کلیات
خاورمیانه منطقه‌ای استراتژیک و حیاتی در جنوب غرب آسیا است که به لحاظ موقعیت جغرافیایی و نیز حجم انبوه انرژی دارای شرایط فوق العاده‌ای است. این منطقه که کشور‌های بسیاری را در خود جای داده، یکی از ملتهب‌ترین مناطق جهان است و طی روز و ماه‌ها حوادث فراوانی در آن رخ می‌دهد.
جغرافیای منطقه
این ناحیه گروه‌های فرهنگی و نژادی گوناگونی مانند ایرانیان، آشوری‌ها، آذربایجانی‌ها، ترک‌های آناتولی، کردها، اسرائیلی‌ها، عرب‌ها و بربر‌ها را در خود جای داده‌است. زبان‌های اصلی این منطقه عبارت است از فارسی، ترکی آذربایجانی، کردی، لری، بلوچی، آشوری، ترکی استانبولی، عربی وعبری. در برخی زمینه‌ها واژه بسط یافته خاورمیانه به تازگی شامل کشور‌های افغانستان، پاکستان، قفقاز، آسیای مرکزی و آفریقای شمالیشده‌است که علاوه بر آنچه یاد شد زبان اردو و پشتو را نیز در بر می‌گیرد.
خاورمیانه منطقه‌ای است که قسمت اعظم آن از بیابان و علفزار تشکیل می‌شود. در مورد وسعت این منطقه بین متخصصان اختلاف فاحشی وجود دارد به‌طوری‌که برخی از آنان حتی اصطلاح «خاورمیانه» را اصولاً قبول ندارند، چون آن را خیلی مبهم و اشتباه می‌دانند. این اصطلاح از طرف اروپاییان به این منطقه داده شده‌است، زیرا اروپاییان سرزمین‌هایی که در شرق اروپا بودند رو به ترتیب به سه قسمت خاوردور (آسیای شرقی)، خاورمیانه (جنوب غرب آسیا) و خاور نزدیک تقسیم‌بندی کرده‌اند.
تاریخچه
خاورمیانه از نخستین خاستگاه‌های تمدن جهان بوده‌است. بسیاری از باور‌ها و آیین‌های جهان از اینجا برخاسته‌اند. خاورمیانه از میانه قرن بیستم، مرکز توجه جهانی و شاید حساسترین منطقه جهان از نظر استراتژیکی، اقتصادی، سیاسی و فرهنگی بوده‌است و مکان کشمکش‌های دراز مدت اعراب و اسرائیل است. خاورمیانه زادگاه ادیان مهمی، چون یهودیت، مسیحیت، اسلام، و ادیان غیر ابراهیمی مثل دین زرتشتی، آیین مهر و مانوی است.
برخی افراد از واژه خاورمیانه به دلیل اروپامحوری بودن آن انتقاد می‌کنند. این منطقه تنها از دید اروپای غربی، در مشرق واقع شده در حالیکه همین منطقه برای یک هندی منطقه‌ای غربی و برای یکروسی در جنوب واقع شده‌است.
با نابودی امپراتوری عثمانی در سال ۱۲۹۷ خورشیدی، دیگر اصطلاح خاور نزدیک کاربرد زیادی نداشت و این در حالی بود که اصطلاح خاورمیانه به کشور‌های تازه بنیاد جهان اسلام اطلاق شد.
خاورمیانه از مناطقی است که به دلیل برخورداری از ذخایر عظیم نفت، یک منبع انرژی برای جهان به‌شمار می‌رود. عربستان، ایران، عراق، کویت، امارات متحده عربی از کشورهایی هستند که دارای بزرگترین منابع نفت در جهان هستند. خاورمیانه همچنین دارای ذخایر عظیم گاز طبیعی است. ایران و قطر به ترتیب اولین و دومین ذخایر گاز طبیعی در جهان را دارند. اقتصاد کشور‌های نفت خیز خاورمیانه بیشتر تک محصولی و به صادرات نفت وابسته است و کمتر از منابع نفت در بخش صنعتی این کشور‌ها استفاده می‌شود. یمن یکی از کشور‌های فقیر این منطقه به‌شمار می‌رود.
تحولات خاورمیانه
همانطور که اشاره شد، منطقه ژئوپلیتیکی جنوب غرب آسیا یا همان خاورمیانه به واسطه برخی دلایل و زمینه‌های ژئوپلیتیکی موجود در دهه‌های اخیر آبستن رقابت و درگیری‌های فراوانی بوده است؛ مجموعه حوادثی که این منطقه از جهان را به یکی از نا امن‌ترین مناطق تبدیل کرده است و جنگ و خون ریزی بخش جدایی ناپذیر آن شده است.
حضور رژیم صهیونیستی در این منطقه که به نوعی تأمین کننده منافع آمریکا است، شکل گیری گروه‌های تروریستی در کشور‌های عراق و سوریه، اختلافات ارضی و مرزی کشور‌های حاشیه خلیج فارس با یکدیگر و با ایران، وجود میادین غنی نفت و گاز در منطقه، مرزهای تحمیلی و جدا شدن اجباری ملت‌ها از یک دیگر، نقش آفرینی قدرت‌های فرامنطقه‌ای و... از جمله دلایلی است که به نا امن و پر آشوب شدن منطقه منجر شده است.
در شرایط کنونی درگیری‌های نظامی و سیاسی داخلی و بین المللی میان در کشورهایی، چون سوریه، یمن، بحرین، عراق و نیز اختلافات عمیق میان ایران و عربستان در کنار برخی بحران‌های سیاسی میان قطر و عربستان و نیز ترکیه و عربستان از جمله مشکلاتی است که در منطقه وجود دارد.
با این تفاسیر منطقه خاورمیانه به صورت مستمر در گیر تحولاتی است که به صورت به روز در حال رخ دادن است و نتیجه اکثر این تحولات تشدید بحران در منطقه بوده است.
در مورد تحولات خاورمیانه در ویکی تابناک بیشتر بخوانید
با تحولات منطقه و جهان
حملات گسترده نیرو‌های مقاومت به پایگاه‌های آمریکا در عراق و سوریه، انتقال گسترده تجهیزات نظامی آمریکا به پایگاه «عین‌الاسد»، انتشار گزارش پنتاگون درباره قدرت نظامی چین، تجهیز ارتش ارمنستان به سامانه‌های راداری و پدافندی فرانسوی و بیانیه پنتاگون درباره افزایش تنش‌ها در خاورمیانه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۳۵۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۲
با تحولات منطقه و جهان
درخواست فوری آمریکا برای خروج پرسنل دیپلماتیکش از عراق، درخواست چند مقام آمریکایی از انگلیس درباره سپاه، برگزاری اولین رزمایش مشترک هوایی کره جنوبی، آمریکا و ژاپن، تقابل خطرناک کشتی‌های چین و فیلیپین در دریای چین جنوبی و هشدار بلینکن درباره امنیت سربازان آمریکایی حاضر در خاورمیانه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۱۶۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۱
با تحولات منطقه و جهان
وقوع انفجار در پایگاه نظامی آمریکا در شمال عراق، گزارش پنتاگون از تهدید آمریکا توسط چین با ۱۰۰۰ کلاهک هسته ای، آغاز تظاهرات علیه کابینه نتانیاهو در تل آویو، دستور وزیر دفاع آمریکا برای استقرار سامانه‌های پدافند هوایی در خاورمیانه و بیانیه مقاومت اسلامی عراق درباره حمله به پایگاه آمریکا، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۲۰۰۰۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۳۰
با تحولات منطقه و جهان
حملات پهپادی به پایگاه نظامی آمریکا در کردستان عراق، انجام آزمایش سلاح هسته‌ای از سوی آمریکا، توصیه مهم بایدن به نتانیاهو درباره درگیری با حزب الله، بازدید وزیر دفاع عراق از پایگاه آمریکایی «عین الاسد» و سقوط هواپیمای نیروی هوایی روسیه در تاجیکستان، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۷۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۹
با تحولات منطقه و جهان
اعلام پایان رسمی تحریم‌ها علیه ایران از سوی شورای امنیت، بازداشت ۵۰۰ یهودی در آمریکا به دلیل درخواست آتش بس در غزه، تهدید کره شمالی به حمله پیشدستانه علیه آمریکا، هشدار آمریکا به شهروندانش درباره سفر به تمام مناطق جهان و هشدار نخست وزیر مالزی درباره وقوع جنگ جهانی سوم، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۶۳۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۸
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه ضد ایرانی ۴۵ کشور درباره پایان محدودیت‌های موشکی ایران، اعلام تحریم‌های جدید آمریکا علیه برنامه موشکی و پهپادی ایران، زخمی شدن نظامیان آمریکایی در عراق با حمله پهپادی گروه‌های مقاومت، هشدار لاوروف در مورد بروز «درگیری منطقه‌ای» و افزایش احتمال انجام آزمایش هسته‌ای توسط روسیه، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۴۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۷
با تحولات منطقه و جهان
حمله پهپادی به پایگاه «عین الاسد» عراق، اتهام‌زنی مقام ارشد انگلیس علیه ایران، تمدید مأموریت ارتش ترکیه در مرزهای سوریه و عراق، لغو نشست چهارجانبه اردن، تل آویو، آمریکا و مصر و استقرار بمب‌افکن راهبردی بی- ۵۲ آمریکا در کره جنوبی، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۲۳۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
با تحولات منطقه و جهان
هشدار گروسی درباره تکرار تجربه کره شمالی در ایران، اعزام تفنگ‌داران دریایی آمریکا به آب‌های نزدیک اسرائیل، درخواست جوزپ بورل از ایران برای جلوگیری از گسترش جنگ، حمله هوایی اسرائیل به فرودگاه دمشق و سقوط هواپیمای سوخت‌رسان نیروی هوایی آمریکا، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۹۰۱۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۵
با تحولات منطقه و جهان
بریده شدن سر کودک شش ساله فلسطینی در آمریکا، استقرار بمب‌افکن بی-۵۲ آمریکا برای اولین بار در کره جنوبی، پایان سفر امیرعبداللهیان به چهار کشور منطقه، رایزنی سفیران ایران و پاکستان در عربستان و جان باختن یک جوان ایرانی در اقلیم کردستان عراق، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۸۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۴
با تحولات منطقه و جهان
اعزام دومین ناو هواپیمابر آمریکا به شرق مدیترانه، هشدار آمریکا درباره حمله قریب الوقوع جمهوری آذربایجان به ارمنستان، دیدار امیرعبداللهیان با رهبران حماس و جهاد اسلامی فلسطین در قطر، حمله هوایی اسرائیل به فرودگاه حلب سوریه و آغاز رزمایش بزرگ ژاپن و آمریکا، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۶۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۳
با تحولات منطقه و جهان
دیدار و رایزنی امیرعبداللهیان با بشار اسد در دمشق، انتخاب رئیس جدید مجلس نمایندگان آمریکا، رایزنی مهم پوتین و علی‌اف درباره قره‌باغ، انفجار تروریستی در مسجد شیعیان در بغلان افغانستان و اعلام پایبندی قطر به اجرای توافقات درباره ۶ میلیارد دلار دارایی ایران، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۴۷۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۲
با تحولات منطقه و جهان
درخواست کنگره آمریکا برای آمادگی جنگ با روسیه و چین، اعزام دو ناو نیروی دریایی انگلیس به خاورمیانه، اعلام زمان برگزاری رزمایش اتمی ناتو، واکنش امارات به ورود جنگنده‌های آمریکایی به پایگاه هوایی الظفره و پرواز جنگنده‌های چین بر فراز تنگه تایوان از مهم ترین خبرها و رویدادهای منطقه ای و بین المللی در 24 ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۲۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۱
با تحولات منطقه و جهان
گفت‌وگوی تلفنی ابراهیم رئیسی و محمد بن سلمان برای اولین بار، هشدار و پیام بایدن به ایران، تهدید فرانسه به اقدام علیه جمهوری آذربایجان، برگزاری نشست شورای امنیت درباره خاورمیانه و ادعای سخنگوی ارتش اسرائیل علیه ایران، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۸۱۴۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۰
با تحولات منطقه و جهان
تهدید اردوغان به تلافی کردن سرنگونی پهپاد ترکیه توسط آمریکا، ورود ناو هواپیمابر آمریکا به مدیترانه، آغاز رزمایش مشترک دریایی چین و عربستان سعودی، موافقت ارمنستان با برگزاری نشست ۳+۳ در تهران و اعلام عبور خط ریلی نخجوان از ایران، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۹۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۹
با تحولات منطقه و جهان
پیام مهم رییس ستاد مشترک ارتش آمریکا به ایران، بیانیه سران آمریکا و چهار کشور اروپایی در حمایت از اسرائیل، درخواست رهبر جمهوری‌خواهان سنا برای توقیف کشتی‌های ایران، مخالفت ارمنستان با برگزاری نشست مشترک با روسیه و باکو و انتقاد ترامپ از سیاست‌های بایدن در قبال ایران، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۷۲۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۸
با تحولات منطقه و جهان
اعزام جنگنده‌های اف ۳۵ و اف ۱۵ آمریکا به خاورمیانه، افزایش تلفات زلزله افغانستان به ۲۵۰۰ تن، هشدار ارمنستان درباره حمله قریب الوقوع باکو، اعلام زمان بازگشت تعدادی از زندانیان ایرانی از عمان و حملات هوایی روسیه علیه مقر تروریست‌ها در ادلب، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۵۳۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۷
با تحولات منطقه و جهان
پرداخت ۴۳ میلیون دلار به حساب ایران از سوی آمریکا، افزایش شمار جانباختگان زلزله افغانستان به ۵۰۰ تن، آخرین اخبار از دارایی‌های آزاد شده ایران در بانک‌های دوحه، گفت‌وگوی پوتین با همتایان ارمنستانی و آذربایجانی و برنامه شش ماهه سازمان ملل برای کمک به آوارگان قره باغ، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۳۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۶
با تحولات منطقه و جهان
بیانیه مهم جوزپ بورل درباره محدودیت‌های موشکی ایران در برجام، جاسوسی آمریکا از شناور‌های نظامی ایران در خلیج فارس، لو رفتن اطلاعات زیردریایی‌های هسته‌ای آمریکا توسط ترامپ، برنامه‌ریزی کاخ سفید برای دیدار روسای جمهور چین و آمریکا و کشته شدن دو نظامی ترکیه در شمال عراق، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۷۱۲۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۵
با تحولات منطقه و جهان
سرنگونی پهپاد ترکیه توسط جنگنده آمریکا در سوریه، افزایش کشته شدگان حادثه تروریستی حمص سوریه به ۱۱۲ تن، درخواست پارلمان اروپا برای تحریم جمهوری آذربایجان، هشدار انصارالله یمن به امارات و حملات ارتش سوریه به پایگاه‌های تروریست‌ها در استان ادلب، از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۶۹۴۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۴
با تحولات منطقه و جهان
حملات سنگین جنگنده‌های ترکیه به مناطقی در خاک عراق، سفر محرمانه مشاوران بایدن به عربستان برای یک توافق بزرگ، رونمایی جهاد اسلامی فلسطین از یک موشک جدید، نامه بیست سناتور آمریکایی به بایدن درباره توافق عربستان و اسرائیل و درخواست سناتور ارشد آمریکایی برای قطع کمک‌های امنیتی به باکو از مهم‌ترین خبرها و رویدادهای منطقه‌ای و بین المللی در ۲۴ ساعت گذشته بوده اند.
کد خبر: ۱۱۹۶۷۵۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۳