حتی در اثنای جنگ بین دو همسایه شمالی ایران در سال ۲۰۲۰ نیز معاون سیاسی وقت وزارت امورخارجه ایران با سفر به باکو، ایروان و همچنین مسکو و آنکارا پیشنهاد مشابهی را برای ایجاد یک مکانیزم کنترل تنش در قفقاز و حل اختلافات به شکل عادلانه از طریق مسالمت آمیز برای پایان دادن به اشغال اراضی آذربایجان و ایجاد صلح پایدار مطرح کرد.

فرازمند در این یاداشت افزود که ناگفته پیداست در عرصه دیپلماسی، ابتکارات و ایده‌ها به ویژه سازکار‌های جمعی از زمان طرح ایده تا تحقق آن، نیازمند هماهنگی و تقریب دیدگاهها، فراهم شدن شرایط ذهنی و عینی بین طرف‌های مختلف ابتکار است، اما آنچه مهم است حفظ اراده جمعی، تداوم پیگیری‌ها و پشتکار برای به بار نشاندن ایده‌های سازنده است. خوشبختانه برای تحقق ابتکار ۳+۳ و یا (۲+۳) اراده جمعی و منافع مشترک و درک متقابل بالایی بین کشور‌های ذی نفع وجود دارد. بدون شک استقرار صلح و ثبات و پایان دادن به یک تنش ۳۰ ساله در منطقه استراتژیک قفقاز جنوبی و باز شدن فرصت‌های توسعه و تجارت و سرمایه‌گذاری و حمل و نقل روان به سود همه ملت‌های این منطقه است.

فرازمند با تاکید بر این‌که «جمهوری اسلامی ایران به عنوان کشوری که با تمامی کشور‌های داخل در این ابتکار روابط حسنه‌ای دارد» افزود: بسیار امیدوار و مشتاق تحقق این ساز و کار است و باور دارد در چارچوب این ابتکار افق‌های روشنی از همکاری‌های سیاسی، امنیتی، تجاری، اقتصادی و ترانزیتی بر روی ملت‌های منطقه باز خواهد شد، مزیت بزرگ این ابتکار آن است که هیچ یک از طرف‌های ذی حق در آن کنار گذاشته نشده‌اند. شایان ذکر این سه کشور همسایه قفقاز یعنی ایران، ترکیه و روسیه قبلا تجربه موفقی را در کاهش تنش و کنترل خونریزی در سوریه ارائه کرده‌اند.

وزیران خارجه روسیه و ترکیه آبان ماه امسال در حاشیه نشست گروه ۲۰ در رم در مورد سازوکار منطقه‌ای مذاکرات ۳+۳ به منظور رفع انسداد روابط اقتصادی و حمل‌ونقل و ارتقای پروژه‌های زیرساختی سودمند متقابل در قفقاز جنوبی تبادل نظر کردند.

الهام علی اف و رجب طیب اردوغان روسای جمهور آذربایجان و ترکیه پیشتر پیشنهادی برای برگزاری مذاکرات شش جانبه (ارمنستان، آذربایجان، گرجستان، روسیه، ترکیه و ایران) در مورد قره باغ و رفع انسداد ارتباطات مزبور در منطقه ارائه کردند.

روسیه و ایران از این ایده استقبال کردند و از تمایل خود برای کمک به صلح در منطقه اطمینان دادند. سرگئی لاوروف وزیر امور خارجه روسیه گفت که روسیه با همتایان ارمنی خود کار می‌کند و امیدوار است که گرجستان به این راهکار بپیوندد.

در ۸ اکتبر (۱۶ مهر ماه)، دیوید زالکالیانی معاون نخست وزیر گرجستان و وزیر امور خارجه این کشور گفت که تفلیس باید به رغم اختلافات فعلی با روسیه به نحوی در قالب جدید مذاکره حضور داشته باشد که البته سخنان او مورد سرزنش شدید مخالفان در این کشور قرار گرفت.