کلیات
بلاروس یک سرزمین دور از دریا در اروپای خاوری است، که با کشورهای روسیه، اوکراین، لهستان، لیتوانی، و لتونی هممرز است. پایتخت آن شهرمینسک است، و شهرهای مهم دیگر آن برست، برست، گرودنو، گومل، موگلیف و ویتبسک هستند. در بیشتر دوران تاریخ، این ناحیه که هماکنون تحت عنوان بلاروس شناخته میشود، بخشی از سرزمینهای دیگر بود که از آن جمله میتوان به دوکنشین پولاتسک، دوکنشین بزرگ لیتوانی، همسود لهستان-لیتوانی و امپراتوری روسیه اشاره کرد. نهایتاً، در سال ۱۹۲۲، به یک جمهوری در اتحاد شوروی تحت عنوان بلاروسیه SSR تبدیل شد. این جمهوری بهطور رسمی در ۲۷ اوت ۱۹۹۰، حاکمیت خود را اعلام کرد، و در پی فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی، استقلال خود را به عنوان جمهوری بلاروس در ۲۵ اوت ۱۹۹۱ اعلام کرد. از سال ۱۹۹۴ تاکنون، الکساندر لوکاشنکو رئیسجمهور این کشور بودهاست. بلاروس فعلاً در حال مذاکره با همسایه خود روسیه است تا هر دو کشور در میان سایر موارد، اقتصاد خود را در طرحی به نام اتحادیه روسیه و بلاروس با همدیگر یکپارچه کنند. این کشور هنوز هم متحمل آثار انفجار هستهای در حادثه چرنوبیل در سال ۱۹۸۶ است، که در همسایگی جمهوری سوسیالیست شوروی اوکراین قرار داشت.
از لحاظ رسمی، این کشور تحت عنوان جمهوری بلاروس شناخته میشود، در حالی که نام کوتاه آن بلاروس است. برخی کاربرد عبارت " بلاروسی " را که با استفاده از بیان مستقیم روسیسازی آن بوده، کسر شأن میدانند. این نام بهطور نادرست به "روسیه سفید" ترجمه شده، که این نام به یک منطقهای جداگانه اشاره دارد.
سیاست
بلاروس یک جمهوری است که توسط رئیسجمهور و مجلس دوگانه آن –مجلس ملی جمهوری بلاروس و مجمع ملی- اداره میشود که شامل یک مجلس پایین دستی، مرکب از ۱۱۰عضو مجلس نمایندگان جمهوری بلاروس مجلس نمایندگان، و یک مجلس بالادست، با ۶۴عضو شورای جمهوری بلاروس شورای جمهوری میباشد. مجلس نمایندگان اختیار دارند تا نخستوزیر بلاروس را منصوب نمایند، اصلاحاتی در قانون اساسی بدهند، به نخستوزیر رأی اعتماد داده و پیشنهادهایی راجع به سیاست خارجی و داخلی بلاروس ارائه نمایند. شورای جمهوری این قدرت را دارد که مقامات گوناگون دولتی را انتخاب نموده، رئیسجمهور را استیضاح کرده و نیز اختیار دارد تا لوایح مورد تصویب مجلس نمایندگان را قبول یا رد نماید.
هر یک از این مجامع میتوانند هرگونه قانون مصوب از سوی مقامات محلی را در صورتی که مغایر با قانون اساسی بلاروس باشد، رد (وتو) کنند. رئیسجمهور- از سال۱۹۹۴، الکساندر لوکاشنکو- رهبر کشور میباشد. دولت، شورایی از وزرا به ریاست نخستوزیر بلاروس نخستوزیر است؛ اعضای شورای وزیران لازم نیست عضو مجلس (قوه مقننه) باشند، و از سوی رئیسجمهور تعیین میشوند. قوه قضائیه شامل دادگاه عالی و دادگاههای ویژه گوناگونی همچون دادگاه قانون اساسی بلاروس است، که به قانون اساسی یا قوانین اجرایی میپردازد. قضات دادگاه قانون اساسی از سوی رئیسجمهور انتخاب شده و مورد تأیید شورای (مجمع) جمهوری قرار میگیرند.
در بلاروس، با این که احزاب سیاسی وجود دارند که یا موافق یا مخالف رئیسجمهور لوکاشنکو هستند، اکثریت کرسیهای مجمع ملی توسط افرادی اشغال میشود که وابستگی به هیچیک از احزاب سیاسی ندارند. اما، سه حزب وجود داند که کرسیهای مجلس نمایندگان را اشغال میکنند: حزب کمونیست بلاروس، حزب کشاورزان بلاروس و حزب لیبرال دموکرات بلاروس. دو حزب دیگر که متعهد به حمایت از لوکاشنکو، حزب سوسیالیست ورزش دوست بلاروس و حزب جمهوریخواه کار و عدالت میباشند که در انتخابات اکتبر۲۰۰۴هیچ کرسی را به دست نیاوردند. احزاب مخالف، همچون جبهه خلق بلاروس و حزب متحد غیرنظامی بلاروس نیز هیچ کرسی را در آن احراز نکردند. UCPB و BPF احزاب دیگری هستند که ائتلاف خلق به علاوه ۵، گروهی از احزاب سیاسی مخالف لوکاشنکو، را شامل میشوند. سازمانهای متعددی از جمله OSCE سازمان امنیت و همکاری در اروپا OSCE، این انتخابات را به سبب نتایج منفی احزاب مخالف و غرض ورزی رسانههای بلاروس به سود دولت، فاقد آزادی لازم اعلام نمودند.
تقسیمات کشوری
بلاروس به شش استان ("oblast") تقسیم میشود، که شهرهای آن به عنوان مراکز اداری آن نامیده میشوند. شهر مینسک، واقع در ایالت مینسک، دارای جایگاه ویژهای از یک زیر مجموعه کشوری است که هیچیک از این ووبلاستها آن را شامل نمیشوند.
تقسیمبندی زیر گروهی " اوبلاست " میراث دوره شوروی میباشد. اوبلاستها نیز خود به زیرگروههایی به نام " رایون "ها تقسیم میشوند. ترجمه رایج این واژه " بخش "ها یا " نواحی" است. مقامات اداری محلی (" رایساوت "، "مشاور رایون ") از سوی ساکنین رایون انتخاب میشوند؛ و مقامات اجرایی محلی ("مدیریت رایون ") نیز توسط مسئولان بالاتر اجرایی منسوب میگردند. به همین صورت، هر اوبلاستی دارای یک مقام قانونگذار خود ("اوبلزووت ") بوده که از طرف ساکنان آنجا انتخاب میشود، و نیز یک مقام اجرایی ("مدیریت اوبلاست ") که رهبر آن از سوی رئیسجمهور تعیین میشود.
(مراکز مدیریتی در داخل پرانتزها قرار گرفتهاند)
۱-مینسک (پایتخت)
۲-ایالت برست (برست)
۳-ایالت گومیل (گومیل)
۴-ایالت گرودنا (گرودنا)
۵-ایالت ماگیلیوف (ماگیلیوف)
۶-ایالت مینسک (مینسک)
۷-ایالت ویتبسک (ویتبسک)
جغرافیا
مساحت
کشور بلاروس ۲۰۷٬۵۹۵ کیلومتر مربع و کم و بیش اندازه گویان است. بلاروس یک کشور دور از دریا، نسبتاً پست، و شامل نواحی گستردهای از سرزمینهای باتلاقی میباشد. دریاچهها و رودخانهها این کشور را بریده بریده نمودهاند.
بزرگترین منطقه باتلاقی آن پولزیا است که در میان وسیعترین تالابهای اروپایی قرار دارد. ۱۱ هزار دریاچه در بلاروس وجود دارد، اما اکثر این دریاچهها کمتر از ۵/۰ کیلومتر مربع (۱۲۴ مایل مربع) وسعت دارند. سه رودخانه اصلی در داخل این کشور جریان دارند، رود نمان، رودخانه پریپیات، و رود دنیپر.
بلندترین نقطه بلاروس در جیارژیانسکارا هارا (تپه جیارژیانسکارا) به بلندای ۳۴۵ متر (۱۱۳۲ پا) میباشد. آب و هوای آن از زمستانهای بسیار سرد (دمای متوسط در ژانویه در دامنهای بین ۸- درجه سلسیوس تا ۲- درجه سلسیوس) تا تابستانهای خنک و بارانی (میانگین دمای ۱۵ درجه سلسیوس تا ۲۰درجه سلسیوس) در نوسان است.
جنگلها ۳۴٪ کل مناظر این کشور را پوشاندهاند، و محصولات جنگلی را یکی از پررونقترین منابع طبیعی برای این سرزمین میکنند. دیگر منابع طبیعی که میتوان در بلاروس یافت شامل ذخایر زغال سنگ نارس، مقادیر اندکی نفت و گاز طبیعی، گرانیت، دولومیت، سنگ آهک، خاک رسوبی، گل سفید، ماسه، شن و خاک رس میشود.
در حدود یک پنجم این سرزمین، بیشتر در ایالات جنوب خاوری و گومیل و ماگیلیوف هنوز تحت تأثیر انفجار سال ۱۹۸۶ درفاجعه نیروگاه هستهای چرنوبیل، اوکراین قرار دارد. با این که مقدار پرتوافکنی از زمان فاجعه تاکنون (تا یک درصد) کاهش یافته، بیشتر این ناحیه به عنوان نواحی غیرقابل سکونت در نظر گرفته شدهاست.
اقتصاد
نظام اقتصادی تا حدود ۸۰٪ تحت کنترل دولت قرار دارد، و از زمان اتحاد شوروی تاکنون چنین بودهاست. این کشور از لحاظ اقتصادی نسبتاً با ثبات است، اما تا حدود زیادی در تأمین مواد خام به متحد نزدیک خود روسیه وابسته است. صنعت و کشاورزی عمدتاً در دست دولت قرار دارد؛ بنابراین بلاروس یکی از معدودترین بازماندههای اقتصادهای ملی با سرمایهگذاری دولتی میباشد. کشاورزی تحت کنترل کشت اشتراکی با زیربخشهای عمده کشت سیب زمینی و پرورش دام است.
از لحاظ تاریخی مهمترین شعب صنعت شامل منسوجات و فرآوری چوب (جنگلی) میباشد. پس از سال۱۹۶۵، ایجاد صنعت سنگین و مهندسی مکانیک (تراکتور، یخچال) عمدتاً سبب ارتقاء توسعه صنعتی گردید. در داخل اتحاد شوروی، بلاروس یکی از توسعه یافتهترین جمهوریها از لحاظ صنعتی بود. به لحاظ اقتصادی، بلاروس خود در همسود کشورهای مستقل، مجمع اقتصادی اوراسیا و اتحادیه روسیه و بلاروس شرکت دارد. پس از سال۱۹۹۰، با عرضه ساختارهای بازار آزاد به داخل اتحاد شوروی پیشین، تولید صنعتی شناور گردید. اما، رشد اقتصادی در سال ۱۹۹۶ به آن بازگشت و بلاروس در سال۲۰۰۱ اولین کشور از گروه کشورهای مستقل همسود (CIS) بود که به سطوح تولید صنعتی و کشاورزی سال۱۹۹۰رسید.
تولید ناخالص ملی برای سال۲۰۰۵ (تخمیناً) بالغ بر ۱۳/۷۹ میلیارد دلار که تقریباً برابر با درآمد سالانه ۷۷۰۰ دلار به ازای هر فرد میشود. در سال۲۰۰۵، تولید ناخالص ملی تا حدود ۹٪–۸ با وجود نرخ متوسط تورم حدود ۸٪، افزایش یافت. بر طبق (آمار) سازمان ملل، طی ده سال گذشته، متوسط ماهانه درآمد از ۲۰دلار آمریکا به ۲۲۵ دلار آن افزایش یافتهاست.
نرخ بیکاری، بر اساس آمار دولت بلاروس، در سال۲۰۰۵، ۲٪ بودهاست. اما، کارشناسان خارجی معتقد بودهاند که نرخ واقعی آن احتمالاً از این میزان بیشتر است. موضوع بحث برانگیزتر، تصمیم این کشور به کنار گذاشتن روبل بلاروس (BYR) به نفع روبل روسیه (RUB) میباشد که بر طبق آژانس خبری روسیه، آژانس ایتارتاس، از ۱ ژانویه ۲۰۰۸ آغاز میشود.
اقتصاد بلاروس تحت فشار اوضاع سیاسی داخل این جمهوری است. این فشار عمدتاً به شکل تحریمها علیه این کشور یا رهبری بلاروس قابل احساس است. مثلاً، اتحادیه اروپا، قطعنامه شورای (EC) به شماره ۲۰۰۶/۷۶۵ را در۱۸ می ۲۰۰۶، تصویب نمود. این قانون موجب مسدود شدن حسابهای رئیسجمهور لوکاشنکو و نیز بین ۳۰ تا ۳۵ نفر از مقامات بلندپایه بلاروس در بانکهای خارجی میشود. این تحریمها همچنین شامل ممنوعیت سفرهای رهبران یادشده به نقاط گوناگون میشود. این تحریم از سوی اتحادیه اروپا پس از زمانی اعمال شد که فراکسیون این کشور اعلام نمود که انتخابات ۱۹ مارس ۲۰۰۶ فریبکارانه بوده و نیز گروههای مخالف در این کشور سرکوب شدهاند.
لاوروف:
وزیر امور خارجه روسیه اعلام کرد که آمریکا نمیتواند با استناد به ساز و کار قطعنامه ۲۲۳۱ تحریمها علیه ایران را بازگرداند.
کد خبر: ۹۹۸۵۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۶/۰۳
رئیس جمهوری بلاروس که پیشنهاد مخالفان دولت برای برگزاری دوباره انتخابات ریاست جمهوری را رد کرده بود برای برگزاری این انتخابات شرط تعیین کرد.
کد خبر: ۹۹۷۲۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۸
رئیسجمهوری آمریکا گفت که کشورش از نزدیک وضعیت «فاجعهبار» در بلاروس را زیر نظر دارد.
کد خبر: ۹۹۷۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
اعتراضات خیابانی علیه «الکساندر. جی. لوکاشنکو»، رئیسجمهور بلاروس چندین شهر بلاروس را فرا گرفت و بزرگترین تجمع اعتراضی در مینسک برگزار شد که بین ۱۰۰ تا ۲۰۰ هزار نفر در آن شرکت کردند.
کد خبر: ۹۹۷۱۴۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
رئیس جمهور فرانسه در اظهارنظری مداخله جویانه بر لزوم حمایت اتحادیه اروپا از معترضان در بلاروس تأکید کرد.
کد خبر: ۹۹۷۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۷
رئیس جمهوری بلاروس که امروز با ولادیمیر پوتین رئیس جمهوری روسیه گفت وگو کرده است، اعلام کرد که پوتین با درخواست وی برای کمک امنیتی به بلاروس در صورت نیاز موافقت کرده است.
کد خبر: ۹۹۶۹۱۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۶
ادامه اعتراضها در بلاروس بعد از انتخابات ریاست جمهوری که نزدیک به بک هفته است که ادامه دارد.
کد خبر: ۹۹۶۷۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۵
سوتلانا تیخانوفسکایا نامزد شکست خورده انتخابات ریاست جمهوری بلاروس اعلام کرد که شورای هماهنگی برای انتقال قدرت تشکیل می دهد.
کد خبر: ۹۹۶۶۶۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۵
روسیه نسبت به اوضاع سیاسی در بلاروس اعلام نگرانی کرد.
کد خبر: ۹۹۶۴۵۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۳
رئیسجمهوری روسیه و همتای فرانسویاش امروز، چهارشنبه در تماس تلفنی به بررسی وضعیت لبنان و بلاروس پرداخته و بر کمکهای مسکو و پاریس به بیروت تمرکز کردند.
کد خبر: ۹۹۶۳۰۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۲
گروهی از زنان در مینسک تظاهراتی را برگزار و نسبت به اقدامات نیروهای امنیتی در سرکوب معترضان اعتراض کردند.
کد خبر: ۹۹۶۲۹۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۲
در پی ناآرامیهای اخیر در بلاروس پس از انتخابات ریاست جمهوری این کشور، مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا بلاروس را به اعمال تحریم تهدید کرد.
کد خبر: ۹۹۶۱۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۲
وزارت کشور بلاروس خبر داد که در جریان ناآرامیها و اعتراضات به نتایج انتخابات ریاست جمهوری این کشور دست کم یک نفر کشته شده است.
کد خبر: ۹۹۵۹۲۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۱
با اعلام نتیجه اولیه انتخابات ریاستجمهوری در بلاروس که گویای پیروزی مجدد "الکساندر لوکاشنکو" (با بیش از ۸۱ درصد آراء) بود، مخالفین وی به خیابانها آمدند و اعتراضات به درگیری با نیروهای امنیتی و بازداشت عده زیادی انجامید. طبق دادههای اولیه کمیته مرکزی انتخابات بلاروس ، سوتلانا تیخانوفسکایا، نامزد مخالفان تنها توانست ۸ درصد آرا را بهدست آورد.
کد خبر: ۹۹۵۷۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۰
بامداد دوشنبه در اثر انفجار قوی در دو خیابان ماشروف و استاروژوفسکایا در مینسک، دود حجیمی به آسمان بلند شد.
کد خبر: ۹۹۵۶۵۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۰
پلیس ضدشورش در بلاروس برای متفرق کردن معترضان در پایتخت این کشور به پرتاب گاز اشک آور و استفاده از ماشین آب پاش متوسل شد.
کد خبر: ۹۹۵۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۰
نتایج یک رأی پرسی رسمی در کشور بلاروس نشان می دهد که رئیس جمهور کنونی آن در انتخابات ریاست جمهوری به یک پیروزی قاطع دست می یابد.
کد خبر: ۹۹۵۶۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۲۰
وزارت خارجه روسیه بار دیگر در اعتراض به دستگیری ۳۳ شهروند این کشور، سفیر بلاروس را احضار کرد.
کد خبر: ۹۹۴۵۸۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۱۴
اظهارات رئیس جمهوری بلاروس که اعتراف کرده کرونای "سرپایی و بدون علائم بالینی این عفونت" گرفته، واکنش کاخ کرملین را در پی داشت، چرا که رهبران روسیه و بلاروس اخیراً دوبار با یکدیگر دیدار داشتند.
کد خبر: ۹۹۳۴۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۸
رییسجمهور بلاروس در حالی که آماری رسمی از قربانیان کرونا در این کشور منتشر نمیشود گفته است که این بیماری با نوشیدن الکل، سونا و کار سخت در مزارع از بین خواهد رفت.
کد خبر: ۹۹۳۴۱۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۵/۰۸