تأیید تبادل پیام با آمریکا از سوی ایران؛ ادعای وجود کانال ارتباطی مستقیم بین تهران و واشنگتن

اسماعیل بقائی سخنگوی وزارت خارجه ایران گفت: در جریان سفر آقای تخت‌روانچی به عمان پیامی از جانب طرف آمریکایی به ما منتقل نشده است؛ البته همان‌طور که رایج و متعارف است، واسطه‌های مختلف همچنان تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها انجام می‌دهند و پیام‌هایی رد و بدل می‌شود، اما این موضوع به هیچ وجه به معنای آغاز فرایند مذاکره میان ایران و آمریکا نبوده و نخواهد بود.

به گزارش سرویس بین الملل تابناک، روز جمعه ۹ آبان رسانه عراقی «بغداد الیوم» به نقل از منابع دیپلماتیک در تهران مدعی شد: ایالات متحده از طریق سلطنت عمان پیامی برای ایران ارسال کرده است.

به گفته این منابع، پیام واشنگتن مربوط به احتمال ازسرگیری مذاکرات هسته‌ای است که از ژوئن گذشته متوقف شده بود.

در این گزارش آمده: دولت دونالد ترامپ تمایل خود را برای ازسرگیری گفت‌و‌گو‌های هسته‌ای اعلام کرده و رئیس‌جمهور آمریکا بر عزم خود برای دستیابی به «توافقی جدید» با ایران تأکید کرده است.

این گزارش در حالی بود که مجید تخت روانچی معاون سیاسی وزیر خارجه ایران نیز روز جمعه ۹ آبان به مسقط پایتخت عمان سفر کرده بود و سلسله دیدار‌هایی با مقامات عمانی و نمایندگان سازمان ملل برگزار نمود و درباره پرونده‌های منطقه‌ای و بین‌المللی، از جمله پرونده هسته‌ای و بحران یمن، گفت‌و‌گو کرد.

تخت روانچی اشاره کرده بود که «پرونده هسته‌ای محور اصلی مذاکرات با طرف عمانی بود» و توضیح داد که «تهران موضع خود را با صراحت و شفافیت بیان کرده، اما معتقد است هرگونه مذاکره‌ای که نتایج آن از پیش تعیین شده باشد، بی‌معنا است.»

از طرف عباس عراقچی وزیر خارجه ایران در گفت‌و‌گو با الجزیره، اعلام کرده است که آماده مذاکره برای رفع نگرانی‌ها درباره برنامه هسته‌ای‌مان هستیم و از صلح‌آمیز بودن آن اطمینان داریم.

وزیر امور خارجه ایران با بیان اینکه امکان دستیابی به یک توافق عادلانه وجود دارد، اما واشنگتن شروط غیرقابل قبولی را مطرح کرده است، گفت: درباره برنامه موشکی‌مان مذاکره نخواهیم کرد و هیچ فرد عاقلی نمی‌تواند خلع سلاح آن را بپذیرد.

عراقچی عنوان کرد: نمی‌توانیم غنی‌سازی اورانیوم را متوقف کنیم و آنچه با جنگ به دست نیامده، نمی‌تواند با سیاست داده شود.

از طرف دیگر، فاطمه مهاجرانی، سخنگوی دولت ایران روز یکشنبه ۱۱ آبان گفت: «وزارت خارجه پیام‌هایی را برای از سرگیری مذاکرات دریافت کرده است؛ راجع به کم و کیف پیام‌ها در فرصت مناسب توضیح خواهم داد.»

این در حالی است که اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه ایران در نشست خبری روز دوشنبه ۱۲ آبان در پاسخ به سوالی مبنی بر اینکه در چند روز اخیر اخباری در مورد مذاکرات مطرح شده در حال حاضر آخرین اخبار در ارتباط با مذاکرات ایران و آمریکا چیست؟ گفت: به نظرم یک مقداری به صورت دقیق، اظهار نظر‌های مطرح شده در این زمینه مطالعه نشده است.

به نظر می‌رسد اشاره بقائی به اظهارنظر مهاجرانی سخنگوی دولت باشد. پیشتر نیز عباس عراقچی وزیر خارجه ایران اظهار نظر مهاجرانی در خصوص دعوت ایران از «استیو ویتکاف» در نشست نیویورک را نادرست خوانده بود.

بقائی در نشست خبری همچنین گفت: در جریان سفر آقای تخت‌روانچی به عمان پیامی از جانب طرف آمریکایی به ما منتقل نشده است؛ البته همان‌طور که رایج و متعارف است، واسطه‌های مختلف همچنان تلاش‌هایی برای نزدیک کردن دیدگاه‌ها انجام می‌دهند و پیام‌هایی رد و بدل می‌شود، اما این موضوع به هیچ وجه به معنای آغاز فرایند مذاکره میان ایران و آمریکا نبوده و نخواهد بود.

وی تاکید کرده است: بدون تردید، ایران در هیچ مذاکره‌ای حاضر نخواهد شد که به‌صورت یک‌جانبه از حقوق مسلم خود چشم‌پوشی کند. اگر طرف‌های مقابل به واقع‌گرایی و واقع‌نگری دست یابند، می‌توان گفت شرایط برای گفت‌وگوی معنادار فراهم خواهد شد. اما در شرایط فعلی، چنین فضایی وجود ندارد.

از سوی دیگر «لارنس نورمن» خبرنگار وال استریت ژورنال در شبکه اجتماعی ایکس نوشت: من هیچ پیشرفت ملموسی در زمینه مذاکرات ایران و آمریکا نشنیده‌ام.

وی افزود: همه ما از تبادل منظم پیام‌ها آگاه بوده‌ایم، اما آنچه اهمیت دارد این است که آیا دامنه شروط اولیه یا خطوط قرمز هر طرف تغییر کرده است یا نه. بر اساس اطلاعات فعلی من، هیچ پیشرفت ملموسی برای آغاز مذاکرات انجام نشده است. آیا این می‌تواند تغییر کند؟ شاید. اما هنوز هیچ شواهدی دال بر آن وجود ندارد.

در همین زمینه باراک راوید خبرنگار اکسیوس نیز نوشت: تا جایی که من می‌دانم، یک کانال ارتباطی باز و مستقیم بین آمریکا و ایران وجود دارد و نیازی به واسطه‌ها نیست. 

مذاکرات هسته‌ای ایران و آمریکا در پی تجاوز نظامی اسرائیل و آمریکا به ایران در خردادماه نیمه‌تمام ماند.

مسعود پزشکیان رئیس جمهور ایران نیز اخیرا در این راستا تاکید کرده است که ایران تاسیسات هسته‌ای خود را «با قدرت بیشتری» بازسازی خواهد کرد. رئیس‌جمهوری ایران افزود که تهران به دنبال ساخت سلاح هسته‌ای نیست.

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا مدعی شده که تاسیسات هسته‌ای ایران نابود شده است، اما واشنگتن در صورت بازسازی مراکز هسته‌ای بار دیگر به آنها حمله خواهد کرد.

سخنگوی وزارت خارجه ایران همچنین در خصوص این موضوع که ایران و آمریکا باید به چه نقطه‌ای برسند که شرایط برای مذاکره فراهم شود، گفته است: در هر تحلیلی راجع به این موضوع، باید به این نکته توجه شود که ایران در حین مذاکره دیپلماتیک با چراغ سبز آمریکا از سوی رژیم صهیونیستی مورد حمله قرار گرفت و این موضوع را ایرانیان هیچ‌گاه نمی‌توانند فراموش کنند. 

وی تاکید کرد: آمریکایی‌ها نشان داده‌اند که به لوازم یک مذاکره مبتنی بر منافع متقابل پایبند نیستند و ما زمانی می‌توانیم در مورد حصول شرایط برای انجام مذاکره معقول بین ایران و آمریکا صحبت کنیم که هر دو طرف به موضوع منافع متقابل توجه داشته باشند و نگرانی‌های طرفین را مورد توجه قرار دهند، در حالی که آمریکایی‌ها در عمل نشان داده‌اند که می‌خواهند یکسویه عمل کنند. این دیگر مذاکره نیست، بلکه دیکته کردن است و قطعا چنین روندی در مورد ایران جواب نمی‌دهد.

وی در واکنش به گمانه‌زنی‌ها درباره شروط جدید در مذاکرات میان تهران و واشنگتن و‌تر کیب احتمالی تیم ایرانی در مذاکرات آتی، تأکید کرد: هر زمان که مذاکرات آغاز شود، تصمیم‌گیری درباره ترکیب گروه مذاکره‌کننده نیز در دستور کار قرار خواهد گرفت.

 بقائی با اشاره به چارچوب‌های مشخص مذاکرات اظهار کرد: شرایط و موضوعات مرتبط با مذاکره روشن است و نیازی به تکرار آنها نیست. حقوق و منافع ملت ایران باید محترم شمرده شود و طرف‌های مقابل باید بپذیرند که جمهوری اسلامی ایران بر اساس اصول مسلم حقوق بین‌الملل و معاهده منع اشاعه، از حقوقی غیرقابل انکار برخوردار است.

وی افزود: بدون تردید، ایران در هیچ مذاکره‌ای حاضر نخواهد شد که به‌صورت یک‌جانبه از حقوق مسلم خود چشم‌پوشی کند. اگر طرف‌های مقابل به واقع‌گرایی و واقع‌نگری دست یابند، می‌توان گفت شرایط برای گفت‌وگوی معنادار فراهم خواهد شد. اما در شرایط فعلی، چنین فضایی وجود ندارد.