کلیات
محیطبان فردی است که به حفاظت و کنترلِ عرصههای طبیعی و حیات وحش کشور میپردازد. محیط بانانِ سازمان حفاظت محیط زیست از نظر قوانین استخدامی، کارمند دولتی محسوب میشوند. اما با توجه به شرایط کاری خویش، وضعیتی شبیه به نیروهای انتظامی یا شبهنظامی دارند.
تا مهرماه ۱۳۹۶ شمسی یکصدونوزده نفر در حین انجام مسئولیت محیطبانی در ایران جان خود را از دست دادهاند.
تاریخچه محیطبانی
اولین احکام قانونی درباره شکار در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۰۷ تدوین و تصویب شدهاست و در ۱۴ اسفند ۱۳۳۵ مقررات مستقل و نسبتاً جامعی در زمینه حفاظت از حیات وحش به تصویب مجلس وقت رسید و «کانون شکار و صید» تشکیل گردید که اعضاء آن را تعدادی از افراد علاقهمند به شکار و صید تشکیل میدادند، و به منظوراجرای قوانین تدوین شده وزیر کشور و رئیس ستاد ارتش وقت نیز به عضویت کانون مذکور درآمدند. در ۱۶ خرداد ۱۳۴۶ سازمان شکاربانی و نظارت بر صید جایگزین کانون شکار گردید و این سازمان رسماً به عنوان یک دستگاه مستقل دولتی فعالیت خود را با آموزش شکاربانان در سطح کشورآغاز و مناطق را نیز به عنوان پارک وحش مورد حفاظت قرار داد. در سال ۱۳۵۰ با مطرح شدن مسائل زیستمحیطی در سطح جهان، این سازمان با تغییر عنوان به نام سازمان حفاظت محیط زیست عهدهدار مسایل محیط زیست کشور گردید و همکاری خود را با سازمانهای بینالمللی ادامه داد. سازمان حفاظت محیط زیست طبق استانداردهای بینالمللی مناطقی را تحت عنوان مناطق چهارگانه مورد حفاظت قرار دادهاست، که هر یک از مناطق دارای شرایط و مقررات خاص بوده وهم اکنون تعداد مناطق چهارگانه محیط زیست در کل کشور به ۲۵۳ رسیدهاست.
شهدای محیط بان
با توجه به شرایط این شغل سخت که با افراد مسلحی بنام شکارچی رو برو هستند گاهی شاهد درگیری بین محیط بانان و شکارچیان غیرمجاز هستیم که به دلایل مختلفی باعث کشته و زخمی شدن یکی از طرفین میشود.
تاکنون ۱۲۰ محیط بان در کل کشور در اثر عوامل مختلفی همچون شلیک مستقیم از سوی شکارچیان، سقوط از پرتگاه، سوانح رانندگی در حین خدمت کشته شدهاند که سازمان حفاظت محیط زیست کشور همگی آنان را شهید مینامد، ولی بنیاد شهید و امور ایثارگران فقط به چند مورد گواهی شهادت اعطا کردهاست.
آخرین شهدای محیط بان مربوط به ماه رمضان سال ۱۳۹۵ میباشد که دو نفر در منطقه حفاظت شده گنو هرمزگان بنامهای محمد دهقانی و پرویز هرمزی و یک نفر در پارک ملی بمو شیراز بنام منوچهر شجاعیان با شلیک مستقیم شکارچیان غیرمجاز کشته شدند.
روز ملی محیط بان
همه ساله مصادف با ولادت علی بن موسی الرضا (ع) که بین شیعیان به ضامن آهو مشهور است به عنوان روز محیط بان از سوی سازمان حفاظت محیط زیست کشور نامگذاری شده و مراسمی با معرفی محیط بانان نمونه استانها با حضور مسئولین و مقامات کشوری برگزار میشود. این روز در تقویم رسمی کشور ثبت نشدهاست.
روز جهانی محیط بان
سی و یکم جولای سال ۲۰۰۷ مصادف با نخستین روز تأسیس اتحادیه جهانی رنجرها (محیطبانان) به عنوان روز جهانی محیطبان نامگذاری شدهاست.
تفاوتِ استانداردِ ایران با استانداردِ جهانی
بر اساس استاندارد جهانی هر یک ۱۰۰۰ هکتار باید توسط یک محیط بان حفاظت شود. در ایران هر محیط بان از ۶۰۰۰ هکتار حفاظت میکند. هماکنون تعداد محیطبانان کشته شده، سه رقمی شدهاست که این تعداد، به غیر از محیط بانانی است که در حین انجام مأموریت از صخره پرتاب شدهاند یا در تعقیب و گریز با متخلفان تصادف کرده و جان باختهاند.
تفاوت محیطبان و جنگلبان
محیطبان و جنگلبان هر دو حافظ عرصههای طبیعی هستند و در حوزه جنگل شرح وظایف مشابهی دارند، ولی هرکدام مربوط به یگان حفاظت سازمانهایی جدا از هم هستند و محیطبانان گستردگی وظایف بیشتری نسبت به جنگلبانان دارند.
کد خبر: ۹۰۳۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۴
کد خبر: ۹۰۳۱۵۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۳/۱۳
شجاع مومنی*
کد خبر: ۸۹۸۷۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۲۲
کد خبر: ۸۹۶۰۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۲/۱۱
کد خبر: ۸۶۹۲۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۲۳
کد خبر: ۸۶۸۱۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۹
کد خبر: ۸۶۵۷۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۱۰/۱۱
نبض خبر؛
دو محیطبان در پارک ملی و پناهگاه حیات وحش قمیشلو در استان اصفهان به هنگام گشتزنی با اصابت گلوله شکارچیان غیرمجاز زخمی شدند. متخلفان از نزدیک به سوی محیطبانان و خودرو آنان شلیک و آنان را از ناحیه سر و دست و پا زخمی کردند. ماجرای درگیری خونین محیطبانان با شکارچیان غیرمجاز در پارک ملی قمیشلو اصفهان را از زبان محیط بان مجروح میشنوید.
کد خبر: ۸۴۳۰۲۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۳
اصغر بذرافشان محیطبان رامیان استان گلستان بر اثر شلیک شکارچی غیرمجاز از ناحیه دست چپ مجروح و برای مداوا به بیمارستان انتقال داده شد.
کد خبر: ۸۱۵۱۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۱۹
این روزها محیط بان ی از محیط زیست زخمی ایران، شجاعت و جسارت مضاعفی نیاز دارد. آنهایی که بنا بر وظیفه و یا علاقه در پی پاسداری از محیط زیست کشور هستند، روزانه در معرض خطرهایی قرار دارند که جان و سلامت آنها را به شدت تهدید می کند؛ مثل محیط بان ی در استان لرستان که روز گذشته، مورد حمله سه تن از قاچاقچیان چوب قرار گرفت و به شدت آسیب دید.
کد خبر: ۷۹۱۷۳۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۳۰
کد خبر: ۷۵۹۰۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۱۰/۰۶
منابع محلی از حمله به یک محیطبان در منطقه چهاردانگه با سلاح ساچمه زنی خبر دادند.
کد خبر: ۷۴۱۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۸/۰۴
کد خبر: ۷۲۷۴۴۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۶/۱۴
کد خبر: ۷۲۰۸۴۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۵/۲۱
کد خبر: ۷۱۱۶۶۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۲۱
به فاصله بیش از یک دهه از شکل گیری معضل گرد و غبار و در حالی که گام های دولتمردان در این زمینه بسیار کند برداشته میشود و بسیاری از مردمِ درگیر با این معضل، معتقدند کاری از دستشان در این زمینه ساخته نیست، در یکی از شهرهای جنوبی کشورمان، طرحی در دست اجرا قرار گرفته و در حال تکوین است که میتواند الگوی ایرانیان باشد.
کد خبر: ۷۰۷۰۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۴/۰۶
برای احیای نسل یک گونه چه باید کرد؟ آیا همیشه چنین اموری با صرف بودجه و ارائه طرح های پیچیده ممکن است یا اگر دلسوزی چاشنی کارمان باشد، گاه با امکانات ابتدایی و بسیار ساده هم میشود نتیجهای مطلوب گرفت؟ شاید پاسخ به این دست پرسش ها برای خیلی هایمان ساده نباشد، اما هستند افرادی که ثابت کردهاند پاسخهای شعف برانگیزی برای این دست سؤال ها دارند.
کد خبر: ۶۷۷۰۲۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۱۲/۲۴
کد خبر: ۶۴۴۲۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۹/۰۸
اردیبهشت پارسال، مهنایی، پس از گذران ٤سال و ٢ماه و ٢٠روز در زندان، از اتهام قتل عمد یک شکارچی غیرمجاز تبرئه شد و تنها به جرم جرح یکی از شکارچیان با اسلحه برایش دیه و یکسال زندان بریدند
کد خبر: ۶۴۱۴۵۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۲۷
کد خبر: ۶۳۴۸۳۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۵/۰۸/۰۳