کلیات
محمدرضا شجریان متولد تاریخ ۱ مهر ۱۳۱۹ در مشهد، موسیقیدان، آهنگساز، خواننده و خوشنویس اهل ایران و نامزد ۲ جایزه گرمی است. سایت انجمن آسیا وی را پرآوازهترین هنرمند موسیقی اصیل ایرانی، روزنامه ونکوورسان او را یکی از مهمترین هنرمندان موسیقی جهان و همچنین رادیوی عمومی ملی (NPR) در سال ۲۰۱۰ وی را یکی از ۵۰ صدای برتر جهان معرفی کردهاست. شجریان در ایران ملقب به خسرو آواز ایران است.
محمد رضا شجریان در تاریخ ۱۷ مهر ۱۳۹۹ درگذشت.

معرفی بیشتر
محمدرضا شجریان، رئیس کنونی شورای عالی خانه موسیقی ایران، بنیانگذار گروه شهناز و مبدع چند ساز موسیقی میباشد. همچنین از فرزندان محمدرضا شجریان، همایون و مژگان در زمینه موسیقی فعالیت دارند. شجریان در قرائت قرآن نیز فعالیت داشته و دعای ربنامعروفترین تلاوت قرآنیِ اوست؛ این اثر توسط سازمان میراث فرهنگی صنایع دستی و گردشگری به عنوان اثر ملی ثبت شدهاست.
شاگردان شجریان
خوانندگان سرشناسی، چون ایرج بسطامی، حسامالدین سراج، حمیدرضا نوربخش، علی جهاندار و پسرش همایون از جمله شاگردان شجریان هستند.
خوشنویسی
محمدرضا شجریان علاوه بر آوازخوانی، علاقه زیادی به خوشنویسی ایرانی دارد. او از سال ۱۳۴۴ به فراگیری خط نستعلیق نزد ابراهیم بوذری و حسین میرخانی پرداخت. او در حال حاضر دارای درجه ممتاز در خط نستعلیق میباشد. محمدرضا شجریان در سال ۱۳۸۹ آثار خطاطی خود را در نمایشگاهی در تالار وحدت به همراه منتخبی از خوشنویسان معاصر به نمایش گذاشت.
تلاوت قرآن
محمدرضا شجریان اولین بار نزد پدرش (مهدی شجریان) که خود از قاریان مشهد بود، قرائت قرآن را فرا گرفت. او برای اولین بار در ۱۲ سالگی به تلاوت قرآن در رادیو مشهد پرداخت. محمدرضا شجریان تا قبل از سال ۱۳۴۶ که به تهران مهاجرت کرد، به صورت افتخاری در رادیو مشهد قرآن میخواند. پدر او با آواز خواندن پسرش موافق نبود و محمدرضا شجریان به همین دلیل تا چهار سال در رادیو تهران با نام «سیاوش بیدگانی» آواز خواند.

آواز خوانی با نام مستعار
محمدرضا شجریان در مصاحبه با بیبیسی گفته بود که پدر او میخواست خانواده آنها (شجریان) بیشتر با چهره مذهبی شناخته شود و محمدرضا شجریان برای این که پدرش را ناراحت نکند از نام مستعار «سیاوش بیدگانی» استفاده کرد تا این که مهدی شجریان با احمد عبادی، نوازنده نامی سهتار ملاقات کرد و پس از این ملاقات، رضایت داد تا پسرش با نام اصلی آواز بخواند.
استمرار تلاوت قرآن
پس از آن محمدرضا شجریان در کنار آوازخوانی، قرائت قرآن را نیز ادامه داد. وی در سال ۱۳۵۶ در مسابقه تلاوت قرآن کشوری، رتبه نخست را به دست آورد.
همچنین در مسابقات جهانی تلاوت قرآن در سال ۱۳۵۷ (تابستان ۱۹۷۹) در مالزی، هنگامی که قاری ایرانی قادر به شرکت در مسابقه نبوده، محمدرضا شجریان بدون هماهنگی و آمادگی قبلی، بهعنوان نماینده ایران در مسابقه شرکت میکند و رتبه دوم جهان را به دست میآورد.
در سال ۱۳۵۸ چهار آیه برگرفته از آیات قرآن را با صوت خواند و این آیات (که تمامی آنها با واژه «ربنا» شروع میشدند)، در ماه رمضان در برنامه افطار پخش شدند و به نام دعای ربنای شجریان معروف شدند. دعای ربنا به همراه مناجات مثنوی افشاری (این دهان بستی دهانی باز شد) باصدای شجریان به مدت ۳۰ سال از اصلیترین برنامههای رادیو و تلویزیون برای ماه رمضان بودند.
محمدرضا شجریان دعای ربنا را متعلق به مردم معرفی کرده و حتی هنگامی که صدا و سیما را از پخش آثار منع کرد، پخش دعای ربنا را به عنوان یک مورد استثناء منع نکرد.
یک مجموعه تلاوت قرآن به نام به یاد پدر وجود دارد که در قالب ۲ سیدی مجزا (به یاد پدر ۱ و به یاد پدر ۲) انتشار یافته و مربوط به برخی تلاوتهای محمدرضا شجریان بین سالهای ۱۳۵۷ تا ۱۳۶۱ است. محمدرضا شجریان این اثر را پس از وفات پدرش، مهدی شجریان برای یادبود او در سال ۱۳۷۸ منتشر کرد. این مجموعه شامل تلاوت سورههای قصص، انعام، فجر، بلد، فتح و نمل میباشد و البته شجریان در به یاد پدر ۲ دعای ربنا را نیز اضافه کرد.
او در مصاحبه با بیبیسی گفته بود که هنگامی که در زمینه آواز آلبومهایی را منتشر میکرد، پدرش سفارشهای زیادی به او میکرده که در کنار آواز چند مجموعه قرائت قرآن نیز منتشر کند، اما او به خاطر پیشگیری از سوءتفاهمها این کار را نمیکرده؛ اما پس از وفات پدرش به این فکر بوده که باید به حرف او عمل میکرده و برای همین برخی از تلاوتهایش را در مجموعه به یاد پدر منتشر میکند.
سازهای ابداعی
محمدرضا شجریان مبدع چند ساز جدید در موسیقی ایرانی است. وی در اردیبهشت ۱۳۹۰ در نمایشگاه در تهران این سازها را رسماً به نمایش عمومی درآورد. برخی این سازها عبارتند از: صراحی، شهر آشوب، ساغر، کرشمه، سبو و… . نمایشگاه سازهای ابداعی شجریان ۱۳۹۰ نمایشگاهی از سازهای ابداعی محمدرضا شجریان میباشد که در تاریخ ۱۸ اردیبهشت ۱۳۹۰ در تالار بهارخانه هنرمندان افتتاح گردید.
تولید سازهای ابداعی توسط شجریان با انتقاد زیادی مواجه شد و در نشستی با حضور کارشناسانی همچون: جلال ذوالفنون، جمال سماواتی، حسین علیزاده، داریوش طلایی و… مورد نقد قرار گرفت.

محتوای کاری
وی علاوه با اشعار کلاسیک شاعرانی، چون حافظ، سعدی، مولانا، عطار، باباطاهر و خیام، در برخی کنسرتها و کارهای خود از «شعر نو» شاعرانی، چون فریدون مشیری، نیما یوشیج، سهراب سپهری، شفیعی کدکنی، مهدی اخوان ثالث و هوشنگ ابتهاج استفاده کردهاست. از جمله کارهای مشترک او گزیدهای است از رباعیات خیام با صدای شجریان و رباعیخوانی احمد شاملو. همچنین، وی تعدادی از دعاهای قرآنی را در اثر مشهور به دعای ربّنا خواندهاست که در هنگام افطارهای ماه رمضان از صدا و سیمای ایران پخش میشد. همچنین بعد از درگذشت پدرش که از استادان و قاریان مشهور قرآن در مشهد بود برخی از تلاوتهای قرآن خود را با عنوان به یاد پدر در دو سی دی مجزا (به یاد پدر ۱ و به یاد پدر ۲) منتشر کرد.
حواشی بعد از انتخابات ۸۸
پس از دهمین دورهٔ انتخابات ریاست جمهوری ایران، محمدرضا شجریان در نامهای به عزتالله ضرغامی از وی خواست تا از پخش آثار او در صدا و سیما خودداری کند. وی گفت: «سرودهایی که خوانده بهویژه سرود ایران،ای سرای امید متعلق به سالهای ۱۳۵۷ و ۱۳۵۸ بوده و هیچ ارتباطی با شرایط کنونی ندارد». وی اعلام کرد سازمان صدا و سیما هیچ نقشی در تهیه این آثار نداشته و به حکم قانون و شرع از این سازمان خواسته صدا و آثار او را در هیچیک از واحدهای رادیو و تلویزیون پخش نکند. وی در گفتگو با بیبیسی گفت: «در شرایطی که مردم در بهت و حیرت هستند و به گفته آقای احمدینژاد، خس و خاشاک به حرکت درآمدهاند، صدای من در صدا و سیما جایی ندارد. صدای من صدای خس و خاشاک است و همیشه هم برای خس و خاشاک خواهد بود»
بیماری و درگذشت
محمدرضا شجریان در پیام ویدئویی برای تبریک نوروز ۱۳۹۵ با چهرهای دگرگونه و موهای بسیار کوتاه حاضر شد. برخی سایتها از ابتلای او به سرطان کلیه خبر دادند.
خود من هم با یک میهمان ۱۵ سالهای سالهاست که آشنا هستم و دوست شدیم با همدیگر و الآن هم من به خاطر همان اینجا ایستادهام و طبق دستور ایشان موهای سرم را هم کوتاه کردم و بچهٔ حرفگوشکنی شدم و چند وقت دیگر هم در اینجا هستم، چون آرامش خوبی دارم و خیلی راحتم اینجا، برای اینکه با این میهمان بتوانیم به تفاهم برسیم انشاءالله. به تفاهم که رسیدیم، راه میافتم میآیم به سراغ شما هممیهنان عزیزم و کارهای هنریام را دنبال خواهم کرد.
— محمدرضا شجریان در پیام نوروزی ۱۳۹۵، پیام ویدئویی استاد شجریان. یوتیوب. ۱۳۹۵. دریافتشده در ۱ فروردین ۱۳۹۵.
محمدرضا شجریان، چهار سال پس از آنکه برای آخرین بار جلوی دوربین ظاهر شد و اعلام کرد ۱۵ سال است به بیماری سرطان مبتلاست، بعدازظهر ۱۷ مهر ۱۳۹۹ در ۸۰سالگی درگذشت. در ساعت ۱۷ بهوقت تهران، همایون شجریان، فرزند محمدرضا شجریان، نیز خبر درگذشت پدرش را در اینستاگرام رسمی خود تأیید کرد و نوشت: «خاک پای مردم ایران به دیار معشوق پرواز کرد.».
از اوایل بهمن سال ۱۳۹۸، وضعیت ریههای او به وخامت گرایید که منجر به بستری شدن در بیمارستان برای عمل جراحی بهمنظور «تعبیه راه عروقی جهت دارورسانی راحتتر و مؤثرتر» شد. اما بیست روز پس از مرخص شدن شجریان از بیمارستان، مشکلات تنفسی مجدداً او را در روز پنجشنبه ۱ اسفند ۱۳۹۸ راهی بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان کرد و تا فروردین ۱۳۹۹ در بیمارستان باقی ماند. پس از آن مراقبت ویژه از محمدرضا شجریان در خانه ادامه یافت تا روز شنبه، ۲۵ مرداد ۱۳۹۹، که با افت سطح هوشیاری، افت فشار خون و شوک عفونی بار دیگر در بخش مراقبتهای ویژه بیمارستان جم بستری شد و پس از حدود ۱۰ روز، ۳ مهرماه، از بیمارستان به خانهاش منتقل شد.
اما بار دیگر، یکشنبه ۱۳ مهر ۱۳۹۹، به دلیل افت سطح هوشیاری در حد نزدیک به کمای مطلق به بخش مراقبتهای ویژه در بیمارستان جم تهران منتقل شد و عاقبت بعدازظهر هفدهم مهرماه ۹۹، ۱۷ روز پس از ۸۰ ساله شدن، درگذشت.
پیکر استاد محمدرضا شجریان قرار است در کنار مقبره مهدی اخوان ثالث در کنار آرامگاه فردوسی به خاک سپرده شود.
کد خبر: ۱۰۰۷۹۱۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان امروز جمعه به امامت سید محمود دعایی و با حضور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در محل بهشت زهرا اقامه شد. مرحوم استاد شجریان پس از سالها مبارزه با سرطان روز پنجشنبه (۱۹ مهر ۹۹) درگذشت.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۹۳ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
محمدرضا شجریان ، استاد آواز ایران، روز پنجشنبه ۱۷ مهرماه ۱۳۹۹ در بیمارستان جم تهران دار فانی را وداع گفت. این موسیقدان و خواننده پرآوازه ایرانی متولد مهرماه ۱۳۱۹ در مشهد بود که فعالیت موسیقایی خود را از سال ۱۳۴۵ بصورت حرفهای با رادیو ایران آغاز کرد، از این زمان به بعد او به یکی از سرآمدان هنر موسیقی و آواز ایران تبدیل شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۸۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
جمعی از دوستداران استاد شجریان همزمان با اقامه نماز بر پیکرش در بهشت زهرا حضور پیدا کردند
کد خبر: ۱۰۰۷۸۸۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
صدای محمدرضا شجریان اصالت و تاریخ آواز ایرانی است. نه فقط در موسیقی که در خواندن قرآن و ادعیه نیز گنجینههایی را به میراث گذاشته است. از آن همه آواز در قالبهای گوناگون، دعای «ربّنا»ی او در فهرست ملی میراث فرهنگی ناملموس ایران ثبت شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۷۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
مراسم تطهیر و اقامه نماز بر پیکر استاد محمدرضا شجریان ، در بهشت زهرا تهران (س) انجام شد تا طبق برنامه ریزی انجام شده، پیکر این هنرمند از آنجا به فرودگاه مهرآباد و سپس جهت خاکسپاری در شهر توس، به مشهد منتقل شود.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۷۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
پیکر استاد شجریان به فرودگاه مهرآباد منتقل شد
کد خبر: ۱۰۰۷۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
علی ربیعی در سوگ محمدرضا شجریان نوشت: مدیون او هستیم برای همه لحظاتی که به واسطه صدای آسمانیاش معنا یافت، برای همه اشعاری که اوخواند و ما بارها و بارها شنیدیم ،اشعاری که اگر او نخوانده بود شاید هرگز به گوش اغلب ما هم نمیرسید
کد خبر: ۱۰۰۷۸۶۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
نیچروان بارزانی، رئیس اقلیم کردستان در پیامی درگذشت استاد « محمدرضا شجریان » را تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۴۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۸
فوتو نیوز
همایون شجریان، فرزند استاد شجریان ساعتی پس از فوت استاد بزرگ موسیقی ایران در مقابل بیمارستان جم اعلام کرد که پیکر محمدرضا شجریان در توس و در جوار آرامگاه فردوسی به خاک سپرده خواهد شد.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۳۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
کد خبر: ۱۰۰۷۸۳۴ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
تجمع برخی از علاقمندان به محمدرضا شجریان در مقابل بیمارستان محل بستری این هنرمند، کادر درمان را با نگرانیهایی جهت گسترش و شیوع ویروس کرونا مواجه کرده است.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۲۸ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
برخی رسانههای خارجی با انتشار خبر و گزارش به درگذشت محمدرضا شجریان ـ هنرمند موسیقی ایران ـ پرداختند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۲۷ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
مردم از ازدحام در مهرآباد بپرهیزند
طبق اعلام روابط عمومی فرودگاه مهرآباد هنوز برنامه انتقال پیکر محمدرضا شجریان به مشهد مشخص نشده و مردم از هرگونه تجمع در مسیرهای ورودی به فرودگاه بینالمللی مهرآباد و ترمینالهای این فرودگاه پرهیز کنند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۲۱ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
حضور هواداران شجریان در مقابل بیمارستان
در پی اعلام خبر درگذشت محمدرضا شجریان جمعی از دوستداران او در مقابل بیمارستان جم جمع شدند و قطعههایی از آوازهای وی را زمزمه کردند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۱۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
معاون اول رییس جمهور در پیامی درگذشت محمدرضا شجریان را به اهالی فرهنگ و هنر تسلیت گفت.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۰۹ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
محمدرضا شجریان صدای محبوب میلیونها ایرانی و فارسی زبان در سراسر دنیا و همچنین علاقمندان فرهنگ پارسی، امروز درگذشت. شجریان تنها یک خواننده موسیقی اصیل ایرانی نبود. او از جوانی ورزشکار بود و غیر از حضور در تیم والیبال استان خراسان و بازی در تیم فوتبال آموزشگاهها ، در رشته دوومیدانی فعالیت حرفهای داشت و همانطور که در عکس قدیمی میبینید سال ۱۳۴۶ به مقام دوم رشته پرش سه گام کشور رسید
کد خبر: ۱۰۰۷۸۰۶ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
نبض خبر؛
روایت پزشکان از فوت استاد محمدرضا شجریان و سخنان همایون شجریان درباره جزئیات مراسم تشییع و خاکسپاری پیکر استاد شجریان را در کنار تصاویری از حضور گسترده مردم در مقابل بیمارستان میبینید و میشنوید.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۰۵ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
کد خبر: ۱۰۰۷۸۰۲ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷
تعدادی از مسئولان کشور فوت محمدرضا شجریان را تسلیت گفتند.
کد خبر: ۱۰۰۷۸۰۰ تاریخ انتشار : ۱۳۹۹/۰۷/۱۷