کلیات

یکی از بیماری های مهم و قابل توجه در گله مرغ و خروس و یا ماکیان که تلفات بسیاری از آنها را در پی خواهد داشت، بیماری نیوکاسل است. خوشبختانه این بیماری دارای واکسن است و اگر در زمان مقرر واکسن های لازم به گله تزریق شوند مانع از سرایت آن به گله خواهد شد. در این نوشته از وبلاگ چیکن دیوایس به بررسی منشا بیماری نیوکاسل ، علائم آن و روش های درمانی موثر خواهیم پرداخت.

عامل بیماری نیوکاسل در طیور

ویروس نیوکاسل از خانواده ویروس های پارامیکسو و از جمله بیماری های مرغ و خروس می باشد و در سه نوع مختلف ضعیف ، متوسط و قوی می تواند گله ها را درگیر کند که در نوع حاد یا قوی تلفات بسیار بالا خواهد بود.

این بیماری واگیردار علاوه بر اینکه می تواند گله مرغ و خروس ها را درگیر کند، توانایی سرایت به سایر ماکیان مانند بوقلمون ، اردک و غاز ، بلدرچین ، قرقاول ، کبوتر و حتی پرنده های زینتی مانند طوطی سانان را دارد. بنابراین این بیماری را کاملا جدی بگیرید چون امکان سرایت آنها از پرنده های وحشی نیز به گله شما وجود دارد پس انجام واکسیناسیون لازم در زمان مقرر کاملا توصیه می شود. 

با توجه به اینکه این بیماری برای اولین بار در جزیره جاوه اندوندزی در سال ۱۹۲۶ مشاهده و به صورت رسمی در ۱۹۲۷ در بندر نیوکاسل انگلستان ثبت شد و از این رو به این نام نامگذاری شده است. کشور انگلستان در جهت انهدام بیماری و جلوگیری از عدم انتشار جهانی آن تلاش های زیادی انجام داد اما کشور اندونزی که منشا اولیه انتشار این ویروس بود، تلاش زیادی انجام نداد و سبب گسترش جهانی این پاندمی شد. 

در واقع پرندگان مهاجر و وحشی این ویروس را با خود حمل و به نقاط مختلف جهان انتقال داد و سبب مرگ و میر و تلفات زیاد طیور و وارد آمدن خسارت مالی زیادی به مرغداران و پرورش دهندگان شد. خوشبختانه واکسن های لازم در جهت کنترل و جلوگیری از انتشار این بیماری ویروسی کشف شد و امروزه با استفاده از آن می توان از انتشار و تلفات انبوه گله جلوگیری کرد. 

بیماری نیوکاسل در مرغ و خروس چه علائمی دارد؟

در صورتی که یک یا چند مورد از علائم زیر را در گله مرغ و خروس و سایر پرنده های پرورشی خود مشاهده کردید، سریعا پرنده دارای علائم را از پرنده های سالم جدا کرده و به صورت جداگانه و قرنطینه شده به درمان آنها بپردازید تا بیماری را به پرنده های سالم انتقال ندهد و موجب تلفات عمده گله شما نشود.

از جمله علایم این بیماری می توان به : نفس کشیدن با دهان باز، نفس نفس زدن، خس خس کردن سینه ، داشتن سرفه و عطسه ، وجود اسهال آبکی یا سبز رنگ، کاهش اشتها و کاهش وزن ، لرزش بدن و افتادگی بال ها ، کز کردن  و گوشه گیری ، عدم تعادل در راه رفتن و ایستادن ، داشتن سرگیجه ، در موارد حاد فلج شدن پاها و پیچیدن گردن به سمت بدن و…  اشاره کرد.

در صورتی که پرنده به نیوکاسل جزئی و خفیف متبلا شده باشد و یا بیماری در مراحل اولیه باشد با مشاهده تورم چشم و گلو ، کاهش اشتها ، کاهش تخم گذاری ، تغییر در شکل و رنگ تخم مرغ و آبکی و غیر ژله ای شدن سفیده تخم می توان به وجود بیماری نیوکاسل در مرغ پی برد که حتما باید در جهت قرنطینه و درمان سریعتر اقدام شود.

نحوه تشخیص قطعی بیماری نیوکاسل در طیور

با اینکه توجه به علائم فوق در تشخیص و درمان بیماری کمک کننده خواهد بود اما در برخی موارد به دلیل مشابه بودن علائم آن با سایر بیماری ها به صورت اشتباه تشخیص داده می شود، بنابراین انجام کالبد شکافی لاشه جهت تشخیص دقیق بیماری الزامی خواهد بود. 

بیماری آنفولانزای مرغی و مسمومیت های غذایی علائم تنفسی، گوارشی و عصبی مشابهی با این بیماری ایجاد خواهد کرد، بنابراین دامپزشک ها به منظور تشخیص قطعی نیوکاسل در طیور و جلوگیری از تلفات بیشتر گله از روش هایی همچون MDT، ICP، IVP، HI و یا روش مولکولی بهره گیری می کنند. 

در صورتی که شما یا دامپزشک قصد کالبد شکافی پرنده تلف شده را داشته باشید باید به خونریزی داخلی ریه ، کلیه ، نای ، سنگدان ، تخمدان و سایر اندام های پرنده توجه کنید چرا که نیوکاسل سبب خونریزی داخلی در این اندام ها نیز می شود.