کلیات
حیدرعلی جلالی خمینی (۱۳۱۱-۱۳۹۹ش)، فرزند حسین، از نمایندگان امام خمینی در حج، در سال ۱۳۶۰ش. (۱۴۰۱ق) بوده است. از دیگر سمت‌های او، امامت جمعه شهر خمین (۱۳۶۲ش) و از فعالیت‌های او پایه‌گذاری حوزه علمیه در خمین و تأسیس مجتمع فقهی پژوهشی در تهران بود.
او دروس عالی دینی را در قم، نزد سید حسین بروجردی، امام خمینی و سید محمدحسین طباطبایی آموخت.
زیست‌نامه
حیدر علی جلالی خمینی، فرزند حسین، در سال ۱۳۱۱ش. در خمین متولد شد و پس از گذراندن دروس مقدماتی حوزه در ۲۴ سالگی به قم رفت و تحصیلات عالی خود را در سطوح عالی حوزوی ادامه داد. وی در درس خارج فقه سید حسین بروجردی (۱۳۸۰-۱۳۴۰ش) و فقه و اصول امام خمینی شرکت کرده و تفسیر و فلسفه را نزد سید محمدحسین طباطبایی (۱۲۸۱-۱۳۶۰ش) آموخت.
جلالی در اوائل دهه ۱۳۴۰ش. به تهران رفت و فعالیت‌های خود را به سفارش امام خمینی در منطقه شرق با امامت جماعت در مسجد احمدیه نارمک آغاز کرد. ارتباط جلالی با امام خمینی در دوران تبعید وی در نجف نیز برقرار بود و نامه‌هایی میان آن‌ها در موضوعات گوناگون نگارش شده است.
سمت‌ها و فعالیت‌ها
جلالی خمینی در حال سخنرانی در محله نارمک، اوایل پیروزی انقلاب اسلامی ایران.
مسئولیت کمیته انقلاب اسلامی منطقه ۵ تهران، پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران (۱۳۵۷ش).
مسئولیت رسیدگی به مشکلات ایرانیان مقیم قطر (۱۳۶۱ش).
سمت امامت جمعه موقت شهر خمین و نماینده امام خمینی در آن شهر (۱۳۶۱ش).
سمت امامت جمعه دائم در شهر خمین (۱۳۶۲ش).
پایه‌گذاری مجمع روحانیون مبارز تهران، به همراه جمعی از روحانیون (۱۳۶۷ش).
پایه‌گذاری حوزه علمیه و مصلای شهرستان خمین (۱۳۶۸ش).
پایه‌گذاری مجتمع فقهی پژوهشی در تهران (۱۳۶۸ش).
فعالیت‌هایی در جهت امور تبلیغی، در زمان جنگ ایران و عراق.
سرپرستی حجاج
جلالی، در سال ۱۳۶۰ش. (۱۴۰۱ق) به همراه سید علی هاشمی گلپایگانی، محمد رضا توسلی محلاتی و سید حسن طاهری خرم‌آبادی از طرف امام خمینی به سرپرستی حاجیان ایرانی منصوب شد.
به گفته جلالی، در این سال مراسم برائت از مشرکان باشکوه‌تر از سال پیش برگزار شد و سخنرانی‌های وی با موضوع حج ابراهیمی و لزوم مخالفت با آمریکا و اسرائیل با مخالفت نیرو‌های امنیتی عربستان مواجه شد. به گفته جلالی، در این سال (۱۴۰۱ق)، پس از درگیری میان حاجیان ایرانی و مأموران انتظامی مسجد نبوی (ص)، انتظامات آن به نمایندگان امام خمینی در حج واگذار شد. او دلیل این واگذاری را جلب رضایت امام خمینی دانسته است.
در این سال، مسئولان عربستان از نمایندگان امام خمینی برای مراسم شستشوی کعبه دعوت کردند که جلالی خمینی و سید عبدالمجید ایروانی در این مراسم شرکت کردند. در پایان این مراسم، بخشی از جامه کعبه و جارویی را که با آن کعبه را شستشو داده بودند به عنوان هدیه برای امام خمینی تحویل آنان شد.
گفتنی است که در این سال‌ها، روابط ایران و عربستان به دلیل وقوع انقلاب اسلامی و جنگ ایران و عراق با تنش همراه بوده است.
وفات
جلالی در ۱۴ بهمن ۱۳۹۹ش درگذشت. رهبر معظم انقلاب و برخی از مراجع تقلید به مناسبت وفات وی، پیام تسلیت صادر کردند.
وی در تهران، حرم امام خمینی، صحن سید مصطفی خمینی دفن شد.