اولتیماتوم ترامپ به لبنان
نیویورک‌تایمز نوشت: رهبران لبنان زمان زیادی برای خلع سلاح گروه شبه‌نظامی حزب‌الله ندارند؛ پیش از آنکه خطر از دست دادن حمایت مالی آمریکا و کشورهای عرب خلیج فارس، و حتی آغاز دوباره کارزار نظامی اسرائیل پیش روی آن‌ها قرار گیرد. دولت ترامپ این هشدار را پیش از نشست کلیدی کابینه لبنان در روز جمعه در بیروت صادر کرد.
به گزارش تابناک به نقل از «انتخاب»، در ادامه این مطلب آمده است: این هشدار در لحظه‌ای مطرح می‌شود که مقام‌های آمریکایی آن را «برهه‌ای سرنوشت‌ساز» در تاریخ لبنان می‌خوانند، زیرا کابینه این کشور در حال بررسی طرحی است که حزب‌الله، گروه دهه‌ها قدیمی مورد حمایت ایران، را وادار به تحویل سلاح‌هایش کند.
ایالات متحده، اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس بر دولت لبنان فشار می‌آورند تا قاطعانه عمل کند و از تهدیدهای حزب‌الله برای تحریک به خشونت نهراسد. «این یک لحظه کلیدی برای لبنان است»، فِراس مکساد، پژوهشگر مؤسسه خاورمیانه که به طور منظم با مقامات ارشد لبنانی دیدار می‌کند، گفت.
لبنان با ترکیب آتشین تنش‌های مذهبی و قومی و مرز حساس با اسرائیل، از زمان اعزام ۱۴ هزار نیروی آمریکایی توسط دوایت آیزنهاور برای جلوگیری از یک کودتای کمونیستیِ مورد بیم، روسای جمهور آمریکا را سرگردان کرده است. رونالد ریگان در دوران جنگ داخلی لبنان ۱۲۰۰ تفنگدار دریایی آمریکا را به عنوان حافظ صلح به بیروت فرستاد، اما پس از بمب‌گذاری انتحاری حزب‌الله در سال ۱۹۸۳ که ۲۴۱ نظامی آمریکایی را کشت، آنان را خارج کرد.
دخالت دولت ترامپ در لبنان توجه بسیار کمتری را نسبت به تلاش‌های صلح‌سازی آن در جاهایی مانند اوکراین و غزه جلب کرده است. اما با توقف آن تلاش‌ها، لبنان ممکن است فرصت بهتری برای یک پیشرفت به شمار آید. چنین نتیجه‌ای لبنان را باثبات‌تر کرده و به آن فرصت می‌دهد اقتصاد فلج‌شده خود را بازسازی کند. کشورهای مسلمان سنی منطقه گفته‌اند در صورت اقدام قاطع علیه حزب‌الله شیعه، میلیاردها دلار کمک اقتصادی ارائه خواهند داد.
ایالات متحده، اسرائیل و کشورهای عرب خلیج فارس دولت لبنان را تحت فشار قرار داده‌اند تا در «لحظه ضعف» حزب‌الله دست به کار شود و خلع سلاح را به اجرا بگذارد؛ موضوعی که سازمان ملل تقریباً ۲۰ سال پیش در یک قطعنامه خواستار آن شده بود.
ماه گذشته، دولت لبنان برای نخستین بار به ارتش این کشور دستور داد طرحی رسمی برای خلع سلاح حزب‌الله تدوین کند؛ تصمیمی که مکساد آن را «تاریخی» توصیف کرد. کابینه روز جمعه این طرح نظامی را بررسی خواهد کرد؛ موضوعی که دولت ترامپ آن را آزمونی حیاتی برای اراده سیاسی می‌داند.
اما مقام‌های دولت، که به شرط ناشناس ماندن درباره دیپلماسی حساس سخن گفتند، نگرانند که دولت پارلمانی لبنان از احتمال تقابل با حزب‌الله عقب‌نشینی کند. یکی از مقامات هشدار داد که بی‌عملی یا اقدام نصفه‌نیمه می‌تواند کنگره را به قطع حدود ۱۵۰ میلیون دلار بودجه سالانه آمریکا برای نیروهای مسلح لبنان وادارد.
بودجه سالانه پیشنهادی ترامپ، تجدید این کمک مالی را در بر نداشت. اما مقام‌ها و کارشناسان می‌گویند در صورت وجود یک طرح جدی خلع سلاح، کنگره احتمالاً مبالغ قابل‌توجهی برای تجهیزات و حقوق نظامیان اختصاص خواهد داد. (به گفته مکساد، «سربازان لبنانی حقوق ناچیزی می‌گیرند».)
مقام رسمی دولت ترامپ هشدار داد که تأخیر بیشتر در بیروت می‌تواند نتیجه معکوس بدهد. برخی اعضای کنگره از قوانین گذشته حمایت کرده‌اند که جلوی هزینه شدن دلارهای آمریکا برای ارتشی را بگیرد که به‌دلیل بی‌عملی در قبال حزب‌الله، «در عمل همدست سازمانی تروریستی است که مأموریت اصلی آن نابودی آمریکا و اسرائیل است»؛ همان‌طور که نماینده جمهوری‌خواه فلوریدا، گرگ استوب، در بیانیه‌ای در پاییز گذشته گفت.
زیر سایه همیشگی جنگ داخلی لبنان (۱۹۷۵ تا ۱۹۹۰)، مقام‌های دولت ترامپ نگرانند که تهدیدهای حزب‌الله به خشونت، رهبران لبنانی را بترساند و عقب‌نشینشان کند. اما این مقامات گفتند این ترس‌ها بی‌اساس است.
به گفته آنان، پس از آنکه بشار اسد، سال گذشته سرنگون شد و جای خود را به دولتی ضدایرانی داد، مسیر سنتی تأمین تدارکات تهران به حزب‌الله نیز مسدود شد.
یک فرد مطلع که اخیراً با یک مقام ارشد سعودی درگیر در این تلاش دیپلماتیک گفت‌وگو کرده بود، گفت مقام سعودی هم همین نظر را داشت که احتمالاً حزب‌الله در برابر تلاش برای خلع سلاح با خشونت گسترده واکنش نشان نخواهد داد. او به شرط ناشناس‌ماندن برای بیان یک گفت‌وگوی خصوصی سخن گفت.
توماس باراک، سفیر ترامپ در ترکیه که همچنین رهبری دیپلماسی آمریکا با لبنان را بر عهده دارد، هفته گذشته در جریان سفری به بیروت همین دیدگاه را مطرح کرد. او گفت: «به نظر من می‌توان حزب‌الله را در محیطی غیرخصمانه — نه در یک فضای جنگ داخلی — قانع کرد که به یک دولت واحد لبنانی بپیوندد. این نظر من است.»
مقام‌های آمریکایی گفتند خطر بزرگ‌تر برای لبنان، در صورت تأخیر یا اقدامات نصفه‌نیمه، این است که اسرائیل نتیجه بگیرد باید «کار را تمام کند» — همان‌طور که یکی از آنان گفت — از طریق کارزار نظامی تازه‌ای که می‌تواند خسارات و تلفات گسترده‌ای در پی داشته باشد.
اسرائیل در واکنش به «عدم پایبندی حزب‌الله به آتش‌بس ۲۰۲۴»، چندین پایگاه نظامی در جنوب لبنان ایجاد کرده است. برخی تحلیلگران معتقدند اسرائیل ممکن است یک «منطقه امنیتی» خالی از سکنه در جنوب لبنان ایجاد کند، مشابه آنچه در میانه دهه ۱۹۸۰ انجام داد.
رهبران لبنان شکایت دارند که اسرائیل تعهد معتبری برای عقب‌نشینی همزمان با اجرای طرح خلع سلاح نداده است. این امر آن‌ها را در برابر اتهامات سیاسی آسیب‌پذیر می‌سازد که با اقدام علیه حزب‌الله، به نیابت از یک اشغالگر خارجی عمل می‌کنند.
ادوارد گابریل، رئیس «گروه اقدام آمریکا برای لبنان»، گفت موفقیت هر طرحی نه تنها به یک نقشه قابل‌اعتماد برای خلع سلاح حزب‌الله بستگی دارد، بلکه نیازمند «تضمین‌های روشن درباره عقب‌نشینی اسرائیل از خاک لبنان» است. گابریل افزود: «میانجی‌گری آمریکا برای رسیدن به این توازن حیاتی خواهد بود.»
بی‌اعتمادی بیروت با نبود ارتباط میان اسرائیل و لبنان تشدید می‌شود؛ در لبنان تعامل با اسرائیلی‌ها جرم محسوب می‌شود. یکی از مقامات دولت ترامپ ایجاد تماس بین نیروهای مسلح لبنان و ارتش دفاعی اسرائیل را هدفی حیاتی خواند.
باراک، که یک تاجر و از دوستان قدیمی ترامپ است، هفته گذشته در سفر به بیروت به همراه مورگان اورتگاس، معاون فرستاده ویژه ترامپ در خاورمیانه و مشاور سفیر آمریکا در سازمان ملل، حضور داشت. اورتگاس آخر این هفته دوباره به بیروت بازخواهد گشت تا در نشست مقام‌های بین‌المللی برای بررسی وضعیت آتش‌بسی که کارزار نظامی اسرائیل در جنوب لبنان را در اواخر ۲۰۲۴ متوقف کرد، شرکت کند.
آن آتش‌بس هر دو طرف، حزب‌الله و اسرائیل، را موظف به عقب‌نشینی از جنوب لبنان می‌کرد. اما اسرائیل همچنان حملات هوایی منظم در این منطقه انجام می‌دهد و می‌گوید حزب‌الله تلاش دارد دوباره خود را بازسازی کند. چندین حمله اسرائیل ماشین‌آلات سنگینی مانند بیل‌های مکانیکی را هدف قرار داد که ارتش اسرائیل ادعا می‌کرد برای حفر تونل و بازسازی زیرساخت‌های حزب‌الله استفاده می‌شدند.
رویکرد تیم ترامپ ادامه دیپلماسی فشرده‌ای است که سال گذشته تحت دولت بایدن آغاز شد — یک نقطه نادر از تداوم میان دو دولت در سیاست خارجی.
تابناک را در شبکه های اجتماعی دنبال کنید
