کلیات

جمع‌سپاری ( Crowdsourcing) آمیخته از دو واژه جمعیت و برون‌سپاری به معنای برون‌سپاری یک پروژه به انبوه مردم است. جمع‌سپاری نوعی برون‌سپاری است ولی نه به شرکت‌ها یا سازمان‌های خاص بلکه به گروه فراوانی از افراد ناشناخته. ناشناخته به این معنا که یک شرکت نمی‌تواند جمعیت خویش را بسازد. این جمعیت هم شامل افراد کارآمد و هم بی‌تجربه می شود.

مراجع و نهاد های دولتی در اغلب شرایط بسیاری از امور فرعی و ستادی خود را به واحد های متخصص برون سازمانی محول میکنند. نام این نوع از تفویض وظایف، برون سپاری(Outsourcing) است. واژه جمع سپاری بیشتر در خصوص فعالیت هایی موضوعیت میابد که توسط عموم افراد جامعه قابل اجرا باشد.

این کار معمولاً از طریق فراخوان عمومی در اینترنت انجام می‌شود. تمرکز جمع سپاری بر مشارکت دادن جمعیت در فعالیت‌هایی چون حل مسئله، تولید و توسعه مفاهیمی چون مشارکت در ایده سازی، نوآوری، تولید و فرایندهای ارائه خدمات است که بر کیفیت محصول، وفاداری و خشنودی مشتری اثری مستقیم دارد. غیر متمرکز بودن، غیررسمی بودن، عمودی و افقی بودن ارتباطات، در انحصار نبودن اطلاعات، از جمله مواهب جمع‌سپاری می‌باشد. مدل کسب وکار جمع‌سپاری تمرکز بر مشارکت داوطلبانه جمعیت جهت تولید فراورده‌های نوآورانه دارد.

جمع سپاری در تلاش برای جذب ایده‌های جدید در فرایند نوآوری بسیاری از بنگاه‌ها امروزه در حال گسترش حوزه‌های مدیریت دانش و برون‌سپاری خلاقیت است. این ایده توسط «هاو» در سال ۲۰۰۶مطرح شده‌است.

وب‌گاه‌های جمع سپاری

سایت‌های کراودسورسینگ یا جمع سپاری به سایت‌هایی گفته می‌شود که با قرار دادن یک پروژه در وب‌سایت با کمک جمع و افرادی که در آن موضوع تخصص دارند آن پروژه را انجام می‌دهند.

پیشینه و خاستگاه

خاستگاه واژه جمع‌سپاری پدیده وب۲ است گرچه هاو به همکاری مارک رابینسون نویسنده آمریکایی در سال ۲۰۰۶ اولین بار از این مدل صحبت به میان آورد ولی یک کاربر ناشناس اولین بار آن را در یکی از فروم‌های اینترنتی بیان نمود. بر اساس ادبیات موجود می‌توان منشأ اصلی جمع‌سپاری را گروه کاربران پیشروی فون هیپل و نوآوری باز در نظر گرفت.

هایک در سال ۱۹۴۵بیان داشته بود که: عملاً هر فردی بر دیگران تا حدی دارای برتری است چراکه دارای اطلاعات منحصربه‌فردی است که ممکن است بتواند از آن‌ها استفاده مفید نماید ولی تنها در صورتی می‌توان از آن استفاده مفید کرد، که تصمیم گیری در خصوص آن یا به خود فرد واگذار شده باشد یا با مشارکت فعال وی اتخاذ گردد (هایک، ۱۹۴۵)

یکی از مراجع اصلی که اساسی برای شکل‌گیری جمع‌سپاری است کتاب جیمز سوروریکی با عنوان خرد جمعی می‌باشد (۲۰۰۴). وی در این کتاب به بررسی چندین مورد استفاده از خرد جمعی در کار می‌پردازد که موفقیت آن‌ها مرهون ظهور حل کنندگان بسیار است (بربهام، ۲۰۰۸). بر اساس چندین یافته سورویکی نتیجه‌گیری می‌نماید که «در شرایط صحیح، گروهها به‌طور چشمگیری از باهوش‌ترین افراد درون خود نیز باهوشتر می‌باشند. این خرد جمعی، حاصل از میانگین راه حلها نمی‌باشد بلکه از تجمیع آن‌ها می‌باشد.» از یکصد نفر بخواهید که ۱۰۰ متر را بدوند و سپس میانگین زمان آن‌ها را محاسبه نمایید. میانگین بدست آمده از سرعت سریع‌ترین فرد حاضر در گروه کمتر خواهد بود. حال از یکصد نفر بخواهید که یک مشکل را حل نمایند. پاسخ میانگین، اغلب حداقل به خوبی پاسخ باهوشترین فرد گروه خواهد بود. برای خیلی از چیزها میانگین حد وسط است، ولی در خصوص تصمیم‌گیری اغلب بهترین و متعالی‌ترین خواهد بود. به نظر می‌رسد که می‌توان گفت ما به نحوی برنامه‌ریزی شده‌ایم که درحالت جمعی به صورت فزاینده‌ای باهوش باشیم (سورویکی، ۲۰۰۴). سورویکی شرایط جمعیت مورد نیاز جمع‌سپاری را این‌گونه در نظر می‌گیرد:۱- تنوع آرا ۲- عدم وابستگی جمعیت ۳- عدم محوریت ۴- هم‌افزایی به عنوان سازوکاری برای تبدیل قضاوت شخصی به تصمیمات گروهی (سورویکی، ۲۰۰۴).