کلیات

گنبد آهنین، یک سامانه دفاع هوایی کوتاه برد که قادر است تا راکت‌ها و گلوله‌های توپ را در فاصله ۴ تا ۷۰ کیلومتر هدف قرار دهد. این سیستم  از راداری چندمنظوره و یک یا چند راکت‌انداز با ۲۰ لانچر شلیک موشک تامیر تشکیل می‌شود که قادر است محل اصابت راکت دشمن را پیش بینی کرده و به منظور صرفه‌جویی در هزینه راکت‌هایی را که محل برخورد آن‌ها در مناطق خالی از سکنه است، نادیده بگیرد. امروزه گنبد آهنین جای خود را به سیستم‌های ختس و فلاخن داود داده است که برای تهدید‌های موشکی بالیستیک میان‌برد استفاده می‌شوند.

تاریخچه عملیاتی

ریشه ساخت سپر دفاع موشکی اسرائیل موسوم به گنبد آهنین iron dome  را می‌توان به نبرد ۳۳ روزه بین ارتش اسرائیل و حزب الله لبنان متعلق دانست. نبردی که طی آن حزب الله لبنان با پرتاب راکت‌های متعدد خسارات و کشته‌های فراوانی روی دست اسرائیل گذاشت. راکت‌هایی که در اواسط جنگ ایستگاه قطار شهر حیفا را مورد حمله قرار داد، بسیاری از ساکنان سرزمین‌های اشغالی را آواره کرده و واحد پدافندی ارتش اسرائیل را به این واقعیت رساند که سیستم دفاع ضد موشک دیگر کارایی ندارد.
یک سال پس از جنگ ۳۳ روزه، امیر پرتس، وزیر جنگ وقت اسرائیل اعلام کرد کمپانی اسرائیلی رافائل که تولیدکننده تجهیزات نظامی است، برای مقابله با تهدید‌های آینده یک سپر دفاع موشکی جدید خواهد ساخت که جلوی حمله راکت‌های مقاومت را تا عمق سرزمین‌های اشغالی بگیرد، تکمیل و گسترش این سپر دفاعی جدید، چند سال زمان برد و نهایتا اوایل سال ۲۰۱۱ به خدمت گرفته شد.


هزینه

آمریکا از سال ۲۰۱۱ تا ۲۰۱۳ نزدیک به ۹۰۰ میلیون دلار برای تولید این سیستم به اسرائیل کمک مالی کرده‌است.  مجلس نمایندگان آمریکا با تصویب کمک ۶۸۰ میلیون دلاری در بودجه سال ۲۰۱۳ کشور خواستار شده که در ازای آن تکنولوژی این سیستم در اختیار آمریکا گذاشته شود و در صورت نیاز به تولید مشترک آن نیز اقدام شود. به همان شیوه‌ای که در مورد موشک ضد بالستیک ختس و موشک سطح‌به‌هوای در حال طراحی فلاخن داوود اقدام شده و تکنولوژی آن‌ها به ایالات متحده منتقل شده‌است.
پروژه گنبد آهنین در طول پنج سال نخست در مجموع حدود ۵۵ میلیون دلار هزینه داشته‌است. مقامات اسرائیل معتقدند در مجموع ۱۳ سکوی عملیاتی از این سیستم دفاع هوایی کشور را به‌طور رضایتبخشی تأمین می‌کنند.

هزینه برپا کردن هر سکوی عملیاتی گنبد آهنین، ۵۰ میلیون دلار است.
رئوون پداتزور تحلیلگر نظامی، خلبان سابق، و پروفسور علوم سیاسی در دانشگاه تل‌آویو، با مقایسهٔ هزینهٔ هر موشک رهگیر تامیر با هر موشک قسام، این سامانه را از لحاظ صرفهٔ اقتصادی مورد نقد قرار داده‌است و می‌گوید شلیک تعداد زیادی قسام می‌تواند از لحاظ اقتصادی اسرائیل را تهدید کند.
مقامات رسمی در پاسخ به این انتقاد معتقدند که این سیستم جلوی حملات راکتی بالقوه کشنده‌ای را می‌گیرد که می‌توانند کشور را به سوی جنگی سوق دهند که هر روز آن ۳۸۰ میلیون دلار هزینه دارد.

• در مورد اسرائیل در ویکی تابناک بیشتر بخوانید