در مورد اجرت المثل در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

 

کلیات

اجرت المثل در لغت به معنای دستمزد و مزد کار است و به اجرتی گفته میشود و در اصطلاح حقوقی عوض استفاده از مال یا عمل دیگری گفته می‌شود؛ یعنی مزدی است که در برابر انجام کاری به عامل پرداخت می‌شود و از قبل تعیین نشده است.

نقطه مقابل آن، اجرت المسمی است که به معنای اجرت تعیین شده می‌باشد.  قانون مدنی در ماده ۳۳۶ در راستای محترم شمردن این عمل بیان نموده است:

هر کس بر حسب امر دیگری اقدام به عملی نماید که عرفا برای آن عمل، اجرتی بوده و یا آن شخص عادتا مهیای آن عمل باشد، عامل مستحق اجرت عمل خود خواهد بود مگر این که معلوم شود که قصد تبرع داشته است.



اجرت المثل زن 

اجرت المثل در حقوق خانواده، به معنای استیفای منفعت زوج از عمل زوجه در ایام زوجیت می‌باشد؛ یعنی چنانچه زوجه کار‌هایی را که شرعا به عهده وی نبوده و عرفا برای آن کار اجرت المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت المثل کار‌های انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌نماید.

از فعالیت‌های خارج از وظایف زوجیت در منزل زوج می‌توان به نظافت در منزل و لباس ها، شیر دادن به بچه در غیر موارد لزوم و... اشاره نمود.   باید توجه داشت که اموری مثل حضانت نگهداری و تربیت طفل نیز از زمره تکالیف ابوین است.  بنابراین، اجرت المثل این امور قابل مطالبه نیست.

بر اساس ماده ۴ قانون حمایت خانواده (۱۳۹۱) رسیدگی به دعوای نفقه زوجه و اجرت المثل ایام زوجیت در صلاحیت دادگاه خانواده است.   در مواد ۲۹ و ۳۰ این قانون به ترتیب مقرر شده است:  دادگاه ضمن رأى خود با توجه به شروط ضمن عقد و مندرجات سند ازدواج، تکلیف جهیزیه، مهریه و نفقه زوجه، اطفال و حمل را معین و همچنین اجرت المثل ایام زوجیت طرفین مطابق تبصره ماده (۳۳۶) قانون مدنی تعیین و در مورد چگونگی حضانت و نگهداری اطفال و نحوه پرداخت هزینه‌های حضانت و نگهداری تصمیم مقتضی اتخاذ می‌کند.
همچنین دادگاه باید با توجه به وابستگی عاطفی و مصلحت طفل، ترتیب، زمان و مکان ملاقات وی با پدر و مادر و سایر بستگان را تعیین کند.

ثبت طلاق موکول به تأدیه حقوق مالی زوجه است.   طلاق در صورت رضایت زوجه با صدور حکم قطعی دایر بر اعسار زوج یا تقسیط محکوم به نیز ثبت می‌شود. در هر حال، هرگاه زن بدون دریافت حقوق مذکور به ثبت طلاق رضایت دهد می‌تواند پس از ثبت طلاق برای دریافت این حقوق از طریق اجرای احکام دادگستری مطابق مقررات مربوط اقدام کند.

در ماده ٣٠ مقرر شده در مواردی که زوجه در دادگاه ثابت کند به امر زوج یا اذن وی از مال خود برای مخارج متعارف زندگی مشترک که برعهده زوج است هزینه کرده و زوج نتواند قصد تبرع زوجه را اثبات کند، می‌تواند معادل آن را از وی دریافت نماید.  
 
 

در مورد اجرت المثل در ویکی تابناک بیشتر بخوانید

لزوم پرداخت نفقه به والدین، در قانون مدنی تحت عنوان نفقه اقارب پیش بینی شده است. با این حال، زندگی‌های پیچیده امروزی، گاهی سبب می‌شود که برخی از فرزندان، تکالیف قانونی، شرعی و اخلاقی خود در جهت احترام به والدین و تامین حوایج آن‌ها را از یاد برده و عملا نگهداری از مادر یا پدر، در حالت خوشبینانه‌ای که به سرای سالمندان فرستاده نمی‌شوند، به عهده یکی از فرزندان، چه مجرد و چه متاهل قرار گیرد و آن شخص به تنهایی متکفل تمام امور والدین خود شود.
کد خبر: ۱۱۰۹۶۴۶   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۱۲/۲۴

در تعریف اجرت‎المثل به زبانی ساده، می‎توان این‎گونه گفت که زوجه برای انجام کار‌هایی که قانونا بر عهده او گذاشته شده است، مثل تمکین، نمی‎تواند از شوهر خود درخواست اجرت‎المثل کند؛ حتی اگر مرد انجام آن کار‌ها را از زن درخواست کرده باشد، ولی سایر فعالیت‌ها و کار‌های زوجه در منزل، اگر به قصد انجام رایگان نباشد، حتما دارای مزدی است که به آن اجرت‎المثل گویند.
کد خبر: ۱۰۹۰۲۲۲   تاریخ انتشار : ۱۴۰۰/۰۹/۰۸

برای اولین بار در قانون مدنی ایران در ماده ۳۳۶ استیفای ناروا از عمل غیر و مطالبه اجرت المثل عمل بیان شده است. در سال ۱۳۷۱ ماده واحده قانون اصلاح مقررات مربوط به طلاق با تبصره‌های آن به منظور حفظ حقوق زن به تایید مجمع تشخیص مصلحت نظام رسید. این قانون در تبصره ۶ خود شرایطی را برای مطالبه اجرت المثل عمل زنان قرار داد که عملاً مشکلاتی را به وجود آورد.
کد خبر: ۱۰۳۸۳۲۰   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۲/۱۳

چنانچه زوجه کارهایی را که شرعاً به عهده وی نبوده و عرفاً برای آن کار اجرت‌المثل باشد، به دستور زوج و با عدم قصد تبرع انجام داده باشد و برای دادگاه نیز ثابت شود، دادگاه اجرت‌المثل کارهای انجام گرفته را محاسبه و به پرداخت آن حکم می‌کند.
کد خبر: ۱۰۳۰۳۶۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۱۱/۰۷

نحله در لغت به معنی بخشش و در اصطلاح حقوقی مبلغی است که دادگاه بر طبق شرایطی که در ادامه گفته می‌شود تعیین می‌کند که مرد (زوج) باید به زن (زوجه) بپردازد.
کد خبر: ۹۸۸۵۴۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۴/۱۵

از لحاظ کلی، اجرت‌المثل به حق‌الزحمه کار‌هایی گفته می‌شود که زن در خانه شوهر انجام می‌دهد، اما موظف به انجام آن نیست. وی ادامه داد: بر اساس یک مبنای کلی، عمل انسان محترم و مستحق اجرت است و نیز کسی که کاری را انجام می‌دهد، مستحق اجرت است، مگر اینکه قصد تبرع (مجانی بودن) داشته باشد.
کد خبر: ۹۷۷۶۵۷   تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۲/۲۲

دانستنی‌های حقوقی؛
ماده ۲۹ قانون خانواده در رابطه با اجرت‌المثل موارد مشخصی را برای حمایت از زنان پیش‌بینی کرده است. قانون ضمن صدور طلاق، در خصوص اموری مانند اجرت‌المثل و دیگر امور مالی تصمیم می‌گیرد. تثبیت طلاق منوط به تأمین امور مالی است؛ مگر اینکه زوجه از حقوق خود چشم‌پوشی کند.
کد خبر: ۹۴۰۲۶۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۹/۰۷

دانستنی های حقوقی:
مطالبه اجرت‌المثل کار‌های انجام‌گرفته توسط زوجه در منزل، مشروط به طلاق و جدایی او از زوج نیست؛ بلکه همانند مهریه، مطالبه اجرت‌المثل زوجه در صورت ادامه رابطه زوجیت نیز ممکن است.از جمله اصول حاکم بر روابط مالی زن و شوهر در حقوق اسلام و ایران، اصل استقلال مالی زن شوهردار در اموالش است.
کد خبر: ۹۱۸۰۲۸   تاریخ انتشار : ۱۳۹۸/۰۵/۲۴

دانستنی های حقوقی؛
برای تحقق مسئولیت ناشی از استیفا از عمل غیر و برای ایجاد الزام به پرداخت اجرت‌المثل، شرایط و ارکان خاصی باید باشد؛ مانند اینکه شخصی کارگری را که در خیابان آماده به کار بوده، سوار اتومبیل خود کند و به منزل خود ببرد و دستور اجرای عملی را به او بدهد؛ بدون اینکه با او قراردادی بسته باشد.
کد خبر: ۷۸۹۴۲۹   تاریخ انتشار : ۱۳۹۷/۰۱/۲۳

دانستنی های حقوقی؛
از جمله مباحث مرتبط با حقوق خانواده و دعاوی مالی زوجین، موضوع پرداخت اجرت‌المثل و نحله است. نحله در لغت به معنای بخشش بوده و در اصطلاح حقوقی، مبلغی است که دادگاه میزان آن را با در نظر گرفتن شرایطی، تعیین می‌کند تا زوج به زوجه بپردازد.
کد خبر: ۷۵۰۲۷۵   تاریخ انتشار : ۱۳۹۶/۰۹/۰۵