کلیات
بورس کالای ایران ( Iran Mercantile Exchange) به داد و ستد نقد، نسیه و سلف انواع محصولات صنعتی و کشاورزی در ایران میپردازد و راهاندازی معاملات ابزارهای مشتقه و به ویژه قراردادهای آتی را در برنامههای پیش روی خود دارد.
نیاز به ایجاد بازار شفاف جهت تسهیل معاملات و کشف نرخ قیمت کالاهای اساسی و مواد اولیه واسطهای بر اساس مکانیزم عرضه و تقاضا، ایجاد ابزارهای مدیریت ریسک قیمت و تأمین مالی بازار کالایی و تضمین تعهدات طرفین معامله به منظور دستیابی به اثرات مثبت این مهم در توسعه اقتصادی، دولت و مجلس شورای اسلامی را بر آن داشت تا بستر قانونی لازم جهت تأسیس و راه اندازی بورسهای کالایی را در ایران فراهم سازند. در پی این امر، سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران در شهریور ماه سال ۱۳۸۲ به عنوان اولین بورس کالای کشور فعالیت خود را آغاز کرد و پس از آن نیز سازمان کارگزاران بورس کالای کشاورزی در شهریور ماه سال ۱۳۸۳ شروع به فعالیت نمود. با بازنگری و تصویب قانون بازار اوراق بهادار جمهوری اسلامی ایران در سال ۱۳۸۴ و تصمیم شورای عالی بورس، سرانجام بورسهای فلزات و کشاورزی در یکدیگر ادغام و بورس واحدی با عنوان بورس کالای ایران تشکیل شد و از ابتدای مهرماه سال ۱۳۸۶ فعالیت خود را آغاز کرد. طبق قانون بازار اوراق بهادار کلیه معاملات در بورس کالای ایران تحت نظارت سازمان بورس و اوراق بهادار انجام میشود. از بنیانگذاران بورس کالا میتوان به دکتر سید ابراهیم عنایت اشاره کرد که پیشکسوت بازار سرمایه محسوب میشوند.
روشها و ابزارهای معاملاتی بورس کالای ایران
· بازار فیزیکی
معاملات کالای فیزیکی در بورس کالای ایران به روش مزایده انجام میشود. مزایده یا حراج به نوعی از معامله گفته میشود که در ابتدا فروشنده حداقل قیمتی را که حاضر است کالای خود را بفروشد اعلام میکند. سپس خریداران در صورت تمایل، قیمتی بالاتر از قیمت نهایی را جهت خرید پیشنهاد میکنند. در نهایت کالا به پیشنهاد دهنده بالاترین قیمت فروخته میشود. در واقع حراج، سازوکاری برای دادوستد کالا بر پایه انطباق سفارشهای خرید و فروش مشتریان با در نظر گرفتن اولویت قیمت و زمان است.
انواع قراردادهای مورد معامله در بازار فیزیکی:
- قرارداد نقدی: قراردادی است که طی آن پرداخت بهای کالای مورد معامله و تحویل آن در هنگام معامله انجام میشود.
- قرارداد نسیه: قراردادی است که طی آن کالا در هنگام معامله تحویل و بهای آن در تاریخ سررسید پرداخت میگردد.
- قرارداد سلف: قراردادی است که طی آن کالا با قیمت معین در زمانی مشخص در آینده تحویل گردیده و بهای آن در هنگام معامله پرداخت میگردد.
معاملات در بازار فیزیکی در دو رینگ داخلی و صادراتی صورت می پذیرد.
- رینگ داخلی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف داخل ایران است.
- رینگ صادراتی عبارت است از جلسه معاملاتی بورس برای معامله کالاهایی که مقصد آنها صرفاً بازار هدف بینالمللی است.
· بازار فرعی
در این بازار کالاهایی که به دلایلی نظیر عدم تداوم عرضه، نیاز به بازدید حضوری کالا جهت احراز کمیت و یا کیفیت توسط متقاضی خرید، قابل اتکا نبودن نرخ کشف شده در بورس به واسطه سهم پایین معامله در بورس نسبت به کل بازار محصول و درخواست تسویه خارج از پایاپای معامله توسط عرضهکننده امکانپذیرش و معامله در بازار فیزیکی را ندارند قابل پذیرش و معامله میباشد و همانند بازار فیزیکی امکان معامله انواع قراردادها در دو رینگ داخلی و صادراتی بر روی سه دسته محصولات صنعتی و معدنی، فراوردههای نفتی و پتروشیمی و محصولات کشاورزی وجود دارد.
· بازار مشتقه
این بازار شامل معاملات قراردادهای آتی و اختیار معامله میباشد:
- قرارداد آتی: فروشنده متعهد میشود در سررسید معین، مقدار معینی از کالای مشخص را به قیمتی که الان تعیین میکنند بفروشد و در مقابل طرف دیگر قرارداد متعهد میشود، آن کالا را با آن مشخصات خریداری کند و برای جلوگیری از امتناع طرفین از انجام قرارداد، طرفین به صورت شرط ضمن عقد متعهد میشوند مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس بگذارند و متعهد میشوند متناسب با تغییرات قیمت آتی، وجه تضمین را تعدیل کنند و اتاق پایاپای از طرف آنان وکالت دارد متناسب با تغییرات، بخشی از وجه تضمین هر یک از طرفین را در اختیار دیگری قرار دهد و او حق استفاده از آن را خواهد داشت تا در سررسید با هم تسویه کنند. مشخصات این قرارداد بر روی یک دارایی مشخص، یکسان میباشد و توسط بورس پیشنهاد و به تصویب هیئت پذیرش میرسد.
- قرارداد اختیار معامله: تفاوت این اوراق با معاملات آتی در این است که در قرارداد آتی دو طرف متعهد به خرید و فروش دارایی در سررسید هستند اما در این اوراق یک نفر متعهد است (فروشنده اختیار که پول آن را گرفتهاست) و دیگری دارای اختیار (خریدار اختیار که پول آن را به فروشنده داده است). فروشنده اوراق متعهد میشود در صورت درخواست خریدار، تعداد مشخصی از دارایی پایه را به قیمت اعمال (قیمت معین معامله در آینده که الان تعیین شدهاست) معامله کند. برای جلوگیری از امتناع فروشنده اختیار از انجام تعهدش، فروشنده مبلغی را به عنوان وجه تضمین نزد اتاق پایاپای بورس قرار میدهد و متناسب با تغییرات قیمت اوراق اختیار معامله، آن را تعدیل کند. اوراق اختیار در بازار ثانویه قابل خرید و فروش میباشند. اوراق اختیار معامله میتواند به دو نوع اختیار فروش یا اختیارخرید تقسیم گردد. در اختیار خرید، خریدار حق خرید یک کالا را در آینده از فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده به او بفروشد. در اختیار فروش، خریدار حق فروش یک کالا را در آینده به فروشنده اختیار دارد و فروشنده اختیار متعهد است در صورت درخواست خریدار کالا را به قیمت توافق شده از او بخرد.
· بازار مالی
- قرارداد سلف موازی استاندارد: فروشنده کالا در قالب این اوراق، همانند قرارداد سلف بهای کالایی را که در آینده تحویل خواهد داد، به صورت نقد دریافت میکند. این اوراق برخلاف قرارداد سلف، بازار ثانویه دارد و دارنده اوراق میتواند قبل از سررسید این اوراق را در بورس به فروش رساند.
- گواهی سپرده کالایی: گواهی سپرده کالایی ورقه بهاداری است که موید مالکیت دارنده آن بر مقدار معینی کالای سپرده شده به انبار پذیرش شده در بورس کالا است و پشتوانه آن قبض انبار صادر شده توسط انباردار است. انباردار پس از ارزیابی کمی و کیفی کالای مشتری برای وی قبض انبار صادر مینماید. مشتری با سپرده کردن این قبض نزد اتاق پایاپای، میتواند این گواهی سپرده کالایی را که به پشتوانه قبض انبار صادر میشود در بازار ثانویه معامله نماید. مالک گواهی در طول مهلت نگهداری کالا، هر زمان که خواست میتواند به انبار مراجعه و کالا را از انبار تحویل گیرد.
- صندوق سرمایهگذاری کالایی: صندوق کالایی با جذب سرمایه از طریق فروش واحدهای سرمایهگذاری، منابع جذب شده را بر روی اوراقبهادار مبتنی بر کالا سرمایهگذاری میکند. صندوق کالایی به سرمایهگذاران این امکان را میدهد که به جای خرید و نگهداری کالای مورد نظر و تحمل هزینههای حمل و نقل، انبارداری و خسارتهای احتمالی آن، اوراق این صندوقها را خریداری نمایند. به عبارت دیگر، این صندوقها بخش قابل ملاحظهای از وجوه گردآوری شده خود را به سرمایهگذاری در کالایی خاص اختصاص میدهند و علاقهمندان به سرمایهگذاری در آن کالای خاص اقدام به خرید واحدهای این صندوقها میکنند.
سومین مرحله از عرضه دیگنیتی پرایم در بورس کالا انجام شد و این خودرو نیز با استقبال متقاضیان مواجه گردید.
کد خبر: ۱۱۵۰۳۴۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۳
امروز دومین مرحله از عرضه فیدلیتی پرایم در بورس کالا انجام شد و با استقبال متقاضیان همراه بود.
کد خبر: ۱۱۵۰۲۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۲
بهمن دیزل روز یکشنبه 29 آبان ماه 1401 کامیون کشنده امپاور BD500 را در بورس کالا عرضه خواهد کرد.
کد خبر: ۱۱۵۰۱۹۳ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۲
گروه صنعتی ایرانخودرو هم زمان با عرضه محصول پژو ۲۰۷ در بورس کالا ، به منظور تکریم مادران و در راستای اجرای طرح حمایت از خانواده و جوانی جمعیت، برنامه فروش ویژه مادران را از شنبه ۲۱ آبانماه به مدت سه روز به اجرا میگذارد.
کد خبر: ۱۱۴۹۸۵۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۲۰
رئیس شورای فقهی بانک مرکزی خبر داد که اوراق سکه بانک مرکزی با اصلاحات انجام شده، منعی برای انتشار ندارد.
کد خبر: ۱۱۴۹۴۳۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۷
بورس کالا ی ایران یکشنبه ۲۲ آبان و دوشنبه ۲۳ آبان ماه بار دیگر میزبان عرضه ۵۸۴ دستگاه فیدلیتی و دیگنیتی به عنوان دو محصول پُرطرفدار گروه بهمن خواهد بود.
کد خبر: ۱۱۴۹۲۰۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۱۶
ایران خودرو امروز ۸ آبان ماه ۲۰۰ دستگاه هایما اس۷ مشکی و ۵۰ دستگاه اس۷ مشکی سفارشی را در بورس کالا عرضه نمود. خریداران امروز هایما چقدر سود کردند؟ و این محصول با چه قیمتی معامله شد؟
کد خبر: ۱۱۴۷۹۰۴ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۸
بورس کالا ی ایران از پذیرش ۵ کالا و محصول متعلق به ۵ شرکت در بازار اصلی و فرعی بورس کالا خبر داد. باید منتظر عرضههای جدید در بورس کالا بود.
کد خبر: ۱۱۴۷۸۷۹ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۸
رئیس کمسیون اقتصادی مجلس:
رئیس کمسیون اقتصادی مجلس با بیان اینکه ماشین آلات صنعتی همچون تراکتور در بورس کالا عرضه میشود، گفت: عرضه محصولات تولیدی تراکتورسازی در بورس حلقه مفقوده چالشهایی نظیر قیمتگذاری دستوری و تامین نقدینگی کشاورزان برای خرید ماشین آلات صنعتی است که با عملیاتی شدن آن هم قیمت عادلانه و شفاف برای تراکتور تعریف شده و هم افزایش ظرفیت تولید به واسطه قیمت عادلانه تحقق مییابد.
کد خبر: ۱۱۴۷۲۹۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
رئیس سازمان بورس:
مجید عشقی گفت: به دلیل پذیرش ۲ محصول تارا و ۲۰۷ در بورس کالا ، عرضه آنها انجام میشود و با توجه به اینکه واقعیسازی قیمت محصولات جزو حقوق سهامداران به شمار میرود، مدیران ایران خودرو این مسئولیت را دارند که اقدامات لازم را برای رعایت حقوق سهامداران انجام دهند.
کد خبر: ۱۱۴۷۲۷۶ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
خبرهای بسیار مهمی روز گذشته در فضای رسانه ها منتشر شد که قطعا هر یک می توانند بر روی روند بورس امروز تاثیرگذار باشند. از جمله این خبرها می توان به افزایش سرمایه چند شرکت بورسی و فرابورسی اشاره کرد. توصیه می شود قبل از معاملات امروز این ده خبر را بخوانید.
کد خبر: ۱۱۴۷۲۶۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۴
مدت ها است که عرضه خودرو در بورس کالا آغاز شده است و تاکنون خودروهای مختلفی برای عرضه بر روی تابلو بورس کالا رفته اند. خبرهای منتشر شده بیانگر آن است که قرار است هایما محصول تولیدی ایران خودرو برای دومین بار میهمان بورس کالا باشد. جزئیات این عرضه را در مطلب زیر بخوانید.
کد خبر: ۱۱۴۷۱۱۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
شهرداری تهران قصد دارد یک واحد ۱۶۴ متر مربعی مسکونی واقع در نیاوران را در تاریخ ۱۵ آبان ماه در تالار املاک و مستغلات بورس کالا عرضه کند. شهرداری تهران پیشتر دو ملک خود را در اواخر شهریور در یک فرآیند شفاف رقابتی در بورس کالا فروخته بود.
کد خبر: ۱۱۴۷۱۱۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
۱ آبان ۱۴۰۱، ۲۰۰ دستگاه خودروی لاماری تولیدی آرین پارس موتور در بورس کالا فروخته شد. خریداران لاماری ایما چقدر سود کردند؟
کد خبر: ۱۱۴۷۰۹۵ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
در حالی روز یکشنبه اول آبان ماه، مدیر پذیرش بورس کالا ی ایران از پذیرش دو محصولات تارا و ۲۰۷ شرکت ایران خودرو در بورس کالا ی ایران خبر داد که ایرانخودرو این موضوع را در اطلاعیهای ''رد'' و اعلام کرده که فعلاً ورود این دو محصول به بورس کالا امکانپذیر نیست و این عرضه زمانی صورت خواهد گرفت که روند تولید و عرضه آنها بیشتر شده باشد.
کد خبر: ۱۱۴۷۰۸۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۳
در پی طرح سوالات مخاطبان درخصوص نحوه عرضه دو محصول تارا و ۲۰۷ در بورس کالا ، گروه صنعتی ایرانخودرو در این باره اطلاعیه تکمیلی صادر کرد.
کد خبر: ۱۱۴۶۹۹۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۲
رقابت داغی در تالار شفاف خودروی بورس کالا روز یکشنبه در عرضه لاماری ایما دنبال شد و بدین ترتیب ۲۰۰ دستگاه لاماری ایما با رقابت بیش از ۲۰ درصد فروخته شد.
کد خبر: ۱۱۴۶۹۱۲ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۲
عرضههای سیمانیها در هفته جاری از دیروز (یکشنبه اول آبان) آغاز و تا امروز (دوشنبه ۲ آبان) هم ادامه مییابد. در عرضههای امروز، ۶۶ شرکت سیمانی در مجموع یک میلیون و ۲۲۹ هزار و ۶۷۴ تن انواع سیمان را روی تابلوی عرضه میبرند. سیمانیها تا پایان مهر و در ۷ ماهه امسال، در مجموع نزدیک ۳۲ میلیون تن انواع سیمان را به ارزش ۲۰.۵ همت (هزار میلیارد تومان) در تالار سیمان بورس کالا فروختند.
کد خبر: ۱۱۴۶۸۹۸ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۲
گروه صنعتی ایرانخودرو اطلاعیه صادر کرد:
گروه صنعتی ایرانخودرو در اطلاعیهای اعلام کرد: عرضه خودروهای تارا و پژو۲۰۷ در بورس کالا زمانی صورت خواهد گرفت که تولید و عرضه این محصولات افزایش یابد.
کد خبر: ۱۱۴۶۸۷۱ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۱
عرضه خودرو لاماری ایما امروز در بورس کالا انجام میشود. قیمت پایه این خودرو با بازار حدود ۴۰۰ میلیون تومان اختلاف دارد. از آنجایی که قیمت ۹۸۱ میلیون تومانی این خودرو پایه محسوب میشود و با توجه به تقاضا امکان افزایش قیمت وجود دارد، خرید این خودرو به صرفه است؟
کد خبر: ۱۱۴۶۶۸۷ تاریخ انتشار : ۱۴۰۱/۰۸/۰۱