کلیات
انتخابات ریاست جمهوری به ساز و کاری گفته میشود که در جریان آن عموم شهروندان یک جامعه با هدف انتخاب رئیس جمهور و دولت مرکزی کشورشان به پای صندوقهای رأی میآیند و یک نفر را به عنوان رئیس جمهور انتخاب میکنند؛ فرایندی که پس از انقلاب اسلامی در ایران نیز رخ میدهد و هر چهار سال به انتخاب یک رئیس جمهور در کشور منجر میشود.
انتخابات ریاست جمهوری ایران
انتخابات ریاست جمهوری ایران، انتخاباتی است که هر ۴ سال برای تعیین رئیسجمهور ایران به عنوان شخص دوم کشور با آرای مستقیم مردم صورت میپذیرد. پس از پیروزی انقلاب ۱۳۵۷ ایران، در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران مصوب سال ۱۳۵۸ جایگاه رئیسجمهور تعریف شدهاست. با حذف پست نخستوزیری در اصلاحیه قانون اساسی مصوب سال ۱۳۶۸، جایگاه، اختیارات و وظایف ریاست جمهوری در ایران دچار تحول اساسی شد. هر رئیسجمهور میتواند با رای مردم یک دوره ۴ ساله دیگر نیز در مقام خود باقی بماند.
ساز و کار تأیید صلاحیت نامزدها
در ایران تعیین صلاحیت کاندیداهای انتخاباتی و نظارت برانتخابات بر عهده شورای نگهبان است که به آن نظارت استصوابی میگویند. مطابق اصل ۱۱۷ قانون اساسی، برنده شدن یک کاندیدا در مرحله اول انتخابات ریاست جمهوری ایران نیازمند کسب "اکثریت مطلق" آرای "شرکتکنندگان" در انتخابات است. یعنی برای برنده شدن در مرحله اول انتخابات، یک کاندیدا باید بیش از ۵۰ درصد آرای کسانی که در انتخابات مشارکتکنندگان را به دست آورد.
آرای باطله
در ماده ۲۵ قانون انتخابات ریاست جمهوری ایران، "آرای سفید"، "آرای غیر قابل خواندن" و "آرایی که از طریق خرید و فروش به دست آمده باشد"، به عنوان "رای باطل" محسوب شدهاند. این آرا به تعداد رای هیچیک از کاندیداها اضافه نمیشوند، اما به تعداد "شرکت کنندگان در انتخابات" افزوده میشوند. خرید و فروش رای جرم محسوب شده و در صورت اثبات از مجموع آرای کاندیداها حذف میشوند. اما بر اساس ماده ۲۵، از تعداد از مجموع کل آرای بدست آمده، کم نخواهد شد.
از جمله آرایی که باطل محسوب خواهد شد میتوان به آرای غیرقابل شمارش همچنین، آرای کسانی که به سن قانونی رأی دادن نرسیده باشند، با شناسنامه افراد فوت شده یا غیر ایرانی داده شده باشند، با شناسنامه غیر یا جعلی اخذ شده باشند، با شناسنامه کسانی که حضور ندارند اخذ شده باشند، از طریق تهدید به دست آمده باشند، روی ورقه غیر از برگ رأی نوشته شده باشند و... اشاره میشود.
تاریخ برگزاری انتخابات
در جمهوری اسلامی ایران تاکنون چهارده دوره از این انتخابات برگزار شدهاست؛ انتخابات دوره نخست در ۵ بهمن ۱۳۵۸ و انتخابات دوره دوازدهم در ٢٩ اردیبهشت ١٣٩۶ انجام شد. در تمام دورههایی که بطور عادی پایان یافته یک فرد برای دو دور توانسته رای مردم را جلب کند. در دوره نخست ریاست جمهوری، مجلس رای اعتماد خود را از رئیسجمهور منتخب پس گرفت و این دوره پیش از موعد پایان یافت. رئیسجمهور رجایی در اثر بمبگذاری شهید شد و این دوره نیز پیش از موعد مقرر پایان پذیرفت.
ابوالحسن بنی صدر پیروز انتخابات ۵ بهمن ۵۸، محمد علی رجایی پیروز انتخابات ۲ مرداد ۶۰، آیت الله خامنهای پیروز انتخابات ۱۰ مهر ۶۰ و ۲۵ مرداد ۶۴، مرحوم هاشمی رفسنجانی پیروز انتخابات ۶ مرداد ۶۸ و ۲۱ خرداد ۷۲، سید محمد خاتمی پیروز انتخابات ۲ خرداد ۷۶ و ۱۸ خرداد ۸۰، محمود احمدی نژاد پیروز انتخابات ۲۷ خرداد ۸۴ و ۲۲ خرداد ۸۸ و حسن روحانی پیروز انتخابات ۲۴ خرداد ۹۲ و ۲۹ اردیبهشت ۹۶ بودند. سید ابراهیم رئیسی پیروز انتخابات سیزدهم بود که در سومین سال دولتش در سانحه سقوط بالگرد به شهادت رسید.
در پی این رویداد، انتخابات ریاست جمهوری چهاردهم در زمانی زودتر از موعد همیشگی یعنی در ۸ تیر ۱۴۰۳ با حضور ۶ نامزد برگزار شد که، چون در پایان آن هیچ یک از نامزدها حائز اکثریت مطلق آرا نشد، به دور دوم کشیده شد و در این دور که در ۱۵ تیرماه برگزار شد،
مسعود پزشکیان و
سعید جلیلی با یکدیگر رقابت کردند که در پایان
مسعود پزشکیان با کسب حدود ۵۴ درصد آرا، پیروز شد و نهمین رئیس جمهور ایران لقب گرفت.
میزان مشارکت مردمی
تا کنون چهارده دوره انتخابات ریاست جمهوری برگزار شدهاست که میزان مشارکت مردمی در انتخابات ریاست جمهوری به ترتیب دوره نخست ۶۷/۴، دوره دوم ۶۴/۲، دوره سوم ۷۴/۳، دوره چهارم ۵۴/۸، دوره پنجم ۵۴/۶، دوره ششم ۵۰/۷، دوره هفتم ۷۹/۹، دوره هشتم ۶۶/۸، دوره نهم ۵۹/۸، دوره دهم ۸۴/۶، دوره یازدهم ۷۲/۷، و در دوره دوازدهم ۷۳ درصد بودهاست. همچنین مشارکت مردم در انتخابات سیزدهم ۴۸ درصد و
در دور چهاردهم ۴۹.۷ درصد بود.
تصاویری از حضور اقشار مختلف مردم برای انتخاب رئیس جمهور را مشاهده میکنید.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۶
ناظران در شمارش آرا تا آخرین رای نظارت خواهند داشت
سخنگوی شورای نگهبان گفت: این اطمینان را به مردم عزیز میدهیم که همانطور که ناظران شورای نگهبان بر فرآیند رای گیری نظارت کاملی داشتند و انشاءالله تا آخرین رای نیز در شمارش آرا این نظارت را خواهند داشت.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۶
ساعات پایانی دور دوم چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری در اردبیل و ارومیه با مشارکت مردم در حال برگزاری است.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
آذر منصوری، رئیس جبهه اصلاحات از تماس دفتر سرپرست ریاست جمهوری با وی خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
روزنامه کیهان درباره نتیجه دور دوم انتخابات ریاست جمهوری در نیم صفحه اول نوشت: انتخابات تمام شد، پیروزی مردم، شکست دشمنان ایران
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
واکنش معاونت توسعه روستایی به ادعاهای سخنگوی ستاد یکی از کاندیداها
معاونت توسعه روستایی و مناطق محروم کشور به ادعای انتخاباتی سخنگوی ستاد یکی از کاندیدای ریاستجمهوری پاسخ داد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۴۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
سرپرست سفارت ایران در انگلیس گفت: چهار نفر از اخلالگران در روند برگزاری دور دوم چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری در انگلیس توسط پلیس این کشور بازداشت شدهاند.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
علیرغم پیشبینیها تجربه نشان داد که در مشارکت پایین هم امکان برد آقای پزشکیان وجود دارد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
دومین مرحله رای گیری چهاردهمین دوره انتخابات ریاستجمهوری از ساعت ۸ صبح جمعه ۱۵ تیر ۱۴۰۳ در حرم امامزاده صالح (ع) آغاز شده و تا ساعت ۲۴ امشب ادامه دارد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
نبض خبر
ایرانیهای ساکن آلمان در فرانکفورت صف طولانی برای مشارکت در دور دوم چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری شکل دادند. تصاویر این صف را میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
فرآیند اخذ رای مرحله دوم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری از ساعت ۸ صبح روز جمعه ( ۱۵ تیر ۱۴۰۳) در شعب اخذ رای سراسر کشور برگزار شد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
دبیر ستاد انتخابات استان یزد از افزایش ۱۰ درصدی مشارکت مردم استان در دور دوم انتخابات ریاست جمهوری نسبت به دور اول در هفته گذشته خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
مصطفی پورمحمدی، یکی از نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری ۱۴۰۳، پس از شکست در انتخابات، در رأی گیری دور دوم انتخابات ریاست جمهوری حضور پیدا کرد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
حسینیه ارشاد؛ هر کس با هر شرایطی به میدان آمده است.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
استاندار قم از مشارکت ۵۰ درصدی مردم تا ساعت ۲۰ جمعه در مرحله دوم انتخابات چهاردهمین دوره ریاست جمهوری در این استان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
نبض خبر
پس از آنکه سید محمد خاتمی پای صندوق رای جماران حاضر نشد با خبرنگار صداوسیما مصاحبه کند، خبرنگار صداوسیما به دنبال خاتمی افتاد تا دست کم یک جمله از رئیس جمهور اسبق ایران بگیرد. آنچه در نهایت خاتمی حاضر شد بگوید را میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۲۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
رئیس جمعیت هلال احمر ملت بزرگ ایران را به عنوان پیروز واقعی انتخابات پانزدهم تیر ۱۴۰۳ اعلام کرد.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
رئیس بازرسی انتخابات استان گیلان با بیان اینکه تاکنون بر اساس گزارش های مردمی و پایش منطقه ای حدود ۲۴ گزارش داشتیم که با برخی خاطیان برخورد شد، گفت: حتی تعدادی از اعضای شعب به دلیل جانبداری از یک کاندیدا عزل شدند، به صورت مستمر با تمام بازرسان در سطح استان در تماس هستیم.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
علی اکبر ولایتی، مشاور مقام معظم رهبری در امور بینالملل رای خود را در صندوق انتخابات مرحله دوم چهاردهمین دوره ریاست جمهوری انداخت.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۲۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵
نبض خبر
محمدجواد ظریف و محمدجواد آذری جهرمی در ویدیویی مشترک در واپسین ساعات دور دوم چهاردهمین انتخابات ریاست جمهوری از مردم به ویژه زنان و جوانان خواستند این ساعات را از دست ندهند و رای دهند. این ویدیو را در تابناک میبینید.
کد خبر: ۱۲۴۶۴۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۳/۰۴/۱۵