بزرگترين ميدان نفتي در پيچ و خم انتخاب پيمانکار!

17سال از کشف بزرگترین میدان نفتی کشور می‌گذرد و درحالی در تازه‌ترین دور از وعده‌ها، وعده بهره برداری کامل از این میدان برای سه سال آینده داده شده است که طی این سالها وزارت نفت همواره با مشکل انتخاب نامناسب پیمانکاران روبه رو بوده و همواره از ان ناحیه ضربه خورده است.

به گزارش ایسنا، میدان نفتی آزادگان بزرگترین میدان نفتی ایران و در واقع از بزرگترین میادین نفتی جهان است که در سال 1376 کشف شده است، اما توسعه آن همواره با فراز و نشیب بسیار همراه بوده است، در تازه‌ترین دور از این حواشی، به تازگی پیمانکاران چینی از بخش جنوبی این میدان عظیم اخراج شده‌اند.

آغاز حاشیه‌ها با ژاپنی‌های کم‌کار!

بر این اساس، اگرچه در سال 1380 (2001 میلادی) در جریان سفر سید محمد خاتمی، رییس جمهور وقت به ژاپن دو کشور به توافقاتی در این زمینه دست یافتند که منجر به امضای قرارداد با شرکت ژاپنی اینپکس برای توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی شد، اما کنسرسیوم شرکت‌های ژاپنی به رهبری اینپکس با وجود مذاکره‌های انجام شده، در سال ١٣٨٥ از حضور در طرح توسعه میدان نفتی آزادگان جنوبی کناره گیری کرد و به این ترتیب طرح توسعه زودهنگام این میدان در سال ١٣٨٦ به طور مشترک به شرکت ملی حفاری ایران و شرکت ملی مناطق نفت‌خیز جنوب واگذار شد و در پایان همان سال، ظرفیت تولید روزانه آزادگان جنوبی به ٢٠ هزار بشکه رسید. همچنین با پایان مرحله دوم تولید زودهنگام این میدان نیز در دولت نهم، تولید آزادگان جنوبی به حدود ٥٠ هزار بشکه در روز افزایش یافت.

ورود بی‌فایده چینی‌ها

اما پس از آن در مهرماه سال ١٣٨٨ و در اوایل دولت دهم، قرارداد توسعه میدان آزادگان جنوبی به ارزش ٢,٥ میلیارد دلار در قالب بیع متقابل بین شرکت ملی نفت ایران و شرکت ملی نفت چین به امضا رسید و در نهایت با توجه به تغییرات اعمال شده در طرح جامع توسعه، عملیات اجرایی این طرح از شهریور سال ١٣٩١ همزمان با تصویب طرح جامع تجدید نظر شده آغاز شد.

بر این اساس، در طرح جامع توسعه جدید میدان نفتی آزادگان جنوبی دو فاز تعریف شده است که در فاز نخست توسعه، تولید٣٢٠ هزار بشکه نفت در روز و ١٩٧ میلیون فوت مکعب گاز پیش بینی و مقرر شده است این میزان تولید با حفر ١٨٥ حلقه چاه، ٥٢ ماه پس از تصویب طرح جامع تجدید نظر شده توسعه میدان محقق شود. بر این اساس، افزایش تولید نفت این میدان به روزانه ٦٠٠ هزار بشکه نیز در فاز دوم توسعه میدان مدنظر قرار دارد.

البته انعقاد قرارداد با چینی ها در حالی انجام شد که آنها در سال های اخیر سابقه درخشانی در صنعت نفت ایران نداشته اند و طرح توسعه فاز 11 پارس جنوبی، توسعه میدان گازی پارس شمالی، بلوک اکتشاف و توسعه گرمسار و اجرای فاز دوم کارخانه ایران ال.ان.جی را می‌توان از جمله از پروژه‌هایی دانست که چینی ها در اجرای آنها به وعده خود عمل نکرده اند.

از خلع‌ید چینی‌ها تا برگزاری دوباره مناقصه

اما روند کار چینی ها در این پروژه همانند بسیاری دیگر از پروژه های عمرانی طبق قراردادهای منعقد شده نبود و پس از تذکرهای مکرر کتبی و شفاهی و در نهایت ابلاغ اخطار کتبی به پیمانکار چینی این طرح در اوایل زمستان سال گذشته، در حالی که شرکت چینی وعده داد که نسبت به پیشبرد پروژه اقدامات مناسب را انجام دهد اما باز هم پیمانکار چینی به وعده خود عمل نکرد .

بر این اساس در حالی که پس از مهلت 90 روزه به شرکت چینی باز هم فرصت یک ماهه به این شرکت داده شد، اقدامی از سوی پیمانکار صورت نگرفت و در نتیجه حکم خاتمه قرارداد چینی ها در طرح توسعه میدان آزادگان جنوبی صادر شد.

البته خروج چینی ها از این میدان نفتی با حاشیه هایی هم همراه بود به طوری که گفته می شد پیمانکار چینی با انعقاد قرار داد با عراق به عنوان شریک ایران دراین میدان برای توسعه میدان مجنون در سمت عراق وارد مذاکره شده و قرارداد توسعه این میدان را با عراقی‌ها منعقد کرد و اطلاعات ایران را در اختیار طرف عراقی قرار داد.

پس از اخراج چینی ها از این پروژه، بیژن زنگنه، وزیر نفت کشورمان که عزم خود را برای افزایش ظرفیت تولید نفت و میعانات گازی تا 5.7 میلیون بشکه تا پایان سال 96 جزم کرده است، با توجه به اهمیت این میدان نفتی، اعلام کرده که با ترک تشریفات حفاری 40 حلقه چاه به شرکت ملی حفاری واگذار و بزودی دو مناقصه برای حفاری 40 حلقه چاه دیگر به صورت دو بسته جداگانه برگزار می شود.

بر این اساس طبق برنامه ریزی‌های صورت گرفته در مرحله نخست در میدان آزادگان جنوبی 150 حلقه چاه حفاری و در مرحله دوم تعداد چاه‌ها به 185 حلقه افزایش می یابد.

اخیرا نیز سید عماد حسینی، معاون امور مهندسی وزیر نفت با بیان اینکه میدان آزادگان جنوبی تا سه سال آینده به ظرفیت کامل تولید می‌رسد، اعلام کرده که خلع ید شرکت چینی CNPCI از توسعه میدان آزادگان جنوبی و سپردن آن به کنسرسیومی متشکل از شرکتهای ایرانی با توجه به این که شرکت چینی تاخیر زیادی داشت، بهترین تصمیم بوده است.

وی همچنین اولویت را با توسعه میدانهای مشترک آزادگان و یادآوران دانسته و ابراز امیدواری کرده که میدان آزادگان جنوبی تا سه سال آینده به ظرفیت کامل تولید برسد.

به گفته او اگر تا سه سال آینده فازهای پارس جنوبی با ظرفیت کامل به تولید نرسند از نظر مهندسی توسعه آن صرفه اقتصادی ندارد اما این اظهار نظر در شرایطی صورت گرفته که 17 سال از کشف این میدان عظیم نفتی می گذرد و همچنان توسعه آن با مشکل انتخاب پیمانکار دست و پنجه نرم می کند!