گویش تهرانی‌های قدیم در سولقان

از اين جالبتر كلماتي است كه مردم سيرجان براي بعضي اشيا و افعال به كار مي برند كه شگفت انگيز است. نه تنها از كلمات خاصي استفاده مي كنند مانند چغوت براي گنجشك، اوداليسكو براي پرستو، كلپك براي مارمولك، مدوسك براي سوسك، پرپروك به جاي پروانه و .... به جاي كلمات رايج هم كلمات ديگري استفاده مي‌كنند. مثلاً به جاي فردا مي‌گويند صبح (صاب به گويش خودشان) و به جاي پس فردا مي‌گويند فردا. به جاي خربزه مي‌گويند خيار، و به جاي خيار مي‌گويند خيارسبزه، به جاي سيب زميني مي‌گويند سيب و به جاي سيب مي‌گويند سيب درختي.
كاربرد افعال واقعاً شگفت انگيزتر است. مثلاً پنجروك كندن يعني بشگون گرفتن، خو كردن يعني خوابيدن، پچل كاري يعني كثيف كاري، چويل چويل يعني زوزه كشيدن و ....
حواستان باشد اگر خواستيد در سيرجان چيزي بخريد ضمن خواستن به فروشنده نشان دهيد كه چه مي‌خواهيد كه به جاي سيب زميني به شما سيب يا به جاي خربزه به شما خيار ندهد.

تقریبا به گویش مازندرانی شبیه هست

اى كاش از واژه گان كهن براى پاكسازي فارسيه امروزى در برابر يورش زبانهاى بيگانه استفاده ميشد

اسم این زبان گیلکی هست که در گذشته از آستارا تا کتول گسترش داشت و امروز با نامهای مازندرانی، سمنانی، سنگسری، دیملی، گالشی و تالشی اونو میشناسن و در واقع از شاخه های زبان پهلوی و از زبانهای شمالغربی ایران و همخوانواده با آذری باستان، تاتی و کوردی هست.

اگر برخی از هموطنان ناراحت نمیشوند، بایستی عرض کنم برخی از کلماتی که بعنوان مثال ذکر شده، ترکی هستند!