کلیات
جری ماندرینگ یا کژحوزهبندی روشی برای تغییر نتایج انتخابات از طریق بازآرایی حوزههای انتخابیه است. این اصطلاح به مجموعه اقداماتی اطلاق میشود که طی آن یک گروه، طبقه اجتماعی یا جناح سیاسی تلاش میکند با دستکاری در مرزبندی حوزههای رایگیری در یک شهر یا ایالت، بر نتیجه رایگیری در این نواحی به نوعی که نتیجه یا نام کاندیدای موردپسند آن حزب از صندوق بیرون آید، اثر بگذارد.
واژهشناسی
کژحوزهبندی معادل مصوب فرهنگستان زبان فارسی برای Gerrymandering یا سمندربازی جری در انگلیسی است. این اصطلاح پس از آن رایج شد که البریج جری، فرماندار جمهوریخواه ایالت ماساچوست آمریکا در ابتدای قرن نوزدهم میلادی سعی کرد از طریق بازآرایی نقشهٔ ایالت، بخت فدرالیستها برای پیروزی در انتخابات کنگره را کاهش دهد. یک روزنامهٔ منتقد، نقشهٔ جدید شهرستانها را به شکل یک «سمندر» تشبیه کرد. اصطلاح جریمندرینگ ترکیبی از نام فرماندار وقت و بخشی از کلمهٔ سمندر (به انگلیسی: Salamander) است.
نحوه کار جری ماندرینگ
به عنوان مثال انتخابات در آمریکا را در نظر بگیرید، فرض کنید در یکی از ایالتها، یک نامزد حزب دموکرات شانس پیروزی دارد - یعنی احتمالا بیشتر آرا را به دست خواهد آورد - مقامات ایالتی میتوانند با تغییر دادن مرزهای مناطق مختلف آن ایالت، نتیجه انتخابات آینده را به نفع حزب جمهوریخواه تغییر دهند. تصویر زیر نشان میدهد که چطور با تغییر مرز بندی بخشهای یک ایالت میتوان نامزد پیروز در هر بخش را تعیین کرد. بخشها هم در نهایت نامزد پیروز در ایالت را تعیین میکنند.
کژحوزهبندی در ایران
یک پژوهشگر ادعا کردهاست که کژحوزهبندی در استان گلستان موجب شدهاست تا ترکمنها، کمتر از نسبت جمعیت خود در مجلس شورای اسلامی نماینده داشته باشند.