ورود مهمان جدید به «اتحاد مثلث» تهران- بغداد- دمشق

تحولات اخیر در عراق و شورش بعثی‌ها و بازماندگان رژیم سابق در قالب معترضان سنی، حدس و گمان‌های بسیاری را درباره آینده تحولات این کشور برانگیخته است؛ به ویژه با توجه به این که برخی کشورهای منطقه به شکلی جدی از طرح‌های بی‌ثباتی عراق حمایت می‌کنند. در این میان، اخبار حاکی از آن است که مالکی توانسته با اعمال یک سیاست جدید در منطقه، توازن نیرو‌ها را به سود خود بهبود بخشد.
 
به گزارش «تابناک»، گزارش‌های منابع آگاه، حاکی از آن است که دولت عراق از چند ماه پیش با رصد اطلاعاتی برخی مقامات دولتی و بازجویی از افراد مسلح بازداشت شده به برنامه مخالفان و بعثی‌های سابق برای به آشوب کشاندن کشور پی برده بود. دولت مالکی همچنین بسیاری از حلقه‌های ارتباطی این جریان با برخی کشورهای منطقه را شناسایی و دست‌کم رابط اصلی آن با قطر را دستگیر کرده است.
 
به گزارش این منابع، نوری مالکی با اطمینان از این رویداد، به سرعت دست به اقدامی احتیاطی زد و با سفر ناگهانی به اردن و دیدار با عبدالله، شاه این کشور، به توافق مهمی با وی دست یافت تا دست‌کم از ناحیه اردن که مرکز اصلی فرماندهی القاعده و حضور بعثی‌های سابق است، خیالش آسوده شده و دیگر مناطق را با کمک ارتش و نیروهای امنیتی داخلی کنترل کند.
 
هر چند از جزییات این سفر و ریز توافقات انجام گرفته، اطلاعات دقیقی در دست نیست، گفته می‌شود بغداد موفق شده اردن را کاملا از قطر و ترکیه و به شکل نسبی از عربستان جدا و به سمت خود جذب کند.
 
مالکی بر آن بود تا در این سفر با وعده نفتی اغواکننده به اردن، از یک ‌سو از بعد راهبردی، موقعیت خود و کشورش را تقویت کند و از سوی دیگر، امان را از نفت و کمک‌های اقتصادی عربستان، قطر و کویت نجات دهد. آنچه در پایان دیدار نخست‌وزیر عراق از اردن در چند هفته پیش شکل گرفت، در واقع به شکل بسیار عجیبی بر وفق مراد مقامات دولت شیعی عراق بود؛ مسأله‌ای که ناامیدی مخالفان را در پی داشت و همین مسأله نیز باعث شکاف در فهرست العراقیه به رهبری ایاد علاوی شد.
 
گفته می‌شود، عبدالله اردنی در دیدار با مالکی به صراحت از خطر تکفیری‌ها، سلفی‌ها و جریان اخوان المسلمین سخن گفته و بسیار تمایل دارد تا روابطش را با عراق بیش از پیش گسترش داده و با تهران نیز روابط حسنه‌ای داشته باشد.
 
گفتنی است، اردن با دریافت روزانه یکصد هزار بشکه نفت از عراق، در واقع یک کمک سه میلیارد و نیمی سالانه دریافت می‌کند که پیش از این عربستان و قطر در قبال برخی درخواست‌های سخت و سنگین مانند دخالت مستقیم این کشور در سوریه و کمک به شورشیان مسلح، پرداخت می‌کردند. البته گفته می‌شود پس از سفر مالکی،‌‌ همان اندک کمک به شورشیان نیز قطع شده و این یکی از دلایل تلفات سنگین شورشیان مسلح به ویژه جبهه النصره در جنوب سوریه به خصوص شهر درعا است.

به هر حال، در شرایطی که دولت اردن ماه‌هاست با اعتراضات شدید مردمی روبه‌روست و خطر قیامی مردمی مانند آنچه در برخی دیگر از کشورهای منطقه روی داد، به خوبی حس می‌کند، طبیعی است که به دنبال تحکیم پایه‌های روابط منطقه‌ای خود باشد تا به وضعیتش ثبات ببخشد.

در این میان، به ویژه با توجه به اینکه متحدان پیشین اردن، یعنی کشورهایی چون قطر و عربستان نتوانسته‌اند در بهبود وضعیت این کشور کمکی بکنند، به نظر می‌رسد این کشور در پی تجدیدنظر در برخی ابعاد سیاست منطقه‌ای خود برآمده که البته در صورت تداوم، می‌تواند برای تأمین منافع ایران و عراق نیز سودمند باشد.