کلیات
هر گونه تلاش قانونی یا غیرقانونی یک شرکت به منظور طفره رفتن و گریختن از پرداخت مالیات یا کمتر پرداخت نمودن آن، به هر شیوه که انجام شود، فرار مالیاتی گفته میشود. اصطلاح فرار مالیاتی در رابطه با ترتیبات غیرقانونی اتخاذ شده جهت اختفا درآمد یا نادیده گرفتن بدهی مالیاتی به کار میرود و به این معنی است که مؤدی کمتر از میزانی که قانوناً موظف است پرداخت کند.
عمدهترین زمینه پیدایش فرار مالیاتی در بسیاری از کشورها یکسان و مشترک بوده و معمولاً مالیاتهایی که با هدف توزیع درآمد وضع میگردند دارای پایههای کمتر و نرخهای بالاتری هستند اینگونه مالیاتها قابلیت فرار فراوانی در خود نهفته دارند. افزایش نرخهای مالیاتی ضمن آنکه انگیزههای سرمایهگذاری را کاهش میدهد، زمینه لازم برای اجتناب از پرداخت مالیات و فرار مالیاتی را نیز فراهم میآورد.
اجتناب از مالیات
استفاده مؤدی از راههای مختلف قانونی مانند محاسبه مالیات نرخهای گوناگون به منظور کاستن از میزان مالیات را اجتناب از مالیات میگویند. این اصطلاح به فعالیتهایی نیز نسبت داده میشود که شخص بخواهد از اشتغال به یک کار یا استفاده از امتیاز که مشمول مالیات است صرفنظر کند تا مالیات ندهد مانند جلوگیری از واردکردن یک شغل، برای فرار از عوارض. فرار مالیاتی و اجتناب از پرداخت مالیات هر دو بهمنظور گریز از ادای مالیات صورت میگیرد، اما تفاوت اساسی این دو آن است که اجتناب از پرداخت مالیات رفتاری قانونی است، درحالیکه فرار مالیاتی رفتاری غیرقانونی است، درواقع عاملان اقتصادی با استفاده از روزنههای قانون مالیات و بازبینی در تصمیمات اقتصادی خود تلاش میکند تا بدهی مالیاتی خود را کاهش دهند. ازآنجاکه اجتناب از مالیات فعالیتی قانونی است لذا بیشتر از فرار مالیاتی در معرض دید است. مصادیق متعددی برای اجتناب از مالیات قابلذکر است. سرمایهگذاران خارجی معمولاً سرمایههای خود را از کشوری با نرخ مالیات بالاتر خارج و به کشور دارای نرخ پایینتر مالیات وارد میکنند. با این اقدام آنها از پرداخت بالاتر از کشور اول اجتناب میکنند. اگر نرخ مالیات مربوط به یک کالای وارداتی در مقایسه با کالای مشابه داخلی بالاتر باشد؛ چنانچه مصرفکنندگان داخلی کالای خود را به دلیل ارزانتر بودن ترجیح دهند بهنوعی رفتار اجتناب از مالیات را در پیش گرفتهاند، زیرا با این رفتار مالیات کمتری میپردازند.
جرم فرار مالیاتی
قانونگذار ایران پس از اصلاحات مکرر قوانین مالیاتی، در ماده ۲۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم ۱۳۸۰ و در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مزبور مصوب ۱۳۹۴ این پدیده اقتصادی را جرمانگاری و کیفر حبس برای آن پیشبینی نمودهاست. قانونگذار سعی نمودهاست تعریفی از فرار مالیاتی در قانون مالیاتهای مستقیم ارائه نماید. بر این اساس در ماده ۲۰۱ همین قانون مقرر داشته: «هرگاه مؤدی به قصد فرار از مالیات از روی علم و عمد به ترازنامه و حساب سود و زیان یا به دفاتر و اسناد و مدارکی که برای تشخیص مالیات ملاک عمل میباشد و برخلاف حقیقت تهیه و تنظیم شدهاست استناد نماید یا برای سه سال متوالی از تسلیم اظهارنامه مالیاتی و ترازنامه و حساب سود و زیان خودداری کند…»
تعریف مذکور تعریف جامعی از جرم فرار مالیاتی نیست و برخی از افعال منجر به عدم پرداخت مالیات را پوشش نمیدهد. مثلاً هرگاه مؤدیان با جعل اسناد و مدارکی که ملاک تشخیص مالیات نیست، فعالیتهای شغلی خود را از موارد معافیت مالیاتی قلمداد نماید؛ مشمول ماده ۲۰۱ نخواهد بود. در تعریف فرار مالیاتی مناسب آن است که بیان شود «ارتکاب هر فعل یا ترک فعلی مؤدی که به قصد فرار مالیاتی صورت گیرد و منجر به پرداخت ناقص یا نپرداختن مالیات شود»
قانونگذار ایران پس از اصلاحات مکرر قوانین مالیاتی، در ماده ۲۰۱ قانون مالیاتهای مستقیم ۱۳۸۰ و در ماده ۲۷۴ اصلاحیه قانون مزبور مصوب ۱۳۹۴ این پدیده اقتصادی را جرمانگاری و کیفر حبس برای آن پیشبینی نمودهاست. لیکن از منظر عناصر متشکله جرم و مجازات، ابهامات بسیاری در ماده مزبور وجود دارد. فرار مالیاتی، جرمی عمدی است که رفتار فیزیکی آن میتواند از نوع فعل مثبت یا منفی باشد. از حیث اوضاع و احوال برای تحقق فرار مالیاتی، لزومی به مباشرت مرتکب در تنظیم مدارکِ خلاف واقع نیست بلکه صرف استناد به مدارک تنظیمی توسط ثالث در تحقق جرم کفایت میکند. از طرف دیگر در مصداق ترک فعل باید مدت زمان سه سال متوالی سپری شود. از جهت عنصر نتیجه نیز نسبت به مطلق یا مقید بودن این جرم احتمال متعددی مطرح میشود که به نظر میرسد مقید دانستن آن با اصول حقوقی و تفسیر به نفع متهم انطباق بیشتری دارد.
فرار مالیاتی بانک
مطابق قانون اساسی ایران، اگر بانکها بیشتر از نرخ مقرر بهره بانکی، سودی به سپرده گزاران پرداخت نمایند تا با این کار بتوانند مشتریان و سپرده گزاران بیشتری دریافت کنند، باید مالیات بدهند و در غیر این صورت مشمول فرار مالیاتی میشوند.
رویکرد سازمان امور مالیاتی در سروسامان دادن به صدور دستگاههای کارتخوان قابل تقدیر است، اما این در حالی است که شبکه بانکی و شرکتهای وابسته به بانکها بدون هیچ گونه تذکری از سوی سازمان امور مالیاتی، مشغول توزیع دستگاههای کش لس در سطح بازار هستند تا کسب و کارها برای فرار مالیاتی و عدم شناسایی فرآیند کارت به کارت، از کش لسها استفاده کنند.
کد خبر: ۱۲۲۵۶۲۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۲/۱۶
سخنگوی سازمان امور مالیاتی گفت: در سامانه گزارشگری مالیاتی یا سامانه سوت زنی ۷۵ درصد تخلفات مالیاتی مربوط به پزشکان است که عدد قابل توجهی است.
کد خبر: ۱۲۱۹۷۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۵
عضو سابق شورای راهبردی نظام مالیاتی کشور گفت: حدود ۷۰۰ هزار میلیارد تومان فرار مالیاتی فقط در اقتصاد شفاف صورت میگیرد که این سر کوه یخ است. واقعیت این است که یک اقتصاد زیرزمینی داریم که براساس مطالعات از حجم کل اقتصاد بسیار بزرگتر است، که آن رقم (اقتصاد زیرزمینی) کلا فرار مالیاتی است.
کد خبر: ۱۲۱۹۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۱۲
سخنگوی سازمان امور مالیاتی کشور با بیان این که برداشت یک نماینده از مصوبه مالیاتی مجلس اشتباه بوده، گفت: هدف ما در این مصوبه، شناسایی فرار مالیاتی و استفاده از حسابهای فردی و اجارهای به جای حساب تجاری است.
کد خبر: ۱۲۱۸۱۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۱/۰۷
طلافروشان در کنار وکلا و پزشکان یکی از اصناف و مشاغلی پردرآمدی است که بیشترین فرار مالیاتی را نیز به خود اختصاص میدهند.
کد خبر: ۱۲۱۳۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۱۱
کد خبر: ۱۲۱۲۱۸۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۵
سازمان امور مالیاتی از کشف فرار مالیاتی ۱۰۰۰ میلیارد تومانی از سوی یک برند معروف لوازم خانگی در استان خوزستان خبر داد.
کد خبر: ۱۲۱۲۰۶۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۴
تابناک اقتصادی بررسی کرد؛
شماره کارت بانکی یا حساب بانکی که به عنوان مقصد واریز تعیین میشود، در جایی همچون آرایشگاههای زنانه، به تعداد کارکنان آنجاست تا مبالغ واریزی صرفا به یک کارت بانکی نباشد؛ موضوعی مهم که نیاز است تا سازمان امور مالیاتی با آن برخورد کند.
کد خبر: ۱۲۱۱۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۱۰/۰۳
اسناد جدید نشان میدهد که دختر بایدن هزاران دلار از مالیات بر درآمد خود را در سالهای گذشته پرداخت نکرده است.
ماجرای فرار مالیاتی دختر رئیس جمهور چه بود؟
کد خبر: ۱۲۱۱۱۱۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۸
گزارشگر فرار مالیاتی دو شرکت بزرگ در البرز پاداش ۵۵۲ میلیون تومانی گرفت.
کد خبر: ۱۲۱۰۴۸۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۲۵
«معاون وزیر اقتصاد» در گفتوگو با تابناک اقتصادی؛
رئیس مرکز اطلاعات مالی گفت: قطعاً این سیاست دولت که به سمت کاهش مالیات ستانی از تولیدکنندگان و تمرکز بر مقابله با فرار مالیاتی رفته، صحیح است. این اقدامات دولت باعث میشود که بخش تولید در رقابت با حوزهی پنهان اقتصادی کشور عقب نماند.
کد خبر: ۱۲۰۸۲۲۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۳
مردم به یکباره چندین برابر مالیات بدهکار شده اند، اما هیچ تاثیر مثبتی در زندگی خود حس نمیکنند. مسلما این روند باعث نگرانی میشود. از سوی دیگر فرار مالیاتی سازمان یافته هم مشکل ایجاد کرده، ولی کارمندان و مزدبگیران به راحتی بیشترین مالیات را میدهند و اخیرا هم میزان مالیات بر حقوق افزایش یافته است. حتی بحث مالیات بر ارزش افزوده نیز شاید از ۹ درصد به ۱۰ درصد افزایش یابد که بسیار نگران کننده است.
کد خبر: ۱۲۰۷۷۴۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۹/۱۱
کد خبر: ۱۲۰۴۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
کارشناس اقتصاد مالی در گفتوگو با تابناک اقتصادی مطرح کرد؛
صنف رستوران داران با مالیات سرانه ماهیانه کمتر از ۷۰۰ هزار تومان یا فروشندگان لوازم خانگی که کمتر از ۳۵۴ هزار تومان در ماه پرداخت می کنند، نشان از عمق تبعیض مالیاتی در میان کارمندان با کارگران است که چنین تفاوت فاحشی بین سرانه مالیاتی کارگر با اصناف وجود دارد.
کد خبر: ۱۲۰۴۳۲۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۲۲
رئیس دیوان عالی کشور گفت: نظام مالیاتی باید با استفاده از ظرفیتهای قانونی به سراغ کسانی برود که درآمدهای کلان دارند و اقدام به فرار مالیاتی میکنند و از آن طرف به کسانی که به دلیل مشکلات اقتصادی و یا تحریم دچار مشکل شده اند مساعدت مالیاتی کند.
کد خبر: ۱۲۰۱۷۱۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۸/۰۹
مدیرکل مبارزه با فرارمالیاتی تهران با اشاره به مسدود شدن ۶ هزار حساب بانکی، از وصول ۲۵۰ هزار میلیارد ریال معوقات ابر بدهکاران مالیاتی در راستای مبارزه با فرار مالیاتی خبر داد.
کد خبر: ۱۱۹۹۴۰۰ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۲۶
در گفتوگو با تابناک اقتصادی مطرح شد؛
در اوضاع کنونی، کسانی که فرار مالیاتی دارند، نسبت به کسانی که میخواهند قانونمند عمل کنند و مالیاتشان را بپردازند، منفعت بیشتری میبرند. باید وضعیت را عوض کنیم و از طریق استفاده از سامانههای هوشمند، منسجم و دقیق و اجرای کامل سامانه مودیان، به نفع مودیان قانونمند عمل خواهیم کرد.
کد خبر: ۱۱۹۶۵۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۷/۱۲
صندوقهای قرضالحسنه یکی از نهادهای پولی در کشور هستند که در ابعاد مختلف مشغول فعالیت بوده و مبنای فعالیت آنها، ارائه تسهیلات قرضالحسنه است. این نهادها زیر نظر سازمان اقتصاد اسلامی قرار داشته و بانک مرکزی بهصورت غیرمستقیم بر آنها نظارت دارد. اما بررسیها و نظرات کارشناسان نشان میدهد که از این صندوقها، همراه با اجرای سنت نیک قرضالحسنه، گاه برای پولشویی و فرار مالیاتی هم استفاده میشود.
کد خبر: ۱۱۹۳۹۲۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۸
رئیس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی گفت: قانون پایانههای فروشگاهی و سامانه مودیان به عنوان یک سامانه پشتیبان کمک میکند تا همراه با سامانه تجارت، اطلاعات مرتبط با بخش ورود کالاها و توزیع آن در داخل کشور از امکان رصد برخوردار شود.
کد خبر: ۱۱۹۳۵۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۲۷
در گفتوگو با تابناک اقتصادی بررسی شد؛
با شکل گیری شفافیت اقتصادی از طریق سامانه مودیان، میتوانیم اطلاعات مربوط به این نوع فعالیتها را هم داشته باشیم که این اتفاق بسیار مهمی در راستای افزایش ریسک بازارهای موازی تولید است.
کد خبر: ۱۱۸۹۲۴۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۲/۰۶/۰۱