کلیات
سازمان سینمایی و سمعی، بصری یک سازمان زیرمجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران است که مسئولیت رسیدگی به امور سینمایی و شبکههای نمایش خانگی را بر عهده دارد. سرپرست فعلی این سازمان حسین انتظامی است.
تاریخچه
۳۰ سال پس از ورود سینما به ایران نخستین لایحه نمایشها و سینماها از جانب بلدیه توسط وزارت داخله به هیات دولت رسید و تصویب شد. بدین ترتیب نخستین تشکیلات دولتی برای مدیریت هنر نوظهور سینما در کشور ما شکل گرفت.
در سالهای بعد سیاستهای امور سینمایی بر عهده سازمان نمایش وزارت کشور وقت گذاشته و ماموریت اداره سالنها و تولید فیلم از اسفند ۱۳۲۵ در این سازمان جدیتر دنبال شد. این وظیفه تا سال ۱۳۴۴- که وزارت فرهنگ و هنر ایجاد شد - همچنان بر عهده وزارت کشور بود و در نهایت از خرداد سال بعد آخرین اختیارات خود را به وزارت فرهنگ و هنر وقت واگذار کرد.
ایرج زندپور نیز - که در شهریور سال ۱۳۴۵ در این منصب جای گرفت- به عنوان ریاست اداره کل امور سینمایی و نخستین مسئول رسمی رژیم گذشته شناخته میشود.
سازمان سینمایی پس از انقلاب اسلامی
با وقوع انقلاب اسلامی سینما نیز دچار تحولات اساسی شد، تغییرات اساسی ساختاری و ماهیتی ایرانی- اسلامی پیدا کرد و با فرم و قالبی جدید کار خود را آغاز کرد.
در دوران جدید – دقیقا از ۱۰ اسفند ۵۷- سینماها فعالیت خود را از سرگرفتند، در این مقطع به دلیل نوپابودن انقلاب مسئولیت سینماها موقتاً به انجمن سینماداران محول شد. اول اردیبهشت سال ۵۸ مهندس محمدعلی نجفی به عنوان سرپرست اداره کل نظارت و نمایش (اداره کل ترویج و نمایش) تحت مدیریت وزارت فرهنگ و آموزش عالی معرفی شد. خرداد ماه همان سال نیز ادارات سینمایی مختلف وزارت فرهنگ و هنر سابق با یکدیگر ادغام شدند و زیر نظر «وزارت فرهنگ و آموزش عالی» (ترکیبی از دو وزارتخانه فرهنگ و هنر و علوم و آموزش عالی) به کار خود ادامه دادند. در تیر ماه سال ۵۸ حسین ترابی به عنوان سرپرست مرکز امور سینمایی و سمعی و بصری منصوب شد.
راه اندازی معاونت سینمایی
شهریور سال ۱۳۵۹ را میتوان زمان دقیق راهاندازی معاونت سینمایی دانست. دکتر حسن عارفی که پیشتر برای تصدی وزارت فرهنگ و آموزش عالی در کابینه شهید رجایی رای اعتماد گرفته بود، مهدی کلهر را در مسئولیت حوزه معاونت سینمایی خود معرفی کرد پس از استعفای او چند ماهی کمال حاج سیدجوادی در این مسئولیت فعالیت کرد، پس از دورانی کوتاه حوزه سینما به وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی محول شد و فخرالدین انوار معاون سینمایی وزیر شد.
ارتقاء معاونت سینمایی به سازمان
فخرالدین انوار از سال ۶۲ تا ۷۲ معاون سینمایی بود و پس از وی مهدی فریدزاده (از سال ۷۲ تا ۷۴)، عزتالله ضرغامی (۷۴ تا ۷۶)، مرحوم سیفالله داد (از ۷۶ تا ۸۰)، محمدحسن پزشک (۸۰ تا ۸۱)، محمد مهدی حیدریان (۸۱ تا ۸۴)، محمدرضا جعفری جلوه (۸۴ تا ۸۸)، جواد شمقدری (۸۸ تا ۹۲) را این مسئولیت را عهدهدار بودند و با تلاش جواد شمقدری در اواخر دولت دهم، سطح معاونت به سازمان سینمایی ارتقا یافت.
سازمان سینمایی در دولت تدبیر و امید
پس از معرفی علی جنتی به عنوان وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و کسب رای اعتماد وی حجتالله ایوبی را به عنوان معاون وزیر و رئیس سازمان سینمایی معرفی کرد.
در ۱۷ اسفند ۹۵ محمد مهدی حیدریان ریاست سازمان سینمایی را بر عهده گرفت و از ۲۶ آبان ۹۷ تا به حال حسین انتظامی سرپرست سازمان سینمایی است.
پس از آنکه دویست سینماگر در نامهای خواستار حذف پروانه نمایش شدند، یک واکنش تازه از سوی مسئول اعمال سانسور در سازمان سینمایی ، بحث حذف پروانه ساخت را جدیتر نموده است؛ اما آیا قرار است این مجوز حذف شود و فیلمسازان پس از ساخت فیلمشان، در پی پروانه نمایش باشند؟ این رویکرد به جز دویست موافق، مخالفان سرسختی دارد که مهمترین استدلال آنها بر پایه امنیت سرمایه گذاری است.
کد خبر: ۸۵۸۴۸۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۷
نکته قابل تأمل اینکه انتظامی در این جلسه به تنهایی حضور یافته و حلقه ثابت گرداگرد برخی مدیران پیشین سینمای ایران را با خود به جلسه نیاورده بود... مجموعه سینما، یکی از ملتهب ترین حوزههای اجرایی است که رؤسای آن به استثنای یک شخص، نتوانستند از این موقعیت جذاب به عنوان سکوی پرش استفاده کنند و به نوعی بالاترین سمتشان در دوران کاری، معاونت سینمایی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی شد.
کد خبر: ۸۵۶۳۱۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۹/۱۰
در مقطعی از بررسی عملکردها، مشخص میشد که یک تیم سه نفره شکل گرفته که یک ضلع آن ساکت نگه داشتن صنوف، ضلع دیگر کنترل فضای سیاسی و حواشی پیرامون مدیریت سینما و ضلع سوم مدیریت امور روزمره سینما را بر عهده داشت. پرسش اساسی این است که آیا انتظامی حاضر است قیمومیت حلقه سه نفره کنترل کننده سینما را بپذیرد یا از مدیریت محفلی سینما پرهیز میکند؟
کد خبر: ۸۵۳۶۸۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۳۰
ارزیابی عملکرد مدیری که به ضرب قانون رفت؛
آیا اساساً حیدریان و دیگران مدیران همسو با او دستاوردی داشتند و مسیر صحیحی را پیش روی سینما قرار داده بود که ضرورتی بر تداوم آن باشد، یا باید پذیرفت که اساساً جنس فعالیتش از همان مدل «ریل گذاری» در دوره دولتهای پیشین بود که فرجامش را دیدیم؟
کد خبر: ۸۵۳۱۳۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۸
انتصابهای دقیقه نودی وزیر ارشاد در پایان مهلت قانون منع به کارگیری بازنشستگان؛
به نظر میرسد، حسین انتظامی به اصرار وزیر برای تمشیت امور در این مقطع حاضر شده این مسئولیت را تا انتخاب گزینه نهایی بپذیرد. این دوره البته برای انتظامی به نوعی یک فرصت برای استمزاج محسوب میشود و قطعاً اگر ترکشها در دوره سرپرستی انتظامی فراوان باشد، دوره سرپرستی او نیز طولانی نخواهد شد...
کد خبر: ۸۵۲۴۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۶
موضعگیری معنادار مدیر بازنشسته سینمای ایران شش روز قبل از تحویل مسئولیت؛
اگر قرار است همین روالی که مدیران بازنشستگان پی گرفته بودند، پس از کنار گذاشتنِ آنها و روی کار آمدنِ مدیران جوان تداوم یابد، چرا باید این حجم گسترده از تغییرات مدیریتی در کشور رخ دهد؟ مشخصاً درباره این عرصه، چرا مدیران کنونی سینما ـ که گروه اصلیشان متعلق به دهه شصت سینمای ایران هستند ـ نمیپذیرند که باید با بازنشستگی کنار بیایند و مدیریت را به نسل جوان و باسواد سینمای ایران بسپارند؟
کد خبر: ۸۵۰۷۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۲۰
خطر عقبگرد سیزده ساله سینمای ایران؛
در آن دوران با سیاستهای سینمایی سختگیرانهای در پیش گرفته شد که بنابر گزارشهایی که هیچگاه رد نشده، شمار فیلمهای به نمایش درنیامده در آن دوران به هفتاد فیلم میرساند؛ آثاری که گمان میرود اغلب آنها نظیر بخشی که مورد اشاره قرار گرفت، توقیف شده باشند.
کد خبر: ۸۴۹۱۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۱۴
«تابناک» بررسی میکند؛
گروهی از اهالی سینما که برای نگارش این توصیه نامه مورد مشورت قرار گرفتند، به اتفاق تاکید داشتند، در صورت حفظ همان ساختار گذشته و نقش این شخص در مدیریت تازه سینما، عملاً هیچ اتفاقی در حوزه رخ نداده و رخ نخواهد داد و همگی تأکید داشتند که از رئیس جدید سازمان سینمایی خواسته شود، این پدرخوانده را به همراه گروهش که نقشهای حساسی بر عهده دارند، کنار بگذارد.
کد خبر: ۸۴۵۳۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۸/۰۱
ادعای کارگردانان سینمای ایران و سکوت مدیران سینمایی؛
بیانیه کارگردانان سینمای ایران با سکوت مدیران سینمایی همراه شده و این ابهام را به وجود آورده که یا آنها با دخالت سایر دستگاهها در حوزه اجرایی مشکلی ندارند و یا نمی خواهند در واپسین هفتههای مدیریت بر سینما، تنشی میان خود و گروهی از مدیران سایر دستگاهها به وجود بیاورند و چشمشان را روی این مسائل بستهاند!
کد خبر: ۸۴۳۶۷۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۲۵
زنگ خطر انتصابهای شتابزده؛
انتظار میرود، روندی که این روزها در سینمای ایران در حال پیگیری است، در سایر دستگاهها تکرار نشود و مدیران بازنشسته در واپسین روزهای حضور در مسئولیتشان، وصیتنامه کاریشان انتصاب مدیرانی نباشد که جانشینشان، مجبور به تحمل یا برکناری این گروه باشد...
کد خبر: ۸۳۷۰۹۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۷/۰۳
با توجه به آنکه لیست بازنشستگانِ شاغل در وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی رسماً اعلام نشده، گمانه زنیهایی درباره بازنشستگان وجود دارد؛ اما حساسترین موقعیت که مسلماً با یک مسئول بازنشسته روبه روست، رئیس سازمان سینمایی است. محمدمهدی حیدریان در کمتر از هشت هفته آینده، باید تغییر کند و اکنون که تغییرات قانونی آغاز شده، گزینههای اداره سینمای ایران در گمانه زنیها به شکل پررنگتری مطرح میشوند...
کد خبر: ۸۳۵۷۹۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۳۰
وقتی مدیران سازمان سینمایی ممکن است تا پایان سال صاحب اختیار نباشند، چرا باید وعده رفع توقیف فیلمهایی که بیش از پنج سال توقیف بودهاند را برای مقطعی مشخص کنند که دیگران صاحب اختیارند؟ آیا این رویکرد، وعده رفع توقیف فیلمهای سینمایی از کیسه اختیارات مدیران آینده نیست؟ آیا ممکن است در این زمینه شاهد اقدامات مشابهی باشیم و به عنوان نمونه دبیر جشنواره فیلم فجر منصوب و به رئیس و مجموعه مدیران آینده سازمان سینمایی تحمیل شوند؟
کد خبر: ۸۲۹۶۸۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۶/۰۹
موفقترین تجربه مدیریت سینما به باور گروههای منصف، دوره مدیریت سیفالله داد بوده و این اتفاق به واسطه انتخاب یک مدیرِ سینماگر تحقق یافته است؛ مدیری که نه تنها تجربه مدیریت موفق در خانه سینما را داشت، بلکه خود کارگردان بود و به همین دلیل، درک کاملی از فرآیندهای سینمایی و نقاطی که باید اصلاح شود تا مسیر فیلمسازی ایران بهبود یابد، داشت.
کد خبر: ۸۲۶۲۷۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۷
سازمان سینمایی در پاسخ به «تابناک» اعلام کرد؛
سازمان سینمایی البته لیستی با زمانی کوتاه تر را در اختیار قرار داد که شامل پرداختی های سازمان طی سال های 1387 تا 1396 به مؤسسه سینماشهر، انجمن سینمای جوانان ایران، مدرسه ملی سینما و خانه سینما میشود. بر اساس این لیست میزان کمکها به خانه سینما در پنج سال اخیر روند افزایشی چشمگیری داشته...
کد خبر: ۸۲۵۵۳۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۲۴
لشکر بازنشستهها از بهارستان میروند؛
علاوه بر محمدمهدی حیدریان رئیس سازمان سینمایی که بازنشسته است و باید مسئولیت را بالاخره تحویل بدهد و بدین ترتیب، دل از این سینما بکند، علیرضا رضاداد مشاور سازمان سینمایی و دبیر جشنواره کودک نیز بازنشسته است. همچنین مهدی یزدانی، مدیرعامل رسانههای تصویری، محمود اربابی معاون توسعه و تحقیقات سازمان سینمایی ، علیرضا قاسم خان مدیرعامل موزه سینما و صانعی مقدم مدیر گروه سینمایی دولتی هنر و تجربه نیز بازنشسته هستند.
کد خبر: ۸۱۹۸۷۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۵/۰۳
در پاسخ به درخواست «تابناک» منتشر شد؛
نکته قابل تأمل اینکه بسیاری از فیلمسازانی که پیش از این مدعی بودند، فیلمهایشان را کاملاً مستقل ساختهاند و هیچ گاه کمکی از دولت دریافت نکردهاند، در این لیست هستند. همچنین نام برخی آقازادهها نیز در این لیست دیده میشود. نکته دیگر آنکه نباید رقمهای دریافتی را به تنهایی نگریست، بلکه به سال این پرداخت و همچنین درصدی که مابه ازای این پرداخت از فیلم خریداری شده را نیز باید توجه کرد.
کد خبر: ۸۱۵۷۳۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۲۰
نخستین چالش خانه سینما با سازمان سینمایی؛
کارگردانها که شماریشان فیلمهای توقیفی دارند، در پی آن هستند که فیلمهای ساخته شده دست کم یک بار به نمایش درآیند و این یک نوبت نمایش در جشن خانه سینما باشد... این درخواست که حامیان جدی در بدنه خانه سینما دارد، برای نخستین بار رخ میدهد و طبیعتاً برخلاف خواسته متولیان سینماست که به دنبال مدیریت آرام و بیحاشیه هستند.
کد خبر: ۸۱۱۲۱۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۴/۰۴
باید دید حسن روحانی در مقابل نامه نگاریهای اهالی سینما دست به اقدام عملی در حوزه سینما خواهد زد یا همانگونه که درباره این نامه نگاریها سکوت پیشه شده و دو نامه بیپاسخ گذاشته شده، به سینماگران نیز کم محلی خواهد شد؟ آیا در سازوکارهای سینمایی دولت و گردانندگانشان بازنگری خواهد شد که بتوانند پاسخگوی مطالبات اهالی شریف سینمای ایران شوند یا باید منتظر نامههای بعدی خطاب به رئیس جمهور باشیم؟
کد خبر: ۸۰۴۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۳/۱۱
مدیری که هیچگاه بازنشسته نمیشود؛
طبیعتاً انتظار میرود شخصی که این میزان سفر خارجی داشته، اندک تجربهای به دست آورده باشد و صاحب یک تحلیل پخته دست کم درباره سینمای ایران باشد... آیا وقت آن نرسیده که اشخاصی در حوزه بین الملل سینمای ایران به کار گرفته شوند که دست کم قدرت تحلیل و ارزیابی واقعی برای تصمیمسازی صحیح برای مدیران داشته باشند؟ حقیقتاً چرا مدیران میانی سینمای ایران بازنشسته نمیشوند؟
کد خبر: ۷۹۳۹۶۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۲/۰۷
چند دقیقه از 110 دقیقه باقی مانده است؟
«عصبانی نیستم» تاکنون چهار بار تا پای اکران رفته اما هر بار مانع از این اتفاق شده اند و به همین دلیل، خبری که امروز مطرح شد، همراه با تردیدهای جدی بود، چرا که حتی اگر پای قانون احتمالات را پیش کشید، اینکه بار پنجمی برای توقیف در کار باشد، شانس بیشتری نسبت به اکران دارد؛ اما هزینههایی که عدم اکران این فیلم در نوبت چهارم برای مدیران داشت، باعث شده احتمال لغو دوباره اکران کاهش یابد.
کد خبر: ۷۹۱۱۹۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۸