نگاهی کوتاه به زندگی هنری زاده مهر در سالروز درگذشتش
به گزارش خبرنگار فرهنگی تابناک، امروز ۱۷ مهر سالروز درگذشت محمدرضا شجریان استاد آواز و چهره ماندگار موسیقی ایرانی است که این‌مناسبت از چندنظر قابل توجه است؛ اول این‌که شجریان متولد اول مهر بود و تولد و درگذشتش در مهرماه رخ داده و دیگر این‌که همسر اولش فرخنده گل‌افشان چندروز پیش در مهرماه درگذشت.
شجریان از نظر جایگاه و موقعیتش در موسیقی مقامی ایران نیاز به معرفی ندارد و همان‌طور که به سعدی آواز ایران شهرت دارد، در جایی گفته بود همان‌طور که فردوسی زبان فارسی را نجات داده، او نیز قصد دارد چنین‌نقشی را در قبال موسیقی ایران به عهده بگیرد. با توجه به فعالیت‌هایی هم که در دهه‌های گذشته در زمینه موسیقی مقامی ایرانی انجام داد، تبدیل به هنرمند مردمی شد و اشعار حافظ، سعدی، مولانا، باباطاهر، خیام، عارف قزوینی، فریدون مشیری و ... را با صدای خود به گوش عموم مردم ایران رساند.
این استاد آواز که مرور آلبوم‌ها و نغمه‌های موسیقی‌اش، مقاله‌ای جدا و مفصل می‌طلبد، هیچ‌گاه از زندگی در ایران دست نکشید و با وجود سفرهای مختلفش به نقاط دیگر دنیا، همیشه در ایران زندگی کرد و به امید زندگی بهتر در جایی غیر از ایران، تن به مهاجرت نداد. برگزاری کنسرت برای کمک به زلزله‌زدگان بم در سال ۱۳۸۲ یکی از وجوه مردمی‌بودن این‌هنرمند بود. او زاده اول مهر ۱۳۱۹ و درگذشته به تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ است و پس از رسالتی که در دوران حیاتش در زمینه موسیقی سنتی ایرانی به عهده داشت، پس از درگذشتش هم با فعالیت فرزندانش مسیر این‌رسالت را ادامه می‌دهد.
در حالی‌که محمدرضا شجریان بیشتر به‌عنوان استاد آواز شناخته می‌شود، باید گفت فعالیت‌های هنری دیگر او تقریبا مهجور مانده‌اند. او غیر از خوانندگی در عرصه موسیقی مقامی ایران، موسیقیدان نیز بود و ساز ساخته است. همچنین تلاوت قرآن را در مقام‌هایی که برای این‌کار نیاز است، می‌شناخت و انتشار دو آلبوم یا نوار کاست «به یاد پدر» یک و دو گواه این‌نکته هستند. نوای آشنای «ربنا» هم که سال‌ها به‌عنوان پیشواز لحظات افطار ماه رمضان مردم ایران از رسانه ملی پخش می‌شد، تعدادی از آیات قرآن کریم در قالب دعاست. شجریان در رشته خط نستعلیق هم دارای درجه ممتاز بود و نمایشگاهی از خط‌نوشته‌های خود و آثار خوشنویسی‌اش را در تالار وحدت برپا کرد.
جایگاهی که شجریان بین مردم ایران دارد، ناشی از همان‌مردمی‌بودنش است. اگر به مشهد زادگاه این‌ردیف‌دان موسیقی مقامی سفر کنیم و کمی آن‌سوتر به توس و آرامگاه فردوسی و مهدی اخوان ثالث دو شاعر بزرگ دیروز و امروز زبان فارسی سرک بکشیم؛ سنگ مزاری را می‌بینیم که نام محمدرضا شجریان با یک‌امضا روی آن نقش بسته است: «خاک پای مردم ایران».
