ایران و شورای امنیت، بحران سوریه را حل کنند

یک روز پس از اعلام خروج گروه‌های مخالف بشار اسد از طرح صلح کوفی عنان و شکست عملی این طرح، کشورهای غربی «نقشه راه» جدیدی را برای این کشور تدارک دیده‌اند که قرار است جایگزین طرح پیشین شود.

به گزارش «تابناک»، این طرح جدید که باز هم توسط خود کوفی عنان تهیه شده، شامل نقشه راهی برای گذار سیاسی در سوریه از طریق مذاکرات یک «گروه تماس» بین‌المللی است که روسیه و ایران نیز از اعضای آن خواهند بود.

روزنامه «واشنگتن پست» امروز ضمن انتشار این خبر نوشت: طرح جدید عنان که قرار است اواخر هفته جاری به شورای امنیت سازمان ملل ارائه شود، مشتمل بر مواردی از جمله کنار رفتن بشار اسد از قدرت و واگذاری قدرت است. جزییات این طرح توسط یکی از دیپلمات‌های سازمان ملل در اختیار واشنگتن پست گذاشته شده است.

بنا بر گزارش این روزنامه، نکته مهم و جالب توجه در طرح جدید عنان، دخالت دادن ایران و روسیه در فرایند گذار سیاسی در سوریه و دادن تضمین‌هایی به این دو کشور، مبنی بر در نظر گرفته شدن منافعشان در این فرایند است.

واشنگتن پست می‌نویسد، دلیل اینکه عنان به چنین طرح غیرمنتظره‌ای روی آورده، این است که هیچ کار دیگری تاکنون کارگر نبوده است. آمریکا و متحدان غربی‌اش، مایل به مداخله نظامی در سوریه نیستند، زیرا بر این باورند، چنین کاری می‌تواند نتایج غیرمنتظره و بی‌ثبات کننده‌ای داشته باشد. غرب از روسیه می‌خواهد در این روند میا‌نجیگری کند، ولی پوتین تاکنون پاسخی به این درخواست نداده است.

بنابراین، عنان یک «گروه تماس» ایجاد خواهد کرد که از اعضای دائم شورای امنیت (روسیه، چین، آمریکا، انگلیس و فرانسه)، نمایندگان اتحادیه عرب (عربستان و احتمالاً قطر) و همچنین ترکیه و ایران تشکیل خواهد شد. در حقیقت، این طرح بر مبنای گرد هم آوردن کشورهایی است که بیشترین نفوذ و تأثیر را بر اوضاع سوریه دارند.

سپس این گروه تماس، یک برنامه‌گذار و انتقال را طراحی خواهد کرد تا آن را به اسد و گروه‌های مخالف سوری ارائه دهد. این برنامه شامل برگزاری انتخابات ریاست جمهوری برای تعیین جانشین اسد، برگزاری انتخابات پارلمانی و همچنین تدوین یک قانون اساسی جدید خواهد بود. برای هر یک از این برنامه‌ها نیز یک بازه زمانی تعیین خواهد شد.

واشنگتن پست ادامه می‌دهد، آن گونه که در این طرح پیش‌بینی شده، اسد احتمالاً به خارج از کشور و به روسیه منتقل خواهد شد؛ گزینه دیگر برای انتقال بشار اسد نیز می‌تواند ایران باشد.

در این باره، عنان برای جلوگیری از آشوب و بحرانی که ممکن است در پی سقوط اسد روی دهد، از یک برنامه مفصل برای اصلاحات در نیروهای امنیتی ـ مانند آنچه در اروپای شرقی پس از سقوط کمونیسم روی داد ـ حمایت خواهد کرد.

به این ترتیب، عنان در تلاش است با تغییر موارد مطرح در طرح گذشته خود و دخیل کردن بازیگران تأثیرگذار منطقه‌ای در فرایند گذار سیاسی در سوریه، زمینه‌ای را برای حل بحران در سوریه فراهم آورد.

اما نکته مهم در رابطه با این طرح، این است که بر پایه آنچه واشنگتن پست منتشر کرده، این طرح در حقیقت هم اکنون با همه جزییات آماده است و معلوم نیست، اصولاً منظور از مشارکت کشورهای منطقه از جمله ایران و روسیه در این طرح چیست!

از سوی دیگر، همه این موارد وابسته به پذیرش مفاد طرح از سوی کشورهای این به اصطلاح «گروه تماس» است؛ اما با توجه به منافع متضاد کشورهای منطقه و به ویژه دشمنی کشورهایی چون عربستان سعودی و قطر با ایران و تلاش برای ضربه زدن به منافع ایران، نفس تشکیل چنین گروهی در هاله‌ای ابهام است.