واكنش توليدكنندگان به طرح نان صنعتي
روزنامه «دنیای اقتصاد» در گزراشی نوشت:
هر روز صبح ساعت 5 كه مي‌شود، «شاطر عباس» محله كركره‌ها را بالا مي‌كشد، آستين‌ها را بالا مي‌زند و شروع به ورز دادن خمير توي تغار مي‌كند.
هنوز آفتاب نزده، كلي آدم صف كشيده‌اند تا براي صبحانه نان تازه و داغ بخرند. «شاطر؛ لطفا دو تا برشته!» شاطرعباس 50سال است كه جلوي تنور، كارش همين است. حالا وزرات صنايع تصميم گرفته نانوايي‌ها را صنعتي كند. به نظر شما «شاطرعباس» چطوری نان صنعتي مي‌پزد؟
ابلاغ دستورالعمل اجرايي توليد صنعتي نان از سوي وزارت صنايع و معادن، واكنش توليدكنندگان صنعتي نان و آردسازان را به دنبال داشت. مديران و روساي اتحاديه‌هاي توليدي در گفت‌وگو با «دنياي اقتصاد» اگرچه از طرح جديد دولت استقبال كردند، اما «بايدها و نبايد‌ها»يي هم پيش روي مجريان اين طرح قرار دادند.
براساس طرح جديد دولت، قرار است كارگروهي در وزارت صنايع و معادن با عنوان «توليد صنعتي نان» تشكيل شود و نسبت به تسهيل روند احداث و تكميل واحدهاي توليد صنعتي نان اقدام كند.
«محسن صالحي نيا» مديركل دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه وزارت صنايع و معادن، با اشاره به برنامه‌هاي اين كارگروه براي حمايت از توليد صنعتي نان، گفت: «برنامه‌هاي اين كارگروه در دو بخش دنبال خواهد شد. در بخش اول، واحدها و كارخانجات توليد صنعتي نان مورد حمايت قرار خواهند گرفت و در بخش دوم از نانوايي‌هاي سنتي در سطح شهر حمايت مي‌شود.»
به گفته صالحي‌نيا، حمايت وزارت صنايع و معادن از واحدهاي صنعتي، فقط مشمول واحدهايي مي‌شود كه در سال‌هاي قبل اقدام به دريافت جواز تاسيس كارخانه كرده‌اند.
از وجوه اداره شده تا حساب ذخيره
اين گزارش حاكي از آن است كه هم اكنون تعداد قابل توجهي واحد توليد صنعتي نان در كشور وجود دارد كه در مراحل مختلف ساخت و تكميل گرفتار كمبود نقدينگي شده‌اند.
مديركل دفتر صنايع ماشين سازي و نيرومحركه وزارت صنايع و معادن در اين‌باره مي‌گويد: «برخي از اين واحدها تنها چند درصد پيشرفت فيزيكي دارند و متوقف شده‌اند. برخي ديگر تا مرحله گشايش اعتبار (LC) هم پيش رفته‌اند. تعداد كمي واحد هم وجود دارد كه در آستانه راه‌اندازي قرار گرفته‌اند.» وي ادامه داد: «براساس اين دستورالعمل مقرر شده است از اين واحدها حمايت كنيم تا به مرحله توليد برسند.»
«صالحي‌نيا» در رابطه با واحدهايي كه از قبل راه‌اندازي شده‌اند، اما در حال حاضر مشكل كمبود نقدينگي دارند توضيح داد: «براي اين واحدها نيز براساس توجيه فني- اقتصادي كه دارند، از محل وجوه اداره شده، منابع بانكي و حتي از طريق حساب ذخيره ارزي خط اعتباري مناسبي در نظر خواهيم گرفت.»
به عقيده اين مقام مسوول، كارگروه توليد صنعتي نان، حلقه واسطي خواهد بود ميان توليدكنندگان، دولت و بانك‌ها، تا از اين طريق دريافت تسهيلات و انجام ساير امور مربوط به توليدكنندگان نان، روند ساده تري به خود بگيرد.
وي در بخش ديگري از سخنانش در خصوص نحوه حمايت از نانوايي‌هاي سنتي نيز تاكيد كرد: «براي واحدهاي سنتي توليدكننده نان هم برنامه ويژه‌اي داريم؛ به گونه‌اي كه قرار است تا پايان سال براي 2 هزار واحد سنتي توليد كننده نان دستگاه و ماشين‌آلات مدرن و استاندارد تهيه كنيم، تا كيفيت نان تهيه شده از سوي آنها از كيفيت بالاتري برخوردار شود.»
اين گزارش حاكي از آن است كه هم اكنون بيش از 5 هزار نانوايي سنتي در سطح كشور مشغول به فعاليت هستند كه براساس ابلاغيه وزارت صنايع 2هزار واحد آن قرار است امسال بهسازي و استانداردسازي شود.
كيفيت گندم بالا برود، نان درست مي‌شود
در اين ميان ناگفته نماند كه براساس ابلاغيه وزارت صنايع و معادن، مقرر شده است علاوه بر حمايت از توليدكنندگان صنعتي نان، برنامه عملياتي بهسازي كارخانه‌هاي آرد هم تا حداكثر سه ماه آينده تهيه شود. «ابوالفضل احمدخانلو»، رييس انجمن آردسازان ايران، در اين باره به سياست‌گذاران پيشنهاد كرد: «براي حل مشكل كيفيت نان، از نگاه بخشي به اين حوزه خودداري كنند.» به گفته احمدخانلو، مشكل كم كيفيت بودن نان‌هاي سنتي و بالابودن ميزان ضايعات در آن به دليل پايين بودن كيفيت گندم‌هاي توليدي است و دلايل ديگري هم كه در پايين آورد. كيفيت نان موثرند، از سهم كمي برخوردار هستند.
وي ادامه داد: «دولت به جاي اينكه يارانه را به نان اختصاص دهد، بايد به كشاورزان يارانه بدهد تا گندم با كيفيت توليد كنند و در اختيار كارخانه‌هاي آردسازي قرار دهند.» وي با انتقاد از اينكه دولت فقط به خودكفايي در توليد گندم فكر مي‌كند، خاطرنشان كرد: «اين در حالي است كه هيچ توجهي به كيفيت گندم توليدي نمي‌شود. در همين رابطه ما جلسات متعددي با سازمان استاندارد براي كيفي‌سازي توليد گندم برگزار كرده‌ايم، اما اين جلسات هم به جايي نرسيده و از دست آنها هم كاري برنيامده است.»
صنعتي‌ها در اولويت
از سوي ديگر، «علي مروت پور»، دبير اتحاديه توليدكنندگان نان صنعتي نيز با اشاره به تشكيل اين كارگروه گفت: «اگر قرار است كارگروهي در وزارت صنايع تشكيل شود و در مورد صنعت نان تصميم‌گيري كند، بايد از توليدكنندگان و دست‌اندركاران اين حوزه هم استفاده شود و دولت فقط نقش نظارتي ايفا كند.» وي تاكيد كرد: « كارگروهي كه تشكيل مي‌شود، بايد از جنس توليدكنندگان نان صنعتي باشد.» «مروت‌پور» با بيان اينكه اگر قرار است حمايتي از توليد نان صنعتي صورت بگيرد، واحدهاي توليدي صنعتي بايد در اولويت قرار بگيرند، افزود: «يك واحد سنتي اگر مشكل مكان نداشته باشد، با 200 هزار تومان هم مي‌تواند نانوايي راه‌اندازي كند، اما براي راه‌اندازي يك واحد صنعتي حداقل 2ميليارد تومان سرمايه مورد نياز است. از همين رو توليدكنندگان صنعتي بايد در اولويت حمايت قرار بگيرند.» وي در بخش ديگري از سخنانش با تاكيد براينكه دولت بايد از برخورد تبعيض‌آميز با توليدكنندگان صنعتي و سنتي دست بردارد، خاطرنشان كرد: «دولت هم اكنون آرد واحدهاي صنعتي را با قيمت 450 تومان در اختيار توليدكنندگان قرار مي‌دهد، اما همين آرد را به قيمت 5/7 تومان به واحدهاي سنتي مي‌فروشد. بعد از ما انتظار دارد با اين واحدها رقابت و مردم را به مصرف نان صنعتي ترغيب كنيم.» او ادامه داد: «استانداردسازي كيفيت نان فقط از راه يكسان‌سازي قيمت آرد محقق مي‌شود. در غير اين صورت هيچ‌گاه نخواهيم توانست نان با كيفيت در اختيار مردم قرار دهيم.»
دشواري‌هاي استانداردسازي
مروت پور انجام طرح جديد دولت را با دشواري‌هاي فراواني روبه‌رو دانست و افزود: «براي استاندارد كردن توليد نان سنتي قواعد خاصي وجود دارد. يكي از اين قواعد اين است متراژ نانوايي بايد حداقل 85متر باشد. اين درحالي است كه امروز نانوايي‌هايي داريم كه حداكثر 25 مترمربع هستند.» وي در بخش ديگري از سخنانش، با اشاره به اينكه «ميكسر» يكي از ادوات مهم و اثرگذار در بهسازي و استانداردسازي توليد نان است، خاطرنشان كرد: «ظرفيت توليد (ميكسر) در كشور ماهانه به تعداد انگشتان يك دست هم نيست. با اين وصف بايد منتظر ماند و ديد كه وزارت صنايع آيا با واردات نياز خود را مرتفع مي‌كند يا توليد داخل را در اولويت قرار مي‌دهد؟»
شش فرمان برای نان صنعتي
متن دستور العمل توليد صنعتي نان كه از سوي وزارت صنايع و معادن به كار گروه ابلاغ شد
1 - موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران موظف است، حداكثر ظرف شش ماه نسبت به تدوين، تكميل يا بازنگري استانداردهاي مربوط به گندم، آرد، نان و ماشين آلات آن اقدام كند.
2 - در راستاي تسهيل احداث و تكميل واحدهاي توليد نان صنعتي، كارگروهي با عنوان «توليد صنعتي نان» متشكل از مديران كل دفاتر نظارت و ارزيابي، برنامه‌ريزي، صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه، صنايع غيرفلزي و يك نماينده از ستاد تحول صنايع و معادن و دو نماينده از بخش‌خصوصي با تاييد معاون امور صنايع و اقتصادي تشكيل مي‌گردد.
3 - كارگروه موظف است با همكاري كارشناسان، صاحبنظران و صنعتگران اين حوزه، موانع و محدوديت‌هاي توسعه نان صنعتي را رفع و نسبت به پيگيري سريع و دقيق پروژه‌ها تا مرحله راه‌اندازي اقدام نمايد.
4 - دفتر صنايع ماشين سازي و نيرومحركه موظف است با هماهنگي بخش‌هاي مرتبط، برنامه عملياتي تجهيز نانوايي‌هاي موجود به ماشين آلات متناسب را تهيه و به گونه‌اي برنامه‌ريزي نمايد كه تا پايان سال 1389 براي حداقل 2000 واحد نانوايي قابل اجرا باشد.
5 - دفتر صنايع غيرفلزي موظف است با همكاري موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه، برنامه عملياتي بهسازي كارخانه‌هاي آرد را حداكثر تا سه ماه آينده تهيه نمايد.
6 - دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه موظف است با همكاري دفاتر صنايع غيرفلزي و نظارت و ارزيابي، برنامه ارتقاي فناوري و حمايت از سازندگان نان صنعتي را تهيه و پس از تاييد معاون امور صنايع و اقتصادي جهت اجرا ابلاغ نمايد.
هر روز صبح ساعت 5 كه مي‌شود، «شاطر عباس» محله كركره‌ها را بالا مي‌كشد، آستين‌ها را بالا مي‌زند و شروع به ورز دادن خمير توي تغار مي‌كند.
هنوز آفتاب نزده، كلي آدم صف كشيده‌اند تا براي صبحانه نان تازه و داغ بخرند. «شاطر؛ لطفا دو تا برشته!» شاطرعباس 50سال است كه جلوي تنور، كارش همين است. حالا وزرات صنايع تصميم گرفته نانوايي‌ها را صنعتي كند. به نظر شما «شاطرعباس» چطوری نان صنعتي مي‌پزد؟
ابلاغ دستورالعمل اجرايي توليد صنعتي نان از سوي وزارت صنايع و معادن، واكنش توليدكنندگان صنعتي نان و آردسازان را به دنبال داشت. مديران و روساي اتحاديه‌هاي توليدي در گفت‌وگو با «دنياي اقتصاد» اگرچه از طرح جديد دولت استقبال كردند، اما «بايدها و نبايد‌ها»يي هم پيش روي مجريان اين طرح قرار دادند.
براساس طرح جديد دولت، قرار است كارگروهي در وزارت صنايع و معادن با عنوان «توليد صنعتي نان» تشكيل شود و نسبت به تسهيل روند احداث و تكميل واحدهاي توليد صنعتي نان اقدام كند.
«محسن صالحي نيا» مديركل دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه وزارت صنايع و معادن، با اشاره به برنامه‌هاي اين كارگروه براي حمايت از توليد صنعتي نان، گفت: «برنامه‌هاي اين كارگروه در دو بخش دنبال خواهد شد. در بخش اول، واحدها و كارخانجات توليد صنعتي نان مورد حمايت قرار خواهند گرفت و در بخش دوم از نانوايي‌هاي سنتي در سطح شهر حمايت مي‌شود.»
به گفته صالحي‌نيا، حمايت وزارت صنايع و معادن از واحدهاي صنعتي، فقط مشمول واحدهايي مي‌شود كه در سال‌هاي قبل اقدام به دريافت جواز تاسيس كارخانه كرده‌اند.
از وجوه اداره شده تا حساب ذخيره
اين گزارش حاكي از آن است كه هم اكنون تعداد قابل توجهي واحد توليد صنعتي نان در كشور وجود دارد كه در مراحل مختلف ساخت و تكميل گرفتار كمبود نقدينگي شده‌اند.
مديركل دفتر صنايع ماشين سازي و نيرومحركه وزارت صنايع و معادن در اين‌باره مي‌گويد: «برخي از اين واحدها تنها چند درصد پيشرفت فيزيكي دارند و متوقف شده‌اند. برخي ديگر تا مرحله گشايش اعتبار (LC) هم پيش رفته‌اند. تعداد كمي واحد هم وجود دارد كه در آستانه راه‌اندازي قرار گرفته‌اند.» وي ادامه داد: «براساس اين دستورالعمل مقرر شده است از اين واحدها حمايت كنيم تا به مرحله توليد برسند.»
«صالحي‌نيا» در رابطه با واحدهايي كه از قبل راه‌اندازي شده‌اند، اما در حال حاضر مشكل كمبود نقدينگي دارند توضيح داد: «براي اين واحدها نيز براساس توجيه فني- اقتصادي كه دارند، از محل وجوه اداره شده، منابع بانكي و حتي از طريق حساب ذخيره ارزي خط اعتباري مناسبي در نظر خواهيم گرفت.»
به عقيده اين مقام مسوول، كارگروه توليد صنعتي نان، حلقه واسطي خواهد بود ميان توليدكنندگان، دولت و بانك‌ها، تا از اين طريق دريافت تسهيلات و انجام ساير امور مربوط به توليدكنندگان نان، روند ساده تري به خود بگيرد.
وي در بخش ديگري از سخنانش در خصوص نحوه حمايت از نانوايي‌هاي سنتي نيز تاكيد كرد: «براي واحدهاي سنتي توليدكننده نان هم برنامه ويژه‌اي داريم؛ به گونه‌اي كه قرار است تا پايان سال براي 2 هزار واحد سنتي توليد كننده نان دستگاه و ماشين‌آلات مدرن و استاندارد تهيه كنيم، تا كيفيت نان تهيه شده از سوي آنها از كيفيت بالاتري برخوردار شود.»
اين گزارش حاكي از آن است كه هم اكنون بيش از 5 هزار نانوايي سنتي در سطح كشور مشغول به فعاليت هستند كه براساس ابلاغيه وزارت صنايع 2هزار واحد آن قرار است امسال بهسازي و استانداردسازي شود.
كيفيت گندم بالا برود، نان درست مي‌شود
در اين ميان ناگفته نماند كه براساس ابلاغيه وزارت صنايع و معادن، مقرر شده است علاوه بر حمايت از توليدكنندگان صنعتي نان، برنامه عملياتي بهسازي كارخانه‌هاي آرد هم تا حداكثر سه ماه آينده تهيه شود. «ابوالفضل احمدخانلو»، رييس انجمن آردسازان ايران، در اين باره به سياست‌گذاران پيشنهاد كرد: «براي حل مشكل كيفيت نان، از نگاه بخشي به اين حوزه خودداري كنند.» به گفته احمدخانلو، مشكل كم كيفيت بودن نان‌هاي سنتي و بالابودن ميزان ضايعات در آن به دليل پايين بودن كيفيت گندم‌هاي توليدي است و دلايل ديگري هم كه در پايين آورد. كيفيت نان موثرند، از سهم كمي برخوردار هستند.
وي ادامه داد: «دولت به جاي اينكه يارانه را به نان اختصاص دهد، بايد به كشاورزان يارانه بدهد تا گندم با كيفيت توليد كنند و در اختيار كارخانه‌هاي آردسازي قرار دهند.» وي با انتقاد از اينكه دولت فقط به خودكفايي در توليد گندم فكر مي‌كند، خاطرنشان كرد: «اين در حالي است كه هيچ توجهي به كيفيت گندم توليدي نمي‌شود. در همين رابطه ما جلسات متعددي با سازمان استاندارد براي كيفي‌سازي توليد گندم برگزار كرده‌ايم، اما اين جلسات هم به جايي نرسيده و از دست آنها هم كاري برنيامده است.»
صنعتي‌ها در اولويت
از سوي ديگر، «علي مروت پور»، دبير اتحاديه توليدكنندگان نان صنعتي نيز با اشاره به تشكيل اين كارگروه گفت: «اگر قرار است كارگروهي در وزارت صنايع تشكيل شود و در مورد صنعت نان تصميم‌گيري كند، بايد از توليدكنندگان و دست‌اندركاران اين حوزه هم استفاده شود و دولت فقط نقش نظارتي ايفا كند.» وي تاكيد كرد: « كارگروهي كه تشكيل مي‌شود، بايد از جنس توليدكنندگان نان صنعتي باشد.» «مروت‌پور» با بيان اينكه اگر قرار است حمايتي از توليد نان صنعتي صورت بگيرد، واحدهاي توليدي صنعتي بايد در اولويت قرار بگيرند، افزود: «يك واحد سنتي اگر مشكل مكان نداشته باشد، با 200 هزار تومان هم مي‌تواند نانوايي راه‌اندازي كند، اما براي راه‌اندازي يك واحد صنعتي حداقل 2ميليارد تومان سرمايه مورد نياز است. از همين رو توليدكنندگان صنعتي بايد در اولويت حمايت قرار بگيرند.» وي در بخش ديگري از سخنانش با تاكيد براينكه دولت بايد از برخورد تبعيض‌آميز با توليدكنندگان صنعتي و سنتي دست بردارد، خاطرنشان كرد: «دولت هم اكنون آرد واحدهاي صنعتي را با قيمت 450 تومان در اختيار توليدكنندگان قرار مي‌دهد، اما همين آرد را به قيمت 5/7 تومان به واحدهاي سنتي مي‌فروشد. بعد از ما انتظار دارد با اين واحدها رقابت و مردم را به مصرف نان صنعتي ترغيب كنيم.» او ادامه داد: «استانداردسازي كيفيت نان فقط از راه يكسان‌سازي قيمت آرد محقق مي‌شود. در غير اين صورت هيچ‌گاه نخواهيم توانست نان با كيفيت در اختيار مردم قرار دهيم.»
دشواري‌هاي استانداردسازي
مروت پور انجام طرح جديد دولت را با دشواري‌هاي فراواني روبه‌رو دانست و افزود: «براي استاندارد كردن توليد نان سنتي قواعد خاصي وجود دارد. يكي از اين قواعد اين است متراژ نانوايي بايد حداقل 85متر باشد. اين درحالي است كه امروز نانوايي‌هايي داريم كه حداكثر 25 مترمربع هستند.» وي در بخش ديگري از سخنانش، با اشاره به اينكه «ميكسر» يكي از ادوات مهم و اثرگذار در بهسازي و استانداردسازي توليد نان است، خاطرنشان كرد: «ظرفيت توليد (ميكسر) در كشور ماهانه به تعداد انگشتان يك دست هم نيست. با اين وصف بايد منتظر ماند و ديد كه وزارت صنايع آيا با واردات نياز خود را مرتفع مي‌كند يا توليد داخل را در اولويت قرار مي‌دهد؟»
شش فرمان برای نان صنعتي
متن دستور العمل توليد صنعتي نان كه از سوي وزارت صنايع و معادن به كار گروه ابلاغ شد
1 - موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران موظف است، حداكثر ظرف شش ماه نسبت به تدوين، تكميل يا بازنگري استانداردهاي مربوط به گندم، آرد، نان و ماشين آلات آن اقدام كند.
2 - در راستاي تسهيل احداث و تكميل واحدهاي توليد نان صنعتي، كارگروهي با عنوان «توليد صنعتي نان» متشكل از مديران كل دفاتر نظارت و ارزيابي، برنامه‌ريزي، صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه، صنايع غيرفلزي و يك نماينده از ستاد تحول صنايع و معادن و دو نماينده از بخش‌خصوصي با تاييد معاون امور صنايع و اقتصادي تشكيل مي‌گردد.
3 - كارگروه موظف است با همكاري كارشناسان، صاحبنظران و صنعتگران اين حوزه، موانع و محدوديت‌هاي توسعه نان صنعتي را رفع و نسبت به پيگيري سريع و دقيق پروژه‌ها تا مرحله راه‌اندازي اقدام نمايد.
4 - دفتر صنايع ماشين سازي و نيرومحركه موظف است با هماهنگي بخش‌هاي مرتبط، برنامه عملياتي تجهيز نانوايي‌هاي موجود به ماشين آلات متناسب را تهيه و به گونه‌اي برنامه‌ريزي نمايد كه تا پايان سال 1389 براي حداقل 2000 واحد نانوايي قابل اجرا باشد.
5 - دفتر صنايع غيرفلزي موظف است با همكاري موسسه استاندارد و تحقيقات صنعتي ايران و دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه، برنامه عملياتي بهسازي كارخانه‌هاي آرد را حداكثر تا سه ماه آينده تهيه نمايد.
6 - دفتر صنايع ماشين‌سازي و نيرومحركه موظف است با همكاري دفاتر صنايع غيرفلزي و نظارت و ارزيابي، برنامه ارتقاي فناوري و حمايت از سازندگان نان صنعتي را تهيه و پس از تاييد معاون امور صنايع و اقتصادي جهت اجرا ابلاغ نمايد.
