رأی این سه کشور در بهترین حالت ممتنع خواهد بود + تکمیلی

سرویس سیاست خارجی ـ ساعاتی دیگر، قطعنامه جديد شوراي امنيت عليه ايران به رأي گذاشته خواهد شد و قرائن موجود، نشان می‌دهد که قطعنامه جدید با دوازده رأي موافق به تصويب خواهد رسيد.

به گزارش «تابناک»، هرچند لبنان، تركيه و برزيل هنوز رأي رسمي خود را درباره قطعنامه جدید علیه ایران که بامداد فردا به رأی گذارده خواهد شد، اعلام نكرده‌اند، شواهد نشان می‌دهد این سه کشور به احتمال قطع به یقین به اين قطعنامه رأي موافق نخواهند داد.

در این باره، لبنان رسما اعلام كرده که موضعش در شورای امنیت، نسبت به موضوع قطعنامه افزایش تحریم‌ها علیه ایران در کنار موضع ترکیه خواهد بود.

«زیاد بارود»، وزیر کشور لبنان گفت: موضع رسمی لبنان درباره قطعنامه افزایش تحریم‌ها علیه ایران نباید جدا از موضع ترکیه باشد.

همچنین «نواف سلام»، نماینده لبنان در شورای امنیت هم گفته است: لبنان درباره موضوع قطعنامه افزایش تحریم‌ها علیه ایران همسو با موضع کشورهای ترکیه و برزیل خواهد بود و این، بهترین عمل دیپلماسی رسمی لبنان است.

البته در حالی لبنان رأی خود را هماهنگ با ترکیه اعلام کرده که تاكنون موضع صریحی از سوی آنکارا راجع به این قطعنامه، چه در دادن رأی مخالف یا ممتنع به آن دیده نشده است.

اکنون آمریکا و برخی کشورهای غربی تلاش دارند تا کشورهای برزیل، لبنان و ترکیه را به دادن رأی مثبت و در غیر این صورت، رأی ممتنع نسبت به قطعنامه افزایش تحریم‌ها علیه ایران تشویق کنند و به طور تلویحی تهدید کرده‌اند رأی منفی آنها، پیامدهای بسیاری برایشان خواهد داشت.

بر پایه این گزارش، تجربه تحریم‌های پیشین علیه ایران، نشان می‌دهد، هر چند برخی کشورهای عضو جنبش عدم تعهد و یا دارای روابط حسنه با ایران، در مواضع پیش از رأی‌گیری خود ابراز مخالفت با صدور قطعنامه علیه ایران می‌کنند؛ اما در عمل به گونه‌ای دیگر رفتار خواهند کرد.

برای نمونه، وقتی موضوع صدور قطعنامه سوم علیه ایران در شورای امنیت مطرح شد، اعضای غیر دائم وقت شورای امنیت سازمان ملل مانند، ليبي، اندونزي، آفريقاي جنوبي که روابط مستحکمی با تهران داشتند، در موقع عمل، به گونه دیگری اقدام کردند و جز اندونزی که رأی ممتنع داد، دو کشور دیگر به همراه بقیه اعضا، چهارده رأی موافق به قطعنامه یاد شده دادند.

با نگاهی به گذشته، می‌توان پیش‌بینی کرد که متأسفانه قطعنامه چهارم به احتمال بسیار رأی خواهد آورد. اکنون کشورهای ترکیه، لبنان، برزیل، بوسنی و هرزگوین، گابن، نیجریه، مکزیک، اوگاندا، اتریش و ژاپن، ده عضو غیر دائم شورای امنیت به شمار می‌روند. ایران حتی آنگاه که از کشورهایی چون بوسنی و هرزگوین و نیجریه که ضمن روابط حسنه با ایران در برهه‌هایی از کمک‌های تهران نیز برخوردار بودند، تنها به سه کشور ترکیه، برزیل و لبنان امید دارد تا با رأی منفی به این قطعنامه از قوت آن بکاهد.

در میان سه کشور یاد شده از ترکیه و لبنان، هم به واسطه روابط گسترده با تهران و هم عواملی چون اسلامی بودن، نسبت به برزیل که به تازگی روابطش را با ایران به سطح بالایی افزایش داده، انتظار بیشتری می‌رود.
همچنین با توجه به موضع لبنانی‌ها مبنی بر هماهنگی آنها با ترکیه، به نظر می‌رسد ترکیه نقش محوری در این میان خواهد داشت؛ اما شواهد نشان می‌دهد، ترکیه هرچند به روابطش با ایران علاقه مند بوده و در حال نزدیک تر شدن به تهران در سال‌های اخیر است، ولی به سبب هزینه‌های احتمالی مخالفت صریح ترکیه با غرب در موضوع این قطعنامه، به نظر می‌رسد ترکیه در بهترین حالت با رأی ممتنع به این قطعنامه، سعی در راضی نگه داشتن طرفین داشته باشد.

البته باید گفت، از برزیل انتظار بسیاری نمی‌رود که در مدت کوتاه تقویت روابطش با تهران از یک سو و مشکلات عدیده داخلی که «لولا داسیلوا» در مقابل مخالفان غرب گرایش با آن روبه‌روست، تصمیمی بهتر از دادن رأی ممتنع به این قطعنامه بگیرد.

با این اوصاف، می‌توان پیش‌بینی کرد قطعنامه چهارم نیز بدون مخالف و احتمالا با سه رأی ممتنع و دوازده رأی مثبت به تصویب خواهد رسید؛ اما موضع لبنان نیز به سبب روابط خاص این کشور، به واسطه  روابط حزب الله، با ایران برای ایرانیان از حساسیت خاصی برخوردار است.

بر خلاف تصور عمومي كه خيلي‌ها از لبنان انتظار دارند، به خاطر حمايت‌هاي ايران از اين كشور يا وجود سيد حسن نصراله دبيركل حزب‌الله، رأي مخالف به اين قطعنامه بدهد، بايد گفت: همان اندازه كه ايران محبوب شيعيان لبنان است، آمريكا و فرانسه، دولت‌های مورد علاقه مسيحيان لبنانند و اهل سنت اين كشور نيز به عربستان و كويت وابسته‌اند و همه اين كشورهاي خارجي چندين برابر ايران حمايت‌هاي مادي و معنوي از لبنان داشته‌اند.

هم‌اکنون آمريكا، پيمان امنيتي بسيار مهمي را با لبنان در حال اجرا دارد و سالانه مبالغ هنگفتي را به اين كشور كمك مي‌کند. لبنان را در سفر اخير حريري به واشنگتن تهديد كرد در صورت همراهي نکردن با قطعنامه جديد، در اين کمک‌ها تجديدنظر خواهيم كرد.

از سوي ديگر، بیشتر تجهيزات نظامي ارتش لبنان از روسيه و فرانسه دريافت مي‌شود و عربستان و كويت هم هزينه‌هاي هنگفتي در بازسازي لبنان پس از جنگ با اسرائيل متقبل شدند و همه اين كشورها، خواهان اعمال نظر بر رأي لبنانند.

به هر روی، نبايد فراموش كرد شيعيان حدودا 30 درصد جمعيت لبنان را تشكيل مي‌دهند و حزب الله و هم پيمانان آن در اقليت كابينه لبنانند و گرفتن موافقت دولت به رغم فشارهاي گسترده غرب براي عدم رأي مثبت به تحريم‌هاي جديد عليه ايران كار چندان آساني هم به شمار نمي‌آيد.

اما مواضع شخصیت‌های سیاسی لبنان در این میان جالب توجه است.

روزنامه لبنانی «السفیر» امروز به نقل از «سلیمان فرنجیه»، رئیس حزب مسیحی «المرده» لبنان نوشت: گروه معارضه لبنان نیز در نشست هیأت دولت بر تصمیم خود، مبنی بر در پیش گرفتن موضع صریح علیه قطعنامه پافشاری خواهد کرد و اگر دولت بر خلاف این تصمیم عمل کند، بدون تردید، شاهد پیامد‌های منفی در فضای سیاسی لبنان و به ویژه برنامه آینده دولت خواهیم بود.

این روزنامه لبنانی در گفت‌وگو با «میشل عون»، رییس حزب جریان آزاد ملی لبنان نیز تصریح کرد: میشل عون از نمایندگان خود در مجلس خواسته که علیه این قطعنامه رأی بدهند.

میشل عون با توجه به نقش مثبت ایران در منطقه و لبنان ادامه داد: مایه شرمساری است که موضع لبنان پایین تر از سطح موضع کشورهای مانند ترکیه و برزیل باشد.

از سوی دیگر، «فادی عبود»، وزیر جهانگیردی لبنان در گفت‌وگو با رادیو ملی این کشور، با تکذیب هرگونه اختلاف درباره موضوع قطعنامه در کابینه دولت لبنان گفت: تصمیم لبنان نسبت به این قطعنامه یا رأی دادن علیه آن است یا رأی دادن ممتنع به این قطعنامه است، ولی ترجیجا رأی دادن علیه آن را برخواهد گزید.

همچنین «وائل فاعور»، نماینده مجلس و عضو حزب سوسیالیست ترقی‌خواه دروزی لبنان تصریح کرد: در مصلحت لبنان است که رأی ممتنع را نسبت به قطعنامه افزایش تحریم‌ها بر رأی‌های دیگر ترجیح دهد.

«عدنان السید حسین»، وزیر مشاور دولت نیز با رد هرگونه نگرانی در کابینه دولت گفت: با وجود پیمان سه جانبه کشورهای ترکیه ایران و برزیل، اگر موافق افزایش تحریم‌ها علیه ایران باشیم خلل در این پیمان وارد خواهد آمد.

و سرانجام «ولید جنبلاط»، رییس حزب سوسیالیست ترقی‌خواه دروزی لبنان، گزینه رأی ممتنع در شورای امینیت را بر خلاف تصمیم گروه معارضه لبنان شامل «نبیه بری»، «حزب الله»، «جریان آزاد ملی»، حزب مسیحی «المرده» و حزب «طاشناق ارمنی» که خواهان رأی ضد قطعنامه افزایش تحریم‌ها علیه ایران بودند، دانست.

تکمیلی: ساعتی پیش در رأی‌گیری شورای امنیت به پیش‌نویس قطعنامه چهارم، این قطعنامه با دوازده رأی مثبت، دو رأی منفی برزیل و ترکیه و رأی ممتنع لبنان به تصویب رسید.

هرچند این قطعنامه به زیان ایران خواهد بود، به نسبت قطعنامه‌های پیشین، رأی منفی دو کشور تأثیرگذار ترکیه و برزیل تا اندازه‌ای از قوت این قطعنامه، به ویژه از منظر روانی خواهد کاست. در این میان، اما رأی منفی ترکیه و برزیل در حالی اعلام شد که تعلل و دیرکرد این دو کشور برای رأی نهایی خود به مدت یکساعت جلسه شورای امنیت را به تأخیر انداخت.

نمایندگان این دو کشور مخالف تحریم‌های جدید علیه ایران، اعلام داشتند منتظر آخرین دستورها از رهبران کشورهایشان هستند.

گفتنی است، امروز «تابناک» در تحلیلی پیش‌بینی کرده بود که دو کشور ترکیه و برزیل نیز همانند لبنان رأی ممتنع خواهند داد. این تحلیل ضمن آنکه مبتنی بر رصد دیدگاه‌ها و مواضع مقامات کشورهای ترکیه و برزیل بود، بر پایه اخبار غیر رسمی رسیده انجام شد.

با این اوصاف و توجه به دیرکرد یک ساعته دو کشور یاد شده، نشان می‌دهد که تحلیل انجام شده به حقیقت نزدیک بوده و تحول در رأی آنها به مذاکرات و توافقات احتمالی مقامات ایران با برزیل و ترکیه در آخرین لحظات رأی گیری صورت گرفته است.

در مجموع هرچند این دو رأی منفی تأثیری بر جلوگیری از صدور قطعنامه علیه ایران نداشته، برای ایران موفقیتی به شمار می‌رود.