کلیات
تحریم یا Sanction اقدامی است که از سوی یک یا چند بازیگر بین المللی عیله یک یا چند بازیگر دیگر با هدف مجازات و محروم ساختن کشورهای هدف از فعالیتهای اقتصادی بین المللی صورت میگیرد؛ اقدامی که در دستور کار کشورهای مجری قرار میگیرد تا کشور یا کشورهای هدف نسبت به سیاستهای خود به ویژه در بعد اقتصادی تجدید نظر کنند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
تقسیمبندی از لحاظ اندازه یا حدود تحریم
تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بین المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
تحریمهای علیه ایران
به مجموعه اقداماتی از سوی قدرتهای جهان اطلاق میشود که در جهت مجازات حکومت ایران یا وادار کردن این کشور به انجام یا عدم انجام عملی به کار گرفته شده است. عمده تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران شکل گرفت و در پی چالش بر سر برنامه هستهای ایران شدت بیشتری یافت.
برنامه هستهای ایران از سال ۸۵ و به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت، با تحریمهای مختلفی مواجه شده است.
انواع تحریم علیه ایران
تحریمهای ایران را از نظر تحریم کنندگان میتوان به ۴ دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریمهای چندجانبه همچون تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای اتحادیهٔ اروپا، تحریمهای تکجانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریمهای کنگره آمریکا.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی نمود که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایه گذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک جانبه قطع گردید.
این تحریمها از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای دارد. بخشی از دشواری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ هم درباره چگونگی لغو همین تحریم هاست. ایران در برخی از موارد با شکایت از تحریمهای صورت گرفته موفق شده حکم لغو آنها را از دادگاه اتحادیه اروپا بگیرد. لغو تحریم از طریق شکایت در دادگاه گرچه میتواند آرام آرام رویهای در این زمینه ایجاد کند، اما روند لغو تحریمها از این روش بسیار زمان بر و هزینه ساز و با نتیجهای غیرقابل تضمین است.
تحریمهایی که از آن سخن به میان است در ابعاد مختلف از جمله پزشکی، فناوری، دارو، غذا، هسته ای، فضایی و... علیه ایران وضع شده است و کشورهای مجری به ویژه آمریکا در صدد هستند تا با اجبار دیگر کشورهای همکار با ایران را نیز با این رویه همراه کنند؛ مجموعه تصمیمهایی که در طول دهههای اخیر با فراز و نشیب استمرار داشته و تا کنون ایران را واردار به عقب نشینی از اهداف و برنامههای خود در چارچوب ارزشها و برنامههای انقلاب اسلامی نکرده است.
وزارت امور خارجه روسیه با صدور بیانیه ای از اعمال تحریم علیه ۶۲ تبعه کانادایی در واکنش به تحریم هایی که این کشور علیه مسکو وضع کرده بود، خبر داد.
کد خبر: ۱۱۳۳۴۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۵
اتحادیه اروپا تحریم هایی را علیه ویکتور یانوکوویچ رئیس جمهور سابق اوکراین و پسرش الکساندر به بهانه تهدید امنیت اوکراین وضع کرد.
کد خبر: ۱۱۳۳۳۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۴
شرکت گازپروم روسیه اعلام کرد که تحریم های اعمال شده تحویل توربین برای انتقال گاز از طریق خط گازی نورد استریم را غیر ممکن کرده است.
کد خبر: ۱۱۳۳۱۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۳
وزیر حمل و نقل ونزوئلا و رئیس بخش ونزوئلایی کمیسیون مشترک اقتصادی ایران و ونزوئلا با دکتر محسن رضایی معاون اقتصادی رئیس جمهور، جمهوری اسلامی ایران دیدار و گفتوگو کردند.
کد خبر: ۱۱۳۲۸۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۱۱
هیات عالی مستقل انتخابات تونس بامداد چهارشنبه اعلام کرد که پیش نویس قانون اساسی جدید که به همه پرسی گذاشته شده بود با اکثریت قاطع رای آورده است.
کد خبر: ۱۱۳۱۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۵
ریچارد بلاک سناتور پیشین ایالت ویرجینیا و افسر بازنشسته ارتش آمریکا یکشنبه شب گفت که ایالات متحده با سیاست تحریم روسیه به بنبست می رسد.
کد خبر: ۱۱۳۱۴۸۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۳
در پی حمله مرگبار ارتش ترکیه به شمال عراق، کمپین تحریم کالاها و ممانعت از ورود شهروندان این کشور در عراق به راه افتاده است.
کد خبر: ۱۱۳۱۱۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۱
لئونید اسلوتسکی نماینده پارلمان روسیه و رهبر حزب لیبرال دموکرات گفت: تحریم های اتحادیه اروپا تاثیرات منفی بر اقتصاد این اتحادیه و مشکلات شهروندان اروپایی را افزایش می دهد.
کد خبر: ۱۱۳۱۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۵/۰۱
رئیس سیاست خارجی اتحادیه اروپا خواستار صبر استراتژیک برای اثر بخشی تحریم ها علیه روسیه شد.
کد خبر: ۱۱۳۰۳۹۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۷
در گفتوگو با تابناک اقتصادی بررسی شد
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس گفت: اگر کشوری اعلام کند به دانش فنی و خدمات فنی مهندسی ایران نیاز دارد، حتما مورد قبول ماست، زیرا از یک سو صادرات در بخش فنی مهندسی به خودی خود غیر قابل تحریم است و از سوی دیگر، میتوانیم از ظرفیت پالایشی کشور مد نظر برای خنثیسازی تحریم ها استفاده لازم را ببریم.
کد خبر: ۱۱۳۰۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۵
روسیه ۳۸۴ قانونگذار ژاپنی را به دلیل حمایت از اوکراین و اعمال تحریم علیه مسکو، در اقدامی متقابل تحریم کرد.
کد خبر: ۱۱۳۰۰۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۵
کد خبر: ۱۱۲۹۶۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۲۲
رئیس جمهور روسیه گفت تحریم های بدخواهان ضد روسیه شکست خورده است.
کد خبر: ۱۱۲۸۸۱۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۸
وزارت بازرگانی آمریکا روز چهارشنبه ۲۳ شرکت چینی دیگر را به اتهام ارتباط با ایران و روسیه هدف تحریم قرار داد.
کد خبر: ۱۱۲۷۴۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۱۰
بازار دروغ نمیگوید؛
کد خبر: ۱۱۲۷۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۹
کد خبر: ۱۱۲۶۹۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۷
سخنگوی ریاست جمهوری گفته است که این کشور به تحریم های ضد روسیه نمیپیوندد و سیاست متعادلی را در قبال روسیه اتخاذ خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۲۶۷۰۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۶
داراییهای ۷۰ شخص حقیقی و حقوقی از فدراسیون روسیه را مسدود خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۲۶۶۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۴/۰۶
کد خبر: ۱۱۲۵۱۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۸
جیک سالیوان مشاور امنیت ملی آمریکا باز هم توپ مذاکرات وین را در زمین تهران انداخت و گفت: توپ در زمین ایران است و باید ببینیم در چند روز آینده چه اتفاقی رخ خواهد داد.
کد خبر: ۱۱۲۴۸۷۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۳/۲۶