کلیات

بیماری مشترک انسان و حیوانات یا زُئونوز (انگلیسی: Zoonosis‎) به بیماری های عفونی گفته می‌شود که بین حیوانات (عموما مهره‌داران) و انسان قابل انتقال هستند. اغلب این واژه به‌طور اختصاصی برای بیماری‌هایی که از دیگر گونه‌های حیوانات منشا می‌گیرند و به انسان منتقل می‌شوند به کار می‌رود. منشا این بیماری‌ها ممکن است جانوران اهلی یا وحشی، ازجمله حشره‌ها، پستانداران، خزندگان و پرندگان باشند. در برخی زئونوزها، انسان عفونت را به جانوران دیگر منتقل می‌کند که این حالت زئونوسیس معکوس یا آنتروپونوسیس خوانده می‌شود (برگرفته از واژه یونانی anthropo به معنی انسان). در زئونوسیس مستقیم، عامل عفونی تنها نیاز به یک میزبان برای تکمیل چرخه زندگی خود دارد و طی انتقال، دچار تغییر چشمگیری نمی‌شود. بسیاری از سوش‌های آنفلوآنزا از این دسته‌اند.

زئونوزیس مستقیم

 زئونوزیس مستقیم همچنین ممکن است به انتقال عامل عفونی بین میزبان‌های گوناگون، به شکل انتقال مستقیم بیماری از یک حیوان به حیوان دیگر اطلاق شود. از سوی دیگر، زئونوزیس غیر مستقیم به معنی انتقال از طریق یک میزبان حدواسط است که در این صورت میزبان واسط ممکن است همه نشانه‌های بیماری را بروز ندهد. حیوانی که بیماری را به این شکل انتقال می‌دهد ناقل خوانده می‌شود.

بسیاری از اپیدمی‌های خطرناک، زئونوزهایی هستند که از حیوانات منشا می‌گیرند، ازجمله هاری، بیماری ویروس ابولا و آنفلوآنزا. در یک بررسی روشن شد که از بین ۱۴۱۵ عامل بیماری‌زا برای انسان، ۶۱ درصد زئونوز هستند.

• در مورد ویروس کرونا در ویکی تابناک بیشتر بخوانید