برای مقابله با بحران آب، جز «شرمنده کردن مردم» چه باید کرد؟!

هزینه‌های کولر آبی از کولر گازی کمتر است، اما برای چه کسی؟ برای خانواده ها یا برای کشور؟ پاسخ به این پرسش در این روزها که بحران آب از راه رسیده به نظر راحت تر از قبل است.

به گزارش «تابناک»، با تداوم کاهش بارندگی ها و شدت گرفتن خشکسالی، بالاخره هشدارهای متعدد درباره این خطر بزرگ به گوش مردم رسید و خیلی ها را به وادار به واکنش کرد، ولی سکوت و انفعال مسئولان در مقابله با این بحران، مانع از آن شد که بتوان از واکنش های مردمیِ شکل گرفته بهره برداری کرد و به نتایج خوبی دست یافت.

مدتی است، بحث کمبود آب به شدت در جامعه داغ شده و در بسیاری محافل درباره خطری که این کمبود متوجه زندگی همه مان خواهد کرد، گپ و گفت‌هایی شکل می‌گیرد و نگرانی ها در این باره را افزایش می‌دهد، ولی تنها واکنش مسئولان به این نگرانی های روزافزون، چیزی جز چند تیزر شعاری درباره ضرورت کاهش مصرف آب و یادآوری این مهم به خانواده ها نبوده است.

بدین ترتیب بحث بحرانی که برخی از کارشناسان از آن به جنگ آینده نام می‌برند، به «کمتر مصرف کنید» تقلیل داده و امیدها به بهبود اوضاع بسیار کمرنگ شده، تا جایی که نمی‌دانیم قرار است تداوم خشکسالی چه بلاهایی بر سرمان بیاورد و چه مصیبت هایی در پیش خواهیم داشت؛ استیصالی که اگر توکل به رحمت الهی نبود، قطعا نشانه های شوم آن در بسیاری از نقاط کشورمان بروز کرده و بحران آب را به بحران های دیگر گره زده بود.

عجیب ترین بخش ماجرا آنجاست که نمی‌دانیم دلیل سکوت مسئولان در این باره چیست و چرا هنوز به ضرورت برنامه ریزی ای ویژه برای مقابله با بحران آب نرسیده اند؛ آیا کمبود بودجه دارند یا آنچه برای جامعه بحران آب است، برای ایشان اتفاقی زودگذر و موقتی است؟ آیا اطلاعاتی مبنی بر پایان این دوران خشکسالی شدید در ماه های آتی به دست آورده‌اند که خیالشان را از این بابت راحت کرده یا به کل از اصلاح امور نومید شده‌اند که دست روی دست گذاشته و کار خاصی نمی‌کنند؟

شگفت آور آنکه می‌بینیم به رغم مصرف بسیار بالای آب در بخش کشاورزی (90 درصد مصرف آب کشور در این بخش است)، همه شعارها درباره کاهش مصرف آب، سهم اندک مصرف شهروندان را هدف گرفته و حتی در این بخش هم به مسائل مهم و زیربنایی اشاره ای نمی‌شود؛ از جمله این مسائل، مصرف بالای آب در کولرهای آبی در شهرهای مختلف است که صرف خنک کردن هوای منازل و ادارات می‌شود و از زمان اختراع این وسیله تا به امروز، هیچ توجهی به بهینه سازی آن نشده است.

اما هرچه کولرهای آبی یکی از مصرف کنندگان عمده آب در بخش خانگی در فصول گرم سال به شمار می‌آیند، نرخ تعرفه برق، مانع از آن شده که وسیله های سرمایشی دیگری مانند کولرهای گازی جایگزین کولرهای آبی شوند و کاهش مصرف آب شهری را شاهد باشیم و مسئولانی که شعار کاهش مصرف می‌دهند هم به این موضوع توجهی نشان نداده‌اند؛ آن هم در حالی که تهیه و توزیع آب و برق هر دو بر عهده یک وزارت خانه است.

بنابراین، بیراه نیست از مسئولان وزارت نیرو بپرسیم که براستی چرا راهی برای کاهش تعرفه برق به نفع صرفه جویی مصرف آب نمی‌کنند و در عین حال اصرار دارند که باید مصرف آب خانگی برای مقابله با بحران کاهش بیابد؟ آیا غیر از این است که باید بهای آب در سرزمین خشک و کم آبی چون ایران بیش از بهای برق باشد تا ترجیح عموم به استفاده از کولرهای آبی شود؟

اکنون اگر این سؤال را بسط دهیم، درخواهیم یافت که جز پر هزینه تر بودن استفاده از کولرهای آبی به نسبت وسایل سرمایشی دیگر برای کشور، در دیگر زمینه های مصرف آب در بخش شهری و خانگی نیز هیچ تدبیری اندیشیده نشده و تنها رویکرد مسئولان برای مقابله با کمبود آب، کوفتن بر طبل اسراف این نعمت خدادادی توسط شهروندان است تا مصرف آب با نوعی شرمندگی همراه شود و همه از خود بپرسند که مبادا با مصرف بالای من، دیگران در کمبود قرار گیرند؛ آن هم در شرایطی که حتی مسئولان به خود زحمت نمی‌دهند طرح هایی مانند تعویض کولرهای آبی با دیگر وسایل سرمایشی یا حتی توزیع ارزان شیرهای اهرمی یا تجهیز اماکن عمومی به این شیرهای آب را در دستور کار قرار دهند.

و تلخ است اگر بدانیم هرچه همگی مان مصرفمان را کاهش دهیم و حتی مسئولان آستین بالا زده و همه چیز را برای کاهش مصرف آب در بخش شهری به کار گیرند، باز مصرف 90 درصدی آب در بخش کشاورزی برای نابود کردن آشیانه خیلی هایمان کافی است!