کیانیان: مثل بقیه عکاسها، حرفهای عکس میگیرم
نخستین اکسپوی عکس تهران ۹۱ با نمایش تصاویر متنوعی در سبکها و ابعاد متفاوت و متکی بر متریالهای گوناگون، از شانزدهم دی ماه به مدت یازده روز در نگارخانههای بهار، تابستان و استاد نامی خانه هنرمندان ایران برگزار میشود؛ اکسپویی که قرار بود با الگوی پاریس فوتو برگزار شود، ولی هماکنون عکاسان نظر دیگری درباره آن دارند و نقدهای جدی درباره آن مطرح میشود؛ از جدیترین نقدها که عکاسان حرفهای در محافل خصوصی همواره تکرار میکنند، ولی هیچ یک در گفتوگوی رسمی حاضر به طرحش نیستند، حضور بازیگران در این عرصه و کیفیت قیمتگذاری آثار ایشان است.
به گزارش «تابناک»؛ رضا کیانیان یکی از هفتاد و اندی اندکی بود که اثرش در اکسپوی تهران به نمایش درآمده بود و البته از سینماگران، ناصر تقوایی کارگردان پیشکسوت کشورمان نیز اثری در نمایشگاه داشت؛ اما اثر کیانیان بیشتر مورد توجه قرار گرفت، چرا که هم جزو گرانترین عکسهای این اکسپو بود و هم کیانیان در این عرصه سابقه برگزاری نمایشگاه انفرادی را داشت. 
پیش از این هم در نمایشگاه انفرادی کیانیان ـ که سال ۸۷ در فرهنسگرای نیاوران به نام «عکسهای تنهایی» برگزار شد ـ چهل قطعه عکس این بازیگر توانمند با موضوع طبیعت در معرض نمایش و فروش گذاشته شد که مجموعاً فروش نه رقمی را در پی داشت و فروش تابلوهایی تا سه ونیم میلیون تومان نیز در این نمایشگاه گزارش شده بود.
اینها همه اما سوابق کیانیان نیست و او پیشتر از آن، برخی از آثارش را در اکسپوی عکس صبا به معرض نمایش گذاشت؛ نمایشگاهی که میزبان آثار دیگر هنرمندان سینما از جمله عباس کیارستمی، محمود کلاری، نیکی کریمی و فریبرز عربنیا نیز بود. کیانیان سال ۸۶ نیز نمایشگاه انفرادی از مجسمههای چوبی خود را در خانه هنرمندان ایران برپا کرد. آنچه شواهد نشان میدهد، یک حرکت گذرا انجام نداده و فعالیتش در حوزه عکاسی و دیگر رشتههای تجسمی، رویکرد بلندمدت و حرفهای است.
آقای بازیگر بر خلاف دیگر هنرمندان که از پاسخ دادن به ابهامات در این باره طفره میروند، در گفتوگو با «تابناک» با سعه صدر پاسخگوی نقدهای اینچنینی بود و اتفاقاً در رویکردی جالب اصرار بر شنیدن همه نقدهایی داشت که عموماً ترجیح میدهند درباره کیفیت و سوابق عکاسیاش از او در پرده بپرسند؛ اما تأکید داشت درباره عکسهای خودش پاسخگوست، نه دیگر سینماگران.
* اجازه بدهید با مجموعه عکسی که از شما در اکسپو به نمایش درآمده آغاز کنیم. با توجه به چیدمان تصاویر و همچنین اجزای عکسها، برداشتهای گوناگونی درباره مفهومش شده است. برداشت من از راست به چپ، ارتباطی بود که میان زن و مرد شکل میگیرد و در تصویر سوم این ارتباط تکمیل میشود؛ دیدگاه خودتان در این زمینه چیست؟
ـ البته از چپ به راست هم میتوان تعبیر کاملاً متفاوتی و یا تفاسیر دیگری در این باره داشت که من آن را به بیننده میسپارم.
* جدای مفهوم این اثر، نگاهی که در پی انتقالش هستید، با نقدهایی از سوی برخی عکاسان حرفهای همراه شده که آشکارا در این باره صحبت نمیکنند. مهمترین نقدها به قیمتگذاری آثارتان و به ویژه این عکس تازه بازمیگردد که یکی از گرانترین تصاویر اکسپوی تهران لقب گرفته است. با توجه به این که شما در نخستین حراج آثار هنری تهران، چکش زدید و به عرف بازار هنر آشنایی دارید، مبنای قیمتگذاریتان چه بوده است؟
ـ مبنای قیمتگذاری من، بازار و عکسهای پیشینم که به فروش رفته، بود. در نمایشگاه اولم، برخی از آثار را کلکسیونرها خریدند؛ کلکسیونرها اشخاصی نیستند که روی هر اثری سرمایهگذاری کنند. آنان پس از این که درمییابند آثار هنری یک هنرمند استمرار تولید و عرضه دارد، میدانند که این اثر گرانتر میشود و با نمایشگاه دوم، ارزش آثار هنرمند افزایش مییابد و در نمایشگاههای سوم و چهارم نیز به همین منوال، بهای آثار یک هنرمند برای مجموعهداران افزایش پیدا میکند و این قیمتگذاری نیز بر مبنای چرخه حرفهای انجام پذیرفته است.* اما برخی عکاسان حرفه ای نظر دیگری دارند و با طرح بسیاری از آثارشان که حتی در گالری های بین المللی به نمایش درآمده، قیمت عکس هایشان را تا 6 میلیون تومان ارزش گذاری کرده اند و مدعی هستند که عکس های بازیگر به ویژه ارزش عکس اخیرتان به واسطه سلبریتی بودن تان این عدد ارزش گذاری شده و خرید و فروش می شود.
ـ نصرالله کسرائیان از اساتید عکاسی، برای نمایشگاه عکس «قار سوم»، مقدمهای نوشت. همچنین بهمن جلالی مطلب مفصلی درباره حضور دیگر هنرمندان در حوزه عکاسی نوشت و از این موضوع دفاع کرد و نام بنده را مشخصاً آوردند. درباره قیمتگذاری نیز با برخی خریداران آثار هنری و کلکسیونرها مشورت کردم و کف برآورد (۹ میلیون تومان) صورت پذیرفته را ارائه کردم که رقم منطقی و معقولی به نظر میرسد.
* نقد دیگری که برخی عکاسان حرفهای وارد میکنند، رویکرد تخصصی در این حوزه است. به هر حال، بازیگران نیز این تعبیر را به کار میبرند که بازیگری افزون بر استعداد، نیازمند یک مجموعه آموزشها و سپس تجربهای گسترده برای پختگی در این عرصه است. با همین تعبیر برخی حرفهایهای عکاسی میگویند، چگونه یک بازیگر که از آغاز کار عکاس نبوده و در سطح یک عکاس پیشکسوت تجربه ندارد، در این سطح وارد عرصه عکاسی میشود و قیمتگذاری میکند؟
ـ نخست باید یادآوری کنم، هیچ کس از آغاز کار عکاس نبوده، همان گونه که هیچ کس از ابتدا بازیگر نبوده است. از این گذشته، هر فیلم از چند فریم به طور متوسط از ۱۲۰ هزار فریم عکس تشکیل شده و من به طور متوسط در نیمی از فریمها بودهام. گمان نمیکنید این یک آموزش بزرگ و تجربه بزرگ در امر عکاسی است و یک بازیگر با این حجم تجربه، زاویه دوربین، نورپردازی و دیافراگم و... را میشناسد؟ پس تجربه و سوادش را دارم؛ افزون بر اینکه در دهههای اخیر، مفهوم اطلاعات به کلی تغییر کرده است.
با انقلاب دیجیتال در بنیانهای فکری و هنری تغییرات بزرگی پدید آورد. یکی از این تغییرات این است که اطلاعاتی که پیشتر ارزش علمی داشت، امروز ارزش گذشته را ندارد، چرا که با یک جستوجو در اینترنت، اطلاعات در هر زمینهای در اختیار همه هست؛ بنابراین، اگر یکی از ارزشهای یک وکیل در گذشته این بود که همه قوانین را در حافظه دارد، امروز این برتری، ارزش به شمار نمیآید، چرا که این اطلاعات در دسترس همه است، مهم این است یک وکیل چگونه از این اطلاعات استفاده میکند.
این موضوع در همه حرفهها و رشتههای علمی و هنری از جمله عکاسی مصداق دارد. امروزه همه اطلاعات لازم برای عکاسی در یک دوربین دیجیتال از قبل برنامه ریزی شده؛ بنابراین، آموزش آنها ارزش به شمار نمیآید.
ارزش امروز عکاسی در این است که چه میبینیم، چه سوژهای را برمیگزینیم و دکمه را فشار میدهیم؛ افزون بر این، هر کسی در این جهان، حق دارد زاویه نگاه و مفاهیم آمده در آن را ثبت
کند؛ بنابراین، نمیتوان گفت یک عده در جهان حق دارند عکاسی کنند و شمای بازیگر حق نداری
نگاهت را ثبت کنی. این یک فضای آزاد است که همه حق دارند نگاهش را ثبت و
عرضه نمایند.
خریداران عکسها نیز همان گونه که اشاره کردم، به خاطر عشق سلبریتی نیست و آن چهرههایی که مجموعهدارند، اشخاصی نیستند که صرفاً به خاطر نام یک بازیگر عکس خریداری کنند. آنان با مطالعه خرید میکنند و نمیتوان به ایشان گفت چرا عکسهای رضا کیانیان را میخرند. واقعاً من درک نمیکنم، چرا برخی این نگاه را دارند که تنها آنها حق حضور در عرصه عکاسی را دارند؟!
رضااااااااااااجون هميشه يكي دوست دارم با اينكه مارو فراموش كردي ولي من دوست دارم ا زهمون اول هم اول بودي تو همه چيز زنده باشي. دوست دوران دبستانت x 
| 
انصافا خوب جواب سوالا رو داده. مخصوصا سوال آخر. شما اگر بازیگر نبودید و شهرت نداشتید کسی برای عکسهایتان تره هم خرد نمی کرد | خوب حالا !!! 
| از کجا میدونی؟ 
| تا حدودی درسته چون ما عکاسهای بسیار ماهر داریم ولی اسمشون هم نشنیدیم | من هم موافقم نباید تو ذوق بازیگر خوب زدالبته ایشون هم عکاسیش خوبه مثل خیلی عکاسهای حرفه ای دیگه که کسی عکس هاشون رو نگاه هم نمیکنه
من از عکاسان ایرانی که به همه جای ایران سر میزنند و آثار ملی ما را برای نشون دادن به جهان ارائه میکنند خیلی احترام قائل هستم
| البته عکسهای ایشان در حراج دوبی نیز فروش رفت. | بازیگران و افراد مشهور دیگری هم عکاسی کرده اند ولی تا کنون به جایگاه جناب کیانیان نرسیده اندچرا انقدر مردم نظر تنگی شده ایم ؟
| شمای عکاس هم برو بازیگر مشهور شو اگه میتونی. آقا مثلا کسی حامد بهداد صدا داره که ملت میرن کنسرت آوازش آواز گوش بدن؟؟؟؟؟؟میرن که خودش رو ببینن به خدا
ملت ما یک خرده مشکل دارن که واسه هر چیزی به اندازه و به جاش ارزش گذاری نکرده و بیش از اون چیزی که... واسه شون هزینه میکنن
| مثلا چندین بار شده که ملت امریکا به بازیگرا رای میدن که رئیس جمهور شن!! عزیزم بعضی از مردم - نه ما - دوس دارن کسی که دوسش دارن پیشرفت کنه!!حالا شما عکسو نخر
کسی که مجبورتون نکرده
| به اين ميگن قياس مع الفارق!!!!! نظر آقای کیانیان در مورد اینکه « ...به طور متوسط در نیمی از فریم ها حضور داشته ام. فکر نمی کنید این یک آموزش بزرگ و تجربه بزرگ در امر عکاسی است» یک نظر کاملا غیر تخصصی است و کوچکترین ارتباطی با فراگیری عکاسی به صورت تکنیکال ندارد. ایشان بیشتر به دنبال توجیه هستند و استدلال هایشان خیلی محلی از اعراب ندارد متاسفانه | عكاس حرفه اي عزيز!!!!در مورد اطلاعات و علم نظر ايشون كاملا درست و منطقي است يعني براي من هم كه رشته ام فني است و ارتباطي به هنر ندارد مفاهيمي مثل فريم ، شدت نور ، سرعت شاتر و نقاط طلايي و... نا آشنا نيست و تقريبا با يك كيك و تايپ چند كاراكتر به اين مفاهيم ميرسم.
در مورد تجربه هم حرف ايشان چندان بيراه نيست و سالها بازيگري و در كنار عكاسان حرفه اي بودن خود تجربه اي گرانبها است!
اما من هم شك ندارم اگر اين عكس را حتي اگر حرفه اي ترين عكاس(البته گمنام) مي گرفت به يك دهم اين قيمت هم نميتوانست بفروشد!
| خب پس با تفاسیر جنابعالی تمامی کسانی که در تولید یک فیلم نقش دارند اعم از تهیه کننده، منشی صحنه، تدوین گر و ... همگی عکاس های حرفه ای هستند که باید به تدریج وارد این حرفه شوند. عکاسی که صرفا در مفاهیمی مثل شدت نور و فریم و سرعت شاتر خلاصه نمی شود! به قول خودتان با یک کلیک می توان به همه اینها رسید. پس فرق کسی که چندین سال در دانشگاه در رشته عکاسی در می خواند با کسی مثل آقای کیانیان چیست؟! اگر کسی ۲۰ سال در کنار عکاسان حرفه ای باشد که الزاما تبدیل به عکاس حرفه ای نمی شود! ما عکاسان مطبوعاتی و حرفه ای فراوانی داریم که سال هاست صرفا در حوزه عکاسی به صورت کاملا حرفه ای مشغول هستند. این که کسی صرفا در کنار کسی باشد که استدلال صحیحی نیست. از یک طرف دیگر هم که می توان به ماجرا نگاه کرد. بسیاری از اصحاب سینما سال هاست که مشغول فعالیت در این حوزه هستند. آیا می توان گفت که مثلا یک منشی صحنه به دلیل اینکه سال هاست در تولید فیلم های سینمایی نقش داشتهه و در کنار بسیاری از بازیگران حرفه ای و توانا حضور داشته، بنابراین توانایی های حرفه ای در حوزه بازیگری به دست آورده؟ طبیعتا خیر و مطمئن باشید که اولین کسی که علیه چنین موردی موضع گیری خواهد کرد همین جناب آقای کیانیان است. تابی عکسا رو گذاشته برید نگاه کنید خدایی ... ...من قضاوت نمیکنم شما خوتون برید نگاه کنید.ببینید لذت می برید یا نه؟
عکسایی که خودتون با موبایل گرفتین رو هم یه چک بکنید.
خواستین مقایسه هم بکنید.
عزیزم خوشتون نمیاد نرین ببینین نخرین.آیا اجباری در کاره؟ بنظر شما جدل بیهوده نیست؟ آیا یک کمی چاشنی حسادت نداره؟ 
| به حال ما که فرقی نمی کنه که این اثرو بخرن یا نه!! ولی این برای ما مهمه که کاش یه خورده هم به عکاسای گم نامی که کارای قوی دارن اهمیت می دادن!! | به نظرم اين تحليل درستي نيست. اينكه يك مسئله غير متعارف در يك عرصه فرهنگي و هنري پيش آيد ولي ما بي تفاوت باشيم | كاملا با شما موافقم... آقا عكس گذاشته يه قيمتي هم داده آزاده هر كي ميخواد ميخره هر كي نميخواد نخره... ديگه نبايد جلوي كارشو گرفت... عکس های خودمون هم که با موبایل گرفتیم خیلی هاشون ارزش هنریشون خیلی بالاست و اگه بنابه قیمت باشه خیلی ارزشش بالاتره و نمیشه روشون قیمت گذاشت. باید بدونیم که هر کسی منحصربه فرده و بین همین دوستان شاید عکس هایی برداشته باشن که کلی معنی داشته باشه ولی کسی ندیده! این هنرمند واقعا قابل احترامه ولی آیا اگه همین عکسو یه فرد عادی گرفته بود آیا قیمت ها هم همینقدر بود؟؟... | نه. همین عکسها رو ما بگیریم میگن دستت لرزیده!!! | معلومه كه نه ... همه جاي دنيا همينه و هيچ ايرادي وارد نيست... پيراهن فوتباليستا و لباس هنرپيشه ها را در دنيا به چه قيمتي مي خرن؟... آزادي و دموكراسي