اعتراض شریعتمداری به خاطرات هاشمی/ هشدار فقهی روحانی/ حمایت از احمدی‌نژاد برای حمله به مجلس/ غیبت جلیلی در بررسی تفاهم لوزان

روزنامه‌های اصولگرا در استقبال از موفقیت‌های نیروهای یمنی در درگیری زمینی با سعودی‌ها شریک هستند. روزنامه‌های اصلاح‌طلب مراسم گرامیداشت همسر امام(ره) و سخنان هاشمی و روحانی در آن را پوشش ویژه‌ای داده‌اند. فهرست همایش‌ها و اظهارنظرهای فعالان سیاسی در باره تفاهم لوزان نیز همچنان طولانی است.

در ادامه می‌توانید روایت تابناک از مهم‌ترین مطالب روزنامه‌های دوشنبه بیست و چهارم فروردین را بخوانید.

ابوالقاسم قاسم زاده در یادداشتی با تیتر «سه ماه ويژه!» شرایط سیاست داخلی ایالات متحده در سه ماه آینده را مورد توجه قرار داده و از جمله نوشته: به نظر مي‌رسد رئيس جمهور آمريكا با آگاهي از حساسيت زماني تا پايان سه ماه آينده و تهديدي كه از سوي حزب رقيب او (جمهوريخواهان) و لابي قدرتمند صهيونيست‌ها به جريان افتاده تا طرح مذاكره با ايران با شكست مواجه گردد، كمپين سياسي ـ تبليغاتي‌اش را درباره اثبات اهميت ايران و دستيابي به توافق در پرونده هسته‌اي راه انداخته است. اوباما در مصاحبه‌ها و سخنراني خود معادله‌اي را براي مردم آمريكا شرح مي‌دهد كه در آن ادامه مذاكره تا حصول نتيجه «مصالحه» يا توقف مذاكره و بازگشايش جبهة تقابل از طريق گسترش تحريم‌ها تا «جنگ» را بيان مي‌كند. اگرچه مواردي از خبرها و گزارش‌هاي اين كمپين كاخ سفيد، براي ما در داخل چندان خوش‌آيند نمي‌آيد، امّا نبايد فراموش كنيم كه دو جريان سياسي ـ تبليغاتي، يكي از سوي نتانياهو و گروه سناتورها و نمايندگان كنگره و ديگري از سوي قوه مجريه يعني رئيس‌جمهور آمريكا و دولت همراه او به راه افتاده است. در اولي ايران هراسي و ادعاي اينكه تهران مركز تهديد سياسي ـ امنيتي براي كشورهاي خاورميانه با امكانِ دستيابي به سلاح اتمي است، محوريت دارد. در دومي، خنثي‌سازي طراحي نتانياهو و لابي صهيونيست‌ها در آمريكا براي شكست مذاكره هسته‌اي و دستيابي به «توافق جامع» تا تيرماه ديده مي‌شود.

جمهوری اسلامی که مانند دیروز، تحولات یمن را در کانون توجه خود قرار داده، تیتر اصلی خود را به تصرف یک پایگاه مرزی سعودی توسط نیروهای یمنی اختصاص داده، در پایان سرمقاله خود با تیتر «آتش تروریسم در مجاورت انبار باروت ارتجاع» نیز نوشته: پدرخوانده‌های تروریسم از بازی شوم و بدفرجام با آتش و آتش‌افکنی در منطقه و کشورهای همسایه قطعاً سودی نخواهند برد و دود این شرارت پیش از همه به چشم خود آنها خواهد رفت. قطعاً همانگونه که آنها در سوریه و عراق موفق به تحقق اهداف خود نشدند، در یمن نیز که به داشتن مردمانی سخت‌کوش، مقاوم و سلطه‌ناپذیر مشهور است، نخواهند توانست کاری از پیش ببرند. آنها این بار آتش تروریسم را در جایی برافروخته‌اند که دامن خودشان را نیز خواهد گرفت و انبارهای باروتی را که سالها آمریکائیها با پول نفت مسلمانان در منطقه ذخیره کرده بودند، شعله‌ور خواهد کرد، شعله‌ای که قطعاً موجودیت ارتجاع عرب و در راس آنها آل سعود را خواهد سوزاند.

روزنامه جوان نیز هرچند تیتر اول خود را به مسائل یمن اختصاص داده و با درج تصویری در صفحه اول خود از ریاست پرویز فتاح بر کمیته امداد استقبال کرده، مانند روزهای پیش، باز هم مسأله هسته‌ای را از زاویه مورد نظر این روزنامه در سرمقاله خود مورد بحث قرار داده است.

جوان که در روزهای گذشته، نوع روابط آینده ایران و ایالات متحده و تأثیر احتمالی آن بر سیاست داخلی ایران را در مطالب متعددی ‌بررسی کرده بود، سرمقاله امروز خود را هم به «ريشه‌هاي نظري بدعهدي امريكايي» اختصاص داده است.

رسالت که با درج سخنان فریدون عباسی درباره وضعیت فناوری هسته‌ای در ایران و نیز تأکید مقامات آمریکایی در برداشته شدن تدریجی تحریم‌ها، همچنان نسبت به آینده مذاکرات هسته‌ای ابراز بدبینی می‌کند، در سرمقاله خود به قلم حامد حاجی حیدری با تیتر «آموزش مهارت‌هاي همدلي و همزباني» از مشکلات جوانان نسل جدید سخن گفته است. در بخشی از این مطلب آمده: جوانان نسل حاضر طبقه متوسط شهري، نسبت به جوانان نسل گذشته يا حتي در قياس با هم‌قطاران سنتي‌تر يا متدين‌تر خود، از نظر مهارت‌هاي انساني و اجتماعي با مشکلات بيشتري مواجه‌اند. اين را مي‌توان از مقايسه وضع و حال تيپ جوان دانشجوي تهراني با يک محصل دبيرستاني در روستاها و شهرهاي صميمي‌تر مانند «کاشان»، يا يک طلبه حوزه علميه، فهميد. تيپ جوان دانشجوي تهراني، عمدتاً تنهاتر و افسرده‌تر، عصباني‌تر و سرکش‌تر، مستعد اضطراب‌هاي بيش‌تر، و تکانشي‌تر و پرخاشگرتر است. در دنيايي که اجبارهاي غيراخلاقي تنش زا، هر روز بيش از پيش، جامعه را در معرض از هم پاشيدگي قرار مي‌دهند، و در حالي که خودخواهي، خشونت و فرومايگي، گاهي، حتي، ويژگي اخلاقي افراد داراي بهره هوشي بالا شده است، اين پرسش، منطقي به نظر مي‌رسد که در بخش عمده از رفتارهاي معمولي افراد بزرگ‌سال که بخشي اساسي عمر خود را صرف تحصيل کرده‌اند، اثر زيادي از منطق و طمأنينه و پختگي ديده نمي‌شود. از زاويه ديد آموزشي، در مورد آن‌ها نحوي عدم توازن روي داده است؛ آنان، آموزش‌هاي مفصل فني و نظري آموخته، و مهارت‌هاي انساني و اجتماعي را چندان نياموخته‌اند؛ و اين عدم توازن، مي‌رود تا زمينه‌ها را براي بروز انحرافات اجتماعي و در حالتي شديدتر، ناآرامي‌هاي اجتماعي ضد فرهنگ مهيا کند.با مروري کوتاه بر کم و کيف يادگيري‌هايي که تا به حال، نظام آموزشي ما بر آن‌ها صحه گذاشته است، در مي‌يابيم که در عين نقاط قوت غير قابل انکار، نمي‌توانيم ادعا کنيم که اين روش‌هاي آموزشي، بهترين شيوه‌ها و محتواهاي آموزشي بوده‌اند و منجر به يادگيري‌هاي اصيل و با ثبات در ما گرديده‌اند؛ خلأ اصلي در فقدان مهارت‌هاي انساني و اجتماعي است.

کیهان که بخش زیادی از صفحه اول خود را به تحولات یمن اختصاص داده، در یادداشت روز خود به قلم حسین شریعتمداری به سخنان دیروز هاشمی رفسنجانی در مراسم گرامیداشت همسر امام(ره) واکنش تندی نشان داده و در باره رئیس مجمع تشخیص مصلحت نظام گفته که وی از افرادی خاطره نقل می‌کند که دیگر در این دنیا نیستند و نمی‌توانند به وی پاسخ دهند.

شریعتمداری در پایان یادداشت کیهان با تیتر «یاد آن روزها به خیر!» برای تأکید بر اینکه هاشمی رفسنجانی تغییر کرده، نوشته: و بالاخره یاد آن روزها به خیر که مواضع و عملکرد انقلابی آقای هاشمی‌رفسنجانی و حضور پرشور ایشان در جبهه‌ها و... خشم دشمنان ایران اسلامی و رضایت توده‌های مردم پاکباخته را در پی داشت. امید آن که اردوگاه پیشین خود را ترک نکند.

وطن امروز، هدف از سخنان دیروز هاشمی را «فرار از موضوع سعودی» دانسته است. این روزنامه سرمقاله خود با تیتر  «جاسوسی از دور زدن تحریم‌ها در نقش خبرنگار!» را به پرونده جیسون رضائیان اختصاص داده و در پایان آن نوشته: فروش اطلاعات اقتصادی و صنعتی ایران در شرایط تحریم دقیقا مصداق فروش آذوقه به دشمن در شرایط جنگ است و این تنها نمونه‌ای از جاسوسی آقای خبرنگار بود!

تحلیل مسائل مرتبط با تفاهم لوزان در روزنامه خراسان پررنگ است، این روزنامه که از سخنان دیروز رئیس‌جمهور در نشست مشترک دولت و مجلس جمله «آثار اقتصادي توافق احتمالي در کوتاه مدت نمود چنداني ندارد» را تیتر کرده در سرمقاله خود «ايجاد ديوان داوري برجام» را پیشنهادی قابل توجه دانسته و نوشته: ايجاد يک گروه يا ديوان داوري در اين زمينه ممکن است کارآمد باشد. به عبارت ديگر از هم اکنون بايد درباره ايجاد ديواني متشکل از نمايندگان ايران و کشورهاي ۱+۵ گفت و گو کرد که در موضوعات حياتي - به ويژه هنگامي که اساسا برجام در خطر لغو کامل باشد – بتوانند مداخله کنند.

روزنامه شرق چند مطلب قابل توجه دارد. امیر محبیان از چهره‌های رسانه‌ای اصولگرا در بخشی از گفت و گویی با تیتر «برد ما در آن است که گل کمتری بخوریم» درباره تفاهم لوزان گفته است: فارغ از بازی‌های کلامی، روشن است که در جهان غیرعادلانه ما، در یک طرف میز، غربی‌ها هستند که با اعمال فشار با بهانه‌های واهی می‌خواهند که ایران را به کلوپ دارندگان تکنولوژی هسته‌ای راه ندهند و در طرف دیگر ایران است که می‌کوشد در این معادله قدرت و مقاومت، امتیاز کمتری بدهد. به عبارت روشن‌تر قرار نیست در این مسابقه در نهایت دست دوطرف را بالا ببرند و بگویند هردو طرف برنده شده‌اند. برد ما فقط در آن است که گل کمتری بخوریم و بس. البته ایران هم در بازی خود محاسباتی دارد، آنچه که کف مطالبات ایران بود و تحت عنوان خط قرمز از سوی رهبری نظام مطرح شده بود، درحال تحقق است. البته نظام، مسأله هسته‌ای را ذیل «ابرراهبرد» یا «گراند استراتژی» خود می‌بیند؛ از این‌ رو، پاره‌ای از به‌ظاهر عقب‌نشینی‌ها را در این شرایط در کلان‌استراتژی قابل‌توجیه می‌یابد.

شرق با دو مطلب در‌باره برآورد درآمد سالانه سی هزار میلیارد ریالی عربستان از زائران ایرانی و نیز اقدامات انجام شده در جهت لغو حج عمره، تمایل خود به پیگیری لغو حج عمره را نشان داده است.

صادق خرازی نیز در سرمقاله شرق درباره «اهداف عربستان در حمله به یمن» ضمن محکوم به شکست دانستن اقدامات سعودی‌ها نوشته: موقعیت فعلی عربستان سعودی نشان می‌دهد، این رژیم قادر به تأمین و سیادت بر جهان پیرامونی خود نیست و نتوانسته سیطره بر نحله‌ها و جنبش‌های مقاومت و انقلابی پیدا کند و هر گونه وسوسه و پیشنهاد آنان توسط حوثی‌ها رد شده است. سعودی‌ها در دو جبهه با بحران جدی در افکارعمومی جهان روبه‌رو هستند: حمایت از القاعده و داعش در خارج از مرزها و در داخل با پدیده‌های بحران مشروعیت حکام جدید که به‌صورت جدی پدیدار شده و نسل جوان دیگری که قیادت و سیادت یک خانواده بر سرشت و سرنوشت کشوری چون عربستان را برنمی‌تابند ساختار قدرت و دولت در این کشور را با بحران مشروعیت روبه‌رو کرده است. آنها تصورشان این است که درگیرشدن در جنگ یمن می‌تواند دوباره وحدت ملی در حاکمیت و خاندان سعودی پدید آورد.

شرق اما در حمایت از لغو حج عمره تنها نیست و علاوه بر درج دو مطلب در‌باره پول‌های کثیفی که وارد سیاست می‌شوند و نیز پرداختن به ماجرای حمله به علی مطهری در شیراز در بخشی از یادداشتی با تیتر «استمرار حج عمره به چه بهایی؟!» به قلم مرتضی نجفی قدسی آورده: آیت‌الله سیدهاشم رسولی‌محلاتی یكی از شخصیت‌های عالم و فرهیخته روحانی هستند كه بیش از یكصد جلد كتاب، تألیف، تحقیق و تصحیح و ترجمه دارند. ایشان در این سال‌های اخیر فرزندشان به مدت چهار سال سفیر جمهوری اسلامی ایران در كشور عربستان بودند. تصور می‌شد چون فرزندشان سفیر عربستان است، مكرر به مكه مشرف می‌شوند یك روز از ایشان سوال كردم آیا شما مرتب مشرف می‌شوید؟! ایشان پاسخ دادند خیر، یك سفر هم نرفتم! با وجود اینكه می‌توانستم به دعوت پسرم هر ماه بروم و لیكن شبهه شرعی كردم و نرفتم! بنده عرض كردم چرا نرفتید؟ پاسخ دادند: یك روز یكی از مقامات سعودی به فرزندم گفته است، دولت سعودی با پول همین زائران، هزینه تجهیز و تسلیح سلفی‌ها و تكفیری‌ها را تامین می‌كند و آنها را برای جهاد یا بهتر بگوییم فعالیت‌های تروریستی و بمبگذاری به عراق می‌فرستد! آیت‌ا... رسولی‌محلاتی اضافه كردند: من با شنیدن این مطلب شبهه كردم كه اگر ما مسافرتی به عربستان داشته باشیم و حتی اگر یك تومان ما بخواهد در مسیر نیات ناصحیح سهیم باشد، این سفر مستحبّی عمره جایز نیست. شاید مسئولان حج و زیارت بنا به دلایلی حاضر به توقف این سفرها نباشند ولیكن این وظیفه علماست كه تكلیف مردم را روشن كنند، ‌گرچه در مجلس هم تحرك خوبی به وجود آمده است و امیدواریم به نتیجه قاطع و مطلوبی برسد.

مجموعه روزنامه‌های اصلاح‌طلب و حامی دولت، مراسم گرامیداشت همسر امام(ره) را به طور گسترده پوشش خبری داده‌اند. ابتکار این سخن روحانی که «متأسفم که «نهی از منکر» را به خیابان ها و آن هم فقط علیه زنان و بس تنزل داده اند» ‌«هشدار فقهی رئیس جمهور» نامیده ‌و در یادداشتی با تیتر «حق با احمدی نژاد بود» در توجیه ضرورت تغییر مجلس تا آن جا جلو رفته که بنویسد: جنس مخالفت برخی از نمایندگان مجلس با حسن روحانی نه به واسطه نگاه کارشناسی است بلکه تنها به دلیل اختلافات سیاسی است که با رئیس دولت یازدهم دارند. با نگاهی به رفتار مجلس نهم با دولت یازدهم به این می‌اندیشیدم که محمود احمدی نژاد حق داشت. او حق داشت به مجلسی این چنین پاسخگو نباشد، او حق داشت بیاید در مجلس شوخی کند و برود، او حق داشت بگوید برخی منافع سیاسی‌شان بر منافع ملی ارجحیت دارد، او حق داشت که مسیر خود را از جریان منتسب به این آقایان جدا کند. همین اختلاف‌ها باعث می‌شود که اسفند 94، یکی از مهم ترین ماه‌های تاریخ جمهوری اسلامی ایران باشد. ماهی که می‌شود بال دوم کشور برای رسیدن به هدف بزرگ را به پرواز درآورد و مجلس عقلانیت را در کنار دولت و تدبیر و امید تشکیل داد. قطعا مجلس دهم و دولت یازدهم و احتمالا دوازدهم می‌توانند روزهای خوبی را برای مردم بر اساس دو اصل تدبیر و امید رقم بزنند.

اعتماد که در صفحه اول خود با درج تصویر مشترکی از روحانی و سید حسن خمینی به استقبال مراسم دیروز رفته، در حمایت از سیاست داخلی روحانی در گفت و گویی با تیتر «مطمئنم با روحاني جواب مي گيريم» پای صحبت سعید لیلاز نشسته که از جمله گفته: از آنجايي كه ما اصلاح طلب هستيم و اكثريت جامعه ايران را اصلاح طلبان تشكيل مي دهند - من يقين دارم كه بيش از ٧٠ درصد مردم ايران طرفدار اصلاحات و اصلاح طلب هستند و از رهبران اصلاح طلب حمايت مي كنند- اساس اصلاح طلبي يعني پرهيز از خشونت، پرهيز از راه حل هاي راديكال، پرهيز از قهر كردن با سرنوشت سياسي كشور. ما در سال ٩٢ به بهترين گزينه ممكن راي داده و همواره نيز همين كار را انجام داده ايم. شايد برخي بگويند بهتر از آقاي روحاني هم بوده است. خب بله، اين حرف را درمورد رييس دولت اصلاحات نيز مي توان زد اما تمدن ها همواره به بهترين گزينه موجود در چهارچوب هاي عيني و ممكن كه بتواند در داخل سيستم فعلي و براي خروج از بن بست راهي پيدا كند راي مي دهند. همين كار را نيز با آقاي روحاني كردند و من مطمئن هستم كه ما از آقاي روحاني جواب مي گيريم.

اعتماد، گزارش مفصلی نیز با تیتر «تفسير بند بند بيانيه لوزان به تعبير منتقدان» درباره گردهمايي منتقدان هسته اي در دانشگاه تهران دارد که در ابتدای آن آمده است: اين روزها بند به بند و لغت به لغت بيانيه لوزان خوانده مي شود و از واژه هايي گفته مي شود كه براي هر كدام شان چندين معني اصطلاحي مي توان يافت. «از رنجي كه مي بريم» عنوان مراسمي بود كه با تلاش انجمن اسلامي دانشجويان مستقل برگزار شد. ديروز دانشكده حقوق دانشگاه تهران، باز هم پذيراي يكي ديگر از مراسم هايي بود كه اين روزها تنها يك طيف سياسي را در خود مي بيند. در تالار شيخ انصاري دانشكده حقوق دانشگاه تهران، نه از پلاكاردهاي تبليغاتي خبري بود و نه از اعضاي انجمن اسلامي دانشجويان مستقل اين دانشگاه كه از بانيان برگزاري اين مراسم بودند. تنها يك پوستر بود: پوستري با تفاوتي آشكار از آنچه كه در زمان اعلام خبر برگزاري اين مراسم در خبرگزاري ها گفته شد. مراسمي كه قرار بود با حضور سعيد جليلي، مهرداد بذرپاش و سعيد زيباكلام برگزار شود يك غايب بزرگ داشت. عكس سعيد جليلي ديگر در پوستر چسبانيده شده كنار تالار شيخ انصاري خودنمايي نمي كرد. دليل آن را از دانشجوياني كه به تالار رفت و آمد مي كردند جويا شديم. «شركت سعيد جليلي در اين مراسم عصر ديروز لغو شد.» اما اين پاسخ در آغاز اين مراسم تكذيب شد. گفته شد كه «خبر شركت جليلي در اين مراسم توسط برخي رسانه ها با بي اخلاقي مطرح شده بود».

یافتن راه‌حل‌هایی بلندمدت و کوتاه‌مدت برای مشکلات منطقه، موضوعی است که در مهم‌ترین مطالب سیاسی روزنامه‌های قانون و شهروند مورد توجه قرار گرفته است.

ناظم دباغ، نماینده اقلیم کردستان عراق در تهران در بخشی از گفت‌و‌گویی با تیتر «بهار واقعی خاورميانه با توافق ايران و غرب آغاز می‌شود» به روزنامه قانون گفته: به نظر من شرایط منطقه بعد از توافقات‌ايران و 1+5 بسیار تغییر مي‌کند و یک وضعیت جدید‌ايجاد مي‌شود.‌ اين وضعیت جدید را مي‌توان به یک بهار واقعی برای برقرار کردن امنیت و آسایش در منطقه تبدیل کرد. قبل از‌اين توافق برخی به فکر‌اين بودند که منطقه را شلوغ کنند تا مثلا فلان کشور پیشرفت نکند تا در آینده تبدیل به تهدید نشود. امروز که میان‌ايران و قدرت‌های جهانی توافقاتی صورت گرفت ،‌اين توافق تنها محدود به توافق‌ايران و آمریکا یا‌ايران و کشورهای 1+5 نیست. توافق باید تبدیل شود به توافق‌ايران با تمام کشورهای منطقه و دنیا. چون وضعیت پیش از توافق بر روابط‌ايران با همه کشورها اثر گذاشته بود. به نظر من رهبران کشورهای منطقه باید به‌اين نتیجه برسند که جنگ و تنش فایده‌اي ندارد.

متین مسلم نیز در بخش پایانی یادداشتی با تیتر «بايد محور ايراني، تركي، عربي را جدي گرفت» در روزنامه شهروند نوشته: احتمال اين‌كه تحت تأثير شرايط آتي ايران و گفت‌وگوهاي رو به جلو اتمي اين كشور با قدرت‌هاي جهاني، رهبران ترك نهايتا به اين نتيجه رسيده باشند كه باز كردن جبهه‌اي جديد عليه ايران پس از بحران‌هاي سوريه و عراق، به مصلحت نبوده و نبايد بيش از اين در برابر تهران جلو رفت، در تغيير موضع اوليه آنها موثر بوده است. از طرفي پاره‌اي منابع ديپلماتيك مقيم اسلام‌آباد گفته‌اند مذاكرات بسيار صريح، روشن و بدون پرده ظريف وزير خارجه ايران با مقامات اسلام‌آباد در هفته گذشته در تغيير موضع آنها بسيار نقش مهمي داشته است. اين منابع اما روشن نكردند آيا اين گفت‌وگو‌هاي صريح حاوي نوعي تهديد هم بوده يا خير؟ در صورت صحت و تأييد اما اين نمي‌تواند خيلي تعجب‌برانگيز باشد. موضع‌گيري تند و ناراحتي وزارت خارجه امارات و مقامات سعودي از پاكستان و تركيه قابل درك است اما نشان مي‌دهد در ايجاد شكاف ائتلاف سعودي، حال با هر ترفندي ايراني‌ها بسيار موفق عمل كرده‌اند. اما صرف‌نظر از تمامي اين تحليل‌ها، انتهاي كوچه‌اي كه سعودي‌ها و خصوصا شوراي همكاري خليج‌فارس وارد آن شده‌اند، كجاست؟ موفقيت سعودي‌ها در يمن، تقريبا امري محال و غيرممكن است. از همین روی باید دید که رهبران سياسي عربستان كه به شدت سنتي، پير و محافظه‌كارند، تحت تأثير امراي نظامي جوان و ماجراجو چون وزير دفاع محمد بن سلمان ٣٠ساله، آیا دست به اقدامات يا اتخاذ تصميماتي غير قابل كنترل و ديوانه‌وار می‌زنند که امنيت منطقه و ثبات متزلزلي كه هم‌اكنون وجود دارد را به چالش بكشانند؟! به همين دليل انتظار از تهران براي حضور فعال در محور صلح ايراني ـ تركي ـ عربي كه اعلام شده و يافتن راهي براي خروج از اين بن‌بست، انتظاري منطقي و ديپلماتيك به نظر مي‌رسد.