کلیات
همزمان با تشدید بحران آب در ایران و در تابستان سال 1400 که به واسطه کاهش شدید نزولات جوی در سال آبی به وجود آمد و مشکلات جدی در تأمین آب شرب، کشاورزی، دامداری و حقابه تالاب ها در خوزستان را به وجود آورد، در تیرماه سال 1400 سلسله اعتراضاتی در شهرستان های مختلف این استان در اعتراض به سیاست های آبی مسئولان اجرایی به وجود آمد.
مردم حاضر در این اعتراضات به مواردی چون سوء مدیریت در حوزه آب، طرح های انتقال آب، توقف آب ها پشت سدها و عدم پرداخت حقابه تالاب ها و... اعتراض داشتند.
این اعتراضات در بسیاری از شهر و شهرستان های استان خوزستان به وجود آمد.
مقدمه شروع اعتراضات
در ادامه اعتراضات خیابانی کشاورزان شرق استان اصفهان در شهر اصفهان که به طرح انتقال آب به یزد اعتراض داشتند و خواستار تأمین آب کافی برای حوضه آبریز زاینده رود بودند، خبری از نهایی شدن طرح انتقال آب بهشت آباد مطرح در برخی رسانه ها و شبکه های اجتماعی منتشر شد که خیلی زود با موجی از اعتراضات از سوی فعالان مدنی و دوست داران محیط زیست در استان های زاگرس نشین مواجه شد.
این موضوع در کنار انتشار گسترده تصاویر از وضعیت نگران کننده تالاب ها و زمین های کشاورزی و نیز وضعیت بد تأمین آب برای حیوانات محیط زیست استان خوزستان زمینه تشدید اعتراضات و خیابانی شدن آنها را فراهم کرد.
پیگیری ها
محسن رضایی- دبیر مجمع تشخیص مصلحت نظام از جمله معدود مقام های مسئول ملی بود که برای پیگیری مشکلات مردم خوزستان به این استان سفر کرد و از نزدیک با مردم معترض دیدار داشت. او در این دیدارها قول پیگیری مشکلات را داد.
علی شمخانی- دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز پیگیری این مسائل و مشکلات را در دستور کار خود قرار داد و در همین راستا به مقام های ذی ربط دستور داد افرادی که بدون جرم و صرفاً بخاطر حضور در اعتراضات بازداشت شده اند، آزاد شوند.
رئیس جمهور منتخب- سید ابراهیم رئیسی و نیز حسن روحانی نیز پیگیر مسئله به طرق مختلف شدند.
اسحاق جهانگیری- معاون اول رئیس جمهور نیز طی دستوری خطاب به مقام های مسئول در وزارت خانه های مختلف آنها را ملزم به پیگیری جدی مسئله کرد.
مسئولان ارشد سپاه پاسداران انقلاب اسلامی و بسیج نیز در تلاشی برای کاهش التهابات برنامه های سریع آب رسانی مثل لوله کشی های سریع و نیز آزادسازی آب هایی چون سد کرخه را در دستور کار قرار دادند.
ریشه های مشکل
به نظر می رسد توسعه سطح زیر کشت در دهه های اخیر در بالادست حوضه آبریز کرخه و کارون، توسعه نیشکر، شلتوک کاری، طرح های انتقال آب، احداث سدهای زیاد و بعضاً غیر اصولی، اتلاف بخش زیادی از منابع آبی در حوزه کشاورزی سنتی و مهم تر از همه کاهش شدید نزولات جوی که در راستای تغییر اقلیم قابل تفسیر است، از جمله دلایل بروز این مشکلات است.