تولید بار اول اقلام راهبردی؛ سیاست جدید تعیین‌کننده در تجارت خارجی ایران/ توربین‌های ایرانی جایگزین غول نیروگاهی اروپا خواهند شد

فرشته فراهانی ـ به گزارش تابناک اقتصادی؛ فاز جدید تحریم‌ها علیه کشورمان که با خروج ترامپ از برجام به اجرا گذاشته شد، صنایع کشور را هدف قرار داد. به طوری که فروش اقلام راهبردی و استراتژیک به ما با سخت گیری هر چه تمام محدود شد. تحریم فروش تجهیزات و اقلام راهبردی صنایع مختلف از بخش‌های نفت و گاز گرفته تا زنجیره ارزش فولاد، یکی از راهبرد‌های مهم غرب بر علیه کشورمان بود. این سیاست ضربه زدن به صنعت ایران و فشار آوردن به تهران برای قبول مذاکرات را دنبال می‌کرد. این اقدام در نهایت هزینه تولید در کشور را به میزان زیادی افزایش داد. با اعمال تحریم‌های جدید اقلام راهبردی فرآیند تولید صنایع نفت و گاز نظیر کمپرسورها، پمپ‌ها، شیر‌های کنترلی، راکتور‌ها و کاتالیست‌ها به ایران فروخته نمی‌شود. در هر جا بدون نظارت اوفک و خزانه‌داری آمریکا، جریان خرید این اقلام ردیابی شود، کل زنجیره تامین این اقلام راهبردی تحریم و جریمه‌های سنگین اعمال می‌شود.

در نتیجه‌ی تحریم‌هایی که غرب علیه کشورمان طی سال‌های اخیر اعمال کرد، چاره‌ای جز اعتماد به توان داخلی و استفاده از ظرفیت‌های دانش بنیانی کشور برایمان نماند. در همین راستا، معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری طرح تولیدات بار اول را به اجرا گذاشت و مجلس نیز در راستای نامگذاری سال از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر تولید، اشتغال آفرین و دانش بنیان به تصویب قوانین حمایتی از شرکت‌های دانش بنیان مبادرت کرد. در نتیجه‌ی این سیاست‌ها، حالا دستاورد‌هایی کسب کرده ایم که در ادامه نظرات رحمان سعادت، عضو هیات علمی دانشگاه سمنان در رشته‌ی اقتصاد را در این خصوص می‌خوانید.

سعادت در ارزیابی خود از اعلام خبری در روسیه مبنی بر اینکه مسکو قصد دارد از توربین‌های ایرانی به جای توربین‌های زیمنس آلمان در نیروگاه هایش بهره ببرد، تصریح کرد: یکی از مواردی که در همگرایی‌های منطقه‌ای کاربرد دارد، استفاده از ظرفیت‌های کشور‌های همگراست. با توجه به رویکردی که طی یک دهه‌ی گذشته بین ایران، روسیه و چین رخ داده، زمینه برای همگرایی اقتصادی آن‌ها فراهم شده است. به گونه ای که توانسته اند فضای اقتصادی را به نفع کشور‌های منطقه عوض کنند. ایران و روسیه تحت تحریم قرار گرفته اند و یکی از راه‌های مقابله با این موضوع، استفاده از ظرفیت‌های دو یا چندجانبه در منطقه است. تحریم‌های یکی دو سال گذشته علیه روسیه نیز فضا را بیشتر برای همگرایی تهران و مسکو فراهم کرد. حالا روسیه به دنبال رفع نیاز‌های اقتصادی خودش از کشور‌های همگرا مانند ایران است.

وی افزود: ما طی سالیان گذشته، تجربیاتی در زمینه‌ی صنعتی و خدمات صادراتی به دست آورده ایم. جایگزینی ایران به جای کشور‌های اروپایی در تأمین نیاز‌های روسیه به خصوص در صنعت انرژی و محصولات با فناوری بالا نظیر توربین‌های تولید بار اول شده می‌تواند به لحاظ اقتصادی از جمله ارزآوری، اشتغال و... برای کشورمان مزیت داشته باشد. در طرف مقابل نیز روسیه می‌تواند از وابستگی اش به کشور‌های اروپایی بکاهد. به این ترتیب، شاهد تقویت حلقه‌ی مقاومت و اتحاد بین کشور‌های منطقه خواهیم بود. همچنین پیامی به غرب صادر می‌شود مبنی بر اینکه کشور‌های شرقی از جمله ایران، روسیه، چین و دیگران می‌توانند به تأمین نیاز‌های خودشان بپردازند.

وی در ادامه گفت: یکی از افتخارات ما ایرانیان ارزش گذاری برای علم و دانش است. ایران به لحاظ دانشگاهی و دستاورد‌های پژوهشی در دنیا جایگاه خوبی دارد. در منطقه نیز با فاصله از کشور‌های دیگر ایستاده ایم. این اهمیت قائل شدن برای علم سرانجام روزی نتیجه اش مشخص می‌شود. اگر امروز می‌توانیم به روسیه صادرات کاتالیست داشته باشیم، تولید کک اسفنجی را در کشور داریم، تاپ درایو‌های پیشرفته تولید می‌کنیم و به تجهیز پالایشگاه‌ها در کشور‌های دیگر می‌پردازیم، ثمره توجه به استفاده از توان و تخصص داخلی در قالب سیاست تولید بار اول است.

این استاد اقتصاد تاکید کرد: نتیجه‌ی سرمایه گذاری مردم و دولت در علم و دانش چیزی جز پیشرفت و توسعه‌ی صنعتی کشور نخواهد بود. اقتصاد دانش بنیان به همین معناست که از مزیت نسبی خود در حوزه‌ی دانش بهره برداری کنیم و به تولید اقلام مورد نیاز صنایع بپردازیم. به نظر می‌رسد در حال تحقق بخشیدن به نامگذاری سال از سوی مقام معظم رهبری مبنی بر تولید، اشتغال آفرین و دانش بنیان هستیم. در گام‌های اولیه می‌توانیم از بازار‌های منطقه استفاده کنیم و در مراحل بعدی به بازار‌های جهانی وارد شویم. دستاورد‌های دانش بنیانی می‌توانند جایگزین صادرات نفتی شوند و حلال مشکلات اقتصادی ما باشند.

عضو هیات علمی دانشگاه سمنان خاطرنشان کرد: تولیدات بار اول احتمالاً با مشکلات زیادی مواجه هستند، زیرا برای اولین بار اقدام به تولید یک محصول می‌کنیم. سیاست‌هایی مانند حمایت از تولیدات بار اول که به اجرا گذاشته شد و حمایت‌های مجلس از شرکت‌های دانش بنیان می‌تواند در راستای توسعه‌ی صنعتی کشور مثمر ثمر باشند. دولت می‌تواند در کاهش ریسک تولیدات بار اول اثرگذار باشد تا افراد با انگیزه‌ی بیشتری وارد این حوزه‌ها شوند. به همین دلیل، به نظر می‌رسد اقدام دولت در حمایت از تولیدات بار اول اهمیت بسزایی دارد.