کلیات
تحریم یا Sanction اقدامی است که از سوی یک یا چند بازیگر بین المللی عیله یک یا چند بازیگر دیگر با هدف مجازات و محروم ساختن کشورهای هدف از فعالیتهای اقتصادی بین المللی صورت میگیرد؛ اقدامی که در دستور کار کشورهای مجری قرار میگیرد تا کشور یا کشورهای هدف نسبت به سیاستهای خود به ویژه در بعد اقتصادی تجدید نظر کنند.
انواع تحریم
به طور کلی تحریم را از سه جنبه طبقهبندی میکنند:
تقسیمبندی از لحاظ اندازه یا حدود تحریم
تقسیمبندی از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده
تقسیمبندی از لحاظ اقتصادی یا غیراقتصادی
از لحاظ تعداد کشورهای فرستنده، تحریم را به دو نوع تقسیمبندی میکنند:
تحریم یکجانبه: تحریمی است که فقط از طرف یک کشور علیه کشور هدف وضع میگردد. از دیدگاه تاریخی، این نوع تحریم دارای پیشینهای ضعیف در دستیابی به اهداف امنیت ملی و دیگر خواستهای سیاست خارجی میباشد.
تحریم چندجانبه: تحریمی که در اعمال آن بیشتر از یک کشور سهیم است. در مقایسه با تحریم یکجانبه، تحریم چندجانبه، بار مالی و تجاری شدیدی را به کشور هدف برای تغییر سیاست مورد اعتراض وارد میسازد. چراکه کشور هدف امکان یافتن جانشین برای کمکردن زیان اقتصادی را ندارد. همچنین بخش بزرگی از تولید ناخالص ملی این کشور به واسطهٔ نیاز به مراودات تجاری و سرمایهگذاری بین المللی تحت تاثیر تحریم واقع خواهد شد.
تحریمهای علیه ایران
به مجموعه اقداماتی از سوی قدرتهای جهان اطلاق میشود که در جهت مجازات حکومت ایران یا وادار کردن این کشور به انجام یا عدم انجام عملی به کار گرفته شده است. عمده تحریمها علیه ایران پس از وقوع انقلاب اسلامی سال ۵۷، بعد از اشغال سفارت آمریکا در تهران شکل گرفت و در پی چالش بر سر برنامه هستهای ایران شدت بیشتری یافت.
برنامه هستهای ایران از سال ۸۵ و به دنبال ارجاع پرونده این کشور از آژانس بین المللی انرژی اتمی به شورای امنیت، با تحریمهای مختلفی مواجه شده است.
انواع تحریم علیه ایران
تحریمهای ایران را از نظر تحریم کنندگان میتوان به ۴ دسته کلی تقسیم بندی کرد: تحریمهای چندجانبه همچون تحریمهای شورای امنیت سازمان ملل، تحریمهای اتحادیهٔ اروپا، تحریمهای تکجانبه از سوی کشورهای مختلف مانند ایالات متحده و تحریمهای کنگره آمریکا.
نخستین تحریم جامع سراسری علیه ایران در دوران معاصر، تحریم بریتانیا علیه ایران به منظور واکنش در برابر انتخاب دکتر محمد مصدق به وزارت بود که هدف ملیسازی صنعت نفت را دنبال میکرد. اولین قطعنامه شورای امنیت علیه ایران در زمان نخست وزیری محمد مصدق و به منزله واکنش علیه ملی شدن صنعت نفت ایران صادر شد.
آمریکا نیز در سال ۱۹۸۰ تحریمات اقتصادی وسیعی را در واکنش به تصرف سفارت آمریکا در تهران علیه ایران وضع کرد. در سال ۱۹۹۵، بیل کلینتون رئیس جمهور وقت آمریکا اقدام به وضع تحریمهایی نمود که به موجب آن شرکتهای نفتی آمریکایی از سرمایه گذاری در طرحهای نفت و گاز ایران منع شده بودند. همچنین روابط بازرگانی با ایران نیز یک جانبه قطع گردید.
این تحریمها از لحاظ فنی به ۴ گروه تقسیم می شود که تصویب و لغو هرکدام سازوکار جداگانهای دارد. بخشی از دشواری مذاکرات ایران و گروه ۱+۵ هم درباره چگونگی لغو همین تحریم هاست. ایران در برخی از موارد با شکایت از تحریمهای صورت گرفته موفق شده حکم لغو آنها را از دادگاه اتحادیه اروپا بگیرد. لغو تحریم از طریق شکایت در دادگاه گرچه میتواند آرام آرام رویهای در این زمینه ایجاد کند، اما روند لغو تحریمها از این روش بسیار زمان بر و هزینه ساز و با نتیجهای غیرقابل تضمین است.
تحریمهایی که از آن سخن به میان است در ابعاد مختلف از جمله پزشکی، فناوری، دارو، غذا، هسته ای، فضایی و... علیه ایران وضع شده است و کشورهای مجری به ویژه آمریکا در صدد هستند تا با اجبار دیگر کشورهای همکار با ایران را نیز با این رویه همراه کنند؛ مجموعه تصمیمهایی که در طول دهههای اخیر با فراز و نشیب استمرار داشته و تا کنون ایران را واردار به عقب نشینی از اهداف و برنامههای خود در چارچوب ارزشها و برنامههای انقلاب اسلامی نکرده است.
وزارت خزانه داری آمریکا در ادامه سیاست های فشار حداکثری دونالد ترامپ رئیس جمهور این کشور اعلام کرد که تحریم های جدیدی را در رابطه با ایران اعمال کرده است.
کد خبر: ۱۳۱۵۰۸۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۲
درحالیکه رژیم صهیونیستی تنها دارنده زرادخانه هستهای در منطقه به شمار میآید، وزیر امور خارجه آن از اروپا خواست تا پس از تعلیق همکاری ایران با آژانس اتمی، تحریم ها علیه این کشور را بازگرداند.
کد خبر: ۱۳۱۴۸۷۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۱۱
کابینه اوکراین با استناد به قطعنامههای شورای اتحادیه اروپا از سال ۲۰۱۱ و ۲۰۲۳ طرحهایی را در مورد اعمال تحریم های شخصی و اقتصادی علیه نهادهای ایرانی تصویب کرد.
کد خبر: ۱۳۱۴۴۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۹
مقام ارشد آمریکایی تائید کرد واشنگتن به تازگی اقدام به برداشتن برخی تحریم های ایران کرده است، به گونهای که این کشور میتواند نفت بیشتری به چین بفروشد.
کد خبر: ۱۳۱۳۶۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۴/۰۵
وزارت خزانهداری آمریکا در اقدامی خصمانه، تحریم هایی را علیه هشت نهاد، یک کشتی و یک شخص ایرانی اعمال کرده است.
کد خبر: ۱۳۱۲۶۸۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۳۰
رئیس جمهور فرانسه، با بیان اینکه دونالد ترامپ، رئیس جمهور آمریکا از تحریم ها حمایت میکند، گفت: «اتحادیه اروپا تحریم های بی سابقه جدیدی را علیه روسیه آماده کرده است.»
کد خبر: ۱۳۱۲۳۰۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۸
رئیسجمهور با اشاره به تهدیدها و تحریم های آمریکا گفت: مگر میتوانند ایران را تحریم کنند؟ مرزهای گستردهای داریم و میتوانیم با تجارت با همسایگان حتی با ارز ملی و یا بهصورت کالا با کالا، مشکلات را حل کنیم فقط نیاز است راه و مسیر را پیدا کنیم.
کد خبر: ۱۳۱۱۱۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۲
وزیر امور خارجه پیشین اتریش از پیشرفت ایران در شرایط تحریم سخن گفت.
کد خبر: ۱۳۱۰۹۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱
پادکست امروز تابناک به دور ششم مذاکرات غیرمستقیم ایران و آمریکا که قرار است یکشنبه آینده در مسقط کلید بخورد اختصاص دارد. سخنگوی وزارت خارجه گفته ایران آماده گفتوگوست تا چارچوبهای یک تفاهم اولیه شکل بگیرد اما آمریکا پیشنهاد مکتوب داده و غنیسازی محدود رو موقت در ایران قبول کرده؛ ولی میخواد به کنسرسیومی منطقهای واگذار شود. آیا منتظر مذاکرات هستیم که بالاخره گره کور دیپلماسی رو باز میکنه یا نه؟ پادکست امروز 20 خرداد تابناک را بشنوید و برای ما کامنت بگذارید...
کد خبر: ۱۳۱۰۹۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۱
رئیس کمیسیون اروپا اعلام کرد: ۲۲ شرکت روسی و خارجی که از ارتش روسیه پشتیبانی میکنند را در فهرست تحریم ها قرار دادهایم.
کد خبر: ۱۳۱۰۸۹۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
وزیران خارجه استرالیا، نیوزیلند، نروژ و انگلیس در بیانیه مشترکی از تحریم های اعلام شده علیه بن گویر وزیر امنیت داخلی و اسموتریچ وزیر دارایی رژیم صهیونیستی خبر دادند.
کد خبر: ۱۳۱۰۸۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
وزارت خزانهداری آمریکا اعلام کرد یک شبکه بانکی که میلیاردها دلار پول حاصل از فروش نفت و پتروشیمی را به ایران انتقال میداد، در فاصله دور پنجم و ششم مذاکرات، تحریم کرده است.
کد خبر: ۱۳۱۰۸۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
در آستانه تغییر ریاست کمیته بینالمللی المپیک بحث لغو تحریم های ورزشی علیه روسیه بار دیگر شدت گرفته است.
کد خبر: ۱۳۱۰۷۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
رئیس جمهور گفت: اقداماتی که آمریکا و برخی کشورهای اروپایی برای متوقف کردن روند توسعه ایران انجام میدهند، راه به جایی نخواهد برد. ملت ایران، به ویژه کسانی که با تکیه بر توانمندیهای داخلی حرکت میکنند، قطعاً در مسیر پیشرفت خود ثابتقدم خواهند بود.
کد خبر: ۱۳۱۰۷۸۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۲۰
رئیس فدراسیون فوتبال با حضور در اردوی تیم ملی فوتبال از شاگردان امیر قلعهنویی خواست بدون دغدغه آماده حضور در جام جهانی ۲۰۲۶ شوند.
کد خبر: ۱۳۱۰۳۲۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۸
در این مطلب آمده است: «تأثیر اندکی شفافسازی، گاهی شگفتانگیز است. دوشنبه گزارش دادیم که کارولین لویت، سخنگوی مطبوعاتی کاخ سفید، با همکاری شورای امنیت ملی جدید، به وزارت خزانهداری و وزارت خارجه دستور داده بود که اجرای تحریم های جدید علیه ایران را متوقف کنند. این خبر به مذاق رئیسجمهور ترامپ خوش نیامد و تا سهشنبه شنیدیم که این مکث لغو شده است.»
کد خبر: ۱۳۱۰۱۶۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۷
وزارت خارجه آمریکا اعلام کرد که فشار حداکثری اقتصادی را علیه ایران اعمال میکند.
کد خبر: ۱۳۱۰۰۲۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶
کد خبر: ۱۳۱۰۰۰۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۱۶
رئیس جمهور در دیدار با فعال اقتصادی ایرانیان مقیم عمان: ما با امید به خدا با تحریم و بی تحریم تغییر ایجاد خواهیم کرد.
کد خبر: ۱۳۰۸۳۱۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۷
سخنگوی وزارت امور خارجه در پاسخ به پرسش خبرنگاران راجع به برخی گزارشهای منتشره در رسانههای غربی راجع به آخرین وضعیت مذاکرات ایران-آمریکا گفت: مشورتها در مورد تعیین زمان و محل دور بعدی مذاکرات ادامه دارد و به محض نهایی شدن، توسط عمان اعلام خواهد شد.
کد خبر: ۱۳۰۸۲۷۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۴/۰۳/۰۷