کلیات
رضا امیرخانی متولد ۱۳۵۲، تهران، نویسنده و منتقد ادبی ایرانی و به گفته خودش، از نویسندگان متعهد به انقلاب اسلامی ایران است. او مدتی رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بود. وی که خود را از نویسندگان متعهد به انقلاب و هواخواه جمهوری اسلامی میداند، به غیر از نگارش رمان و داستان بلند و یک مجموعه داستان کوتاه، به تألیف سفرنامه و مقالات بلند تحلیلی اجتماعی نیز پرداختهاست.
امیرخانی به منظور نوشتن وقایع سفر رهبر معظم انقلاب در سال ۱۳۸۱ به استان سیستان و بلوچستان- که با نام داستان سیستان به چاپ رسیدهاست- یکی از همراهان ایشان بود. از وی و بخشی از نویسندگان به عنوان نویسندگان نزدیک به نظام فکری حکومت نام میبرند. برخی از آثار وی به زبان های روسی و اندونزیایی و عربی ترجمه شدهاست.
امیرخانی در آثار خود انتقاداتی گاه صریح و گاه ضمنی نسبت به سیاستهای مسئولان دولتهای هر دو جناح اصولگرا و اصلاحطلب و همچنین دولتهای دوران جنگ ایران و عراق و دولت سازندگی، ابراز داشتهاست. ایشان دو سفر به کشور کره شمالی داشته است و خاطرات و نظرات خود را در کتابی با نام نیمدانگ پیونگ یانگ منتشر کرده است. در سفر اول با افراد مهمی از حزب خلق کره دیدار داشته است.
زندگی
رضا امیرخانی در سال ۱۳۵۲ در تهران متولد شد. پدرش محمدعلی کارخانهدار بود. کودکیش را در محله بیست و پنج شهریور تهران سپری کرد. دوره ابتدایی را در دبستان بهرستگان و دوره راهنمایی و دبیرستان را در دبیرستان سمپاد علامه حلی تهران گذراند و در سال ۱۳۷۰ وارد دانشگاه صنعتی شریف شد و موفق به اخذ مدرک مهندسی مکانیک شد. او در سال ۱۳۷۱ زمانی که کمتر از بیست سال داشت موفق به دریافت گواهینامه خلبانی شد وجوانترین خلبان ایرانی لقب گرفته است. او در همین سالها بر روی یک پروژهی هواپیمایی دونفره آموزشی کار کرد و در هیات مدیرهی موسسه خصوصی هواپویان عضو شد. اما پروژهی او در یک مزایده داخلی و دولتی رد شد و دولت با یک شرکت خارجی همکاری خود را آغاز کرد. این اتفاق رضا امیرخانی را به شدت تحت تاثیر قرار داد و او را در دام افسردگی انداخت. به این ترتیب او به فعالیتهای فرهنگی در دبیرستان علامه حلی روی آورد.
فعالیت هنری
علاقهمندی ادبیش از شبهای شعر انقلاب اسلامی در دبیرستان علامه حلی شروع شد و از همان اواخر دوران دبیرستان نوشتن را آغاز کرد. حاصل این قلمزدنها اولین رمان امیرخانی به نام ارمیا بود که در سال ۱۳۷۴ منتشر شد.
وی در این رمان سعی داشت به نقد دوران سازندگی بپردازد. علیرغم آن که رمان بدون طرح قبلی بود و ضعفهای تکنیکی داشت، ولی توانست رمان برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس شود. دیگر اثر رضا امیرخانی در سال ۱۳۷۸ با نام من او منتشر شد. وی برای نوشتن من او نزدیک دو سال از عمرش را وقف مطالعه آثاری درباره تهران قدیم کرد این رمان از پر خوانندهترین رمانهای دهه هشتاد ایران بود.
مدیریت سایت لوح
از سال ۱۳۸۱ سردبیری سایت لوح ارگان نویسندگان ادبیات پایداری را بر عهده داشت و در پاییز ۱۳۸۴ از این مقام استعفا داد.
ریاست انجمن قلم
وی از سال ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۶ رئیس هیئت مدیره انجمن قلم ایران بود. سرلوحهها گزیدهای از یادداشتهای پراکنده سالهای ۸۱–۸۴ در سایت لوح؛ نوشته شده و توسط انتشارات سپیده باوران اسفند ماه ۱۳۸۷به چاپ رسیدهاست.
به گواهی سایت شخصی وی، بیش از ششصد هزار نسخه از کتابهای او تا به حال به فروش رسیدهاست.
اقامت در آمریکا
وی در سال ۱۳۷۹ راهی آمریکا شد و چند سالی در آنجا اقامت داشت.
ازدواج
امیرخانی در ۳۲ سالگی ازدواج کرد.
جوایز
از جمله جوایز او می توان به موارد زیر اشاره کرد:
امیرخانی در حال دریافت جایزه از وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی، رضا صالحی امیری، در اختتامیهٔ جایزه ادبی جلال آل احمد، ۱۳۹۵
کتاب اِرمیا برگزیده جشنواره آثار ۲۰ سال دفاع مقدس و مورد تقدیر در اولین دوره جشنواره مهر و دومین جشنواره دفاع مقدس
کتاب من او که در دومین جشنواره مهر مورد تقدیر قرار گرفته و یکی از سه کتاب برگزیده منتقدان مطبوعات و سه کتاب برگزیده سال ۱۳۷۹
کتاب قیدار برگزیده بخشِ داستانِ بیستویکمین دوره جایزه کتابِ فصل
کتاب نفحات نفت اثر شایسته تقدیر دهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش ویژه
کتاب رهش اثر برگزیده یازدهمین دوره جایزه ادبی جلال آل احمد در بخش رمان و داستان بلند
کتاب سال جمهوری اسلامی ایران
امیرخانی در در سال ۱۳۹۷ برای نگارش کتاب رهش برنده جایزه سیوششمین دوره کتاب سال جمهوری اسلامی ایران در بخش ادبیات شد.
کتابشناسی
از جمله آثار او می توان به موارد زیر اشاره کرد:
ارمیا (رمان، سال ۱۳۷۴)، انتشارات سوره مهر از سال ۹۲ انتشارات افق
ناصر ارمنی (مجموعه داستان، سال ۱۳۷۸)، انتشارات کتاب نیستان
من او (رمان، سال ۱۳۷۸)، نشر افق
ازبه (داستان بلند، سال ۱۳۸۰)، انتشارات کتاب نیستان
داستان سیستان (سفرنامه، سال ۱۳۸۲)، انتشارات قدیانی
نشت نشا (مقاله بلند، سال ۱۳۸۴)، انتشارات قدیانی
بیوتن (رمان، سال ۱۳۸۷)، انتشارات علم
سرلوحهها (مجموعه یادداشتهای پراکنده سال ۱۳۸۱ تا ۱۳۸۴ - سال ۸۸)
نفحات نفت (سال ۱۳۸۹)، نشر افق
جانستان کابلستان (سال ۱۳۹۰)، نشر افق
قیدار (سال ۱۳۹۱)، نشر افق
رهش (رمان، زمستان ۱۳۹۶)، نشر افق
نیمدانگ پیونگیانگ (سفرنامه، زمستان ۱۳۹۸)، نشر افق