کلیات

آیاندا پاتوسی ( زاده ۳۱ اکتبر ۱۹۹۲) بازیکن فوتبال اهل آفریقای جنوبی است که در پست هافبک هجومی به شکل قرضی از کیپ‌تاون سیتی برای باشگاه فوتبال استقلال تهران در لیگ برتر خلیج فارس بازی می‌کرد. وی همچنین ۱۲ بازی ملی برایتیم ملی آفریقای جنوبی دارد.

زندگی شخصی

پاتوسی که اصالتی از نژاد بانتو دارد در سال ۱۹۹۲ در کایلیتشا متولد شد و در سال ۲۰۰۳ یعنی زمانی که ۱۱ ساله بود پدر خود را از دست داد و تا پیش از مهاجرت به بلژیک نزد مادر خود، نامبوللو پاتوسی، زندگی می‌کرد. وی همچنین یک برادر به نام لویاندا دارد. یکی از حوادث مهم زندگی شخصی پاتوسی در ۷ ژوئن ۲۰۱۴ اتفاق افتاد؛ زمانی که وی برای شرکت در اردوی تیم ملی راهی کشورش شده بود و در محله گوگولثو در حال رانندگی بود به همراه خودرواش ربوده شد. با این حال پاتوسی توانست از دست آدم ربایان فرار کند و جان خود را نجات دهد، وی پس از این حادثه درباره آن گفت:
خوشحالم زنده هستم و مشکلی برایم به وجود نیامد. من از فرصت استفاده کردم و بدون‌اینکه چیزی بگویم فرار کردم و دویدم.

بازی های باشگاهی

آیاندا متولد منطقه کایلیتشا در کیپ‌تاون است. او در ۳۱ اکتبر ۱۹۹۲ به دنیا آمد و در ۱۱ سالگی پدرش را از دست داد. پاتوسی فوتبال را در مرکز ASD کیپ‌تاون آموخت و فصل ۱۱–۲۰۱۰ را در این مرکز سپری کرد؛ او در ۱۶ سالگی، همراه با این مدرسه فوتبال به یک تور فوتبالی در بلژیک رفت و با تیم خنک چند جلسه‌ای تمرین کرد.

او سرانجام در مه ۲۰۱۱ زمانی که ۱۷ سال داشت مورد توجه مسئولان باشگاه لوکرنبلژیک قرار گرفت و به این تیم پیوست. همان زمان بود که از او به‌عنوان یکی از ستاره‌های آتی بافانا بافانا یاد کردند.
نخستین فصل حضور پاتوسی در لوکرن فصل ۱۲–۲۰۱۱ فوتبال اروپا بود که وی با ورودش به این تیم بلژیکی در این فصل شماره ۲۴ تیم را برتن کرد. نخستین بازی رسمی پاتوسی برای لوکرن در اولین هفته لیگ برتر فوتبال بلژیک مقابل زولته وارخم بود که در تاریخ ۳۰ ژولای ۲۰۱۱ انجام شد و با تساوی ۰–۰ دو تیم به پایان رسید؛ وی در این دیدار در دقیقه ۸۵ به جای ایوان لکو وارد زمین شد.

پاتوسی درحالی نخستین بازی خود را در این لیگ معتبر اروپایی انجام داد که فقط ۱۸ سال و ۸ ماه و ۳۰ روز سن داشت تا به این ترتیب در اوج جوانی خود را در کوران مسابقات لیگ بلژیک ببیند. آیاندا در هفته‌های ابتدایی آن لیگ گاه به گاه به صورت یار تعویضی برای تیمش بازی کرد تا ۲۱ سپتامبر ۲۰۱۱ که در بازی مقابل اوپن در جام حذفی که با برتری ۳–۰ لوکرن به پایان رسید برای اولین بار در ترکیب ابتدایی تیمش قرار گرفت.

بازی خوب او در این دیدار به علاوه تأثیرگذاری وی در بازی‌هایی که به عنوان بازیکن تعویضی وارد زمین می‌شد موجب شد تا پاتوسی با همان سن کم در اولین فصل حضورش در بلژیک به ترکیب اصلی لوکرن برسد و هفته‌های پایانی لیگ و همچنین پلی‌اف‌های آن را ترکیب اولیه تیمش به میدان برود. وی در آن مقطع در مصاحبه‌ای با رسانه kickoff از زندگی در کشور بلژیک ابراز رضایت و آرزوی خود را بازی برای تیم ملی آفریقای جنوبی اعلام کرد.

پاتوسی در مجموعه رقابت‌های آن فصل ۲۶ بازی برای لوکرن انجام داد که ۱۲ تای آن‌ها حضور در ترکیب اولیه و مابقی ورود به عنوان یار تعویضی بود، او ۳ گل نیز در آن فصل به ثمر رساند. دستاورد مهم پاتوسی در این فصل قهرمانی در جام حذفی فوتبال بلژیک همراه با لوکرن بود؛ این قهرمانی نخستین قهرمانی لوکرن در یکی از رقابت‌های سطح اول فوتبال بلژیک در طول تاریخ خود بود که پاتوسی علی‌رغم سن کم خود از عوامل مهم شکل‌گیری آن بود.
پاتوسی در پنجمین فصل حضور خود در لوکرن باز هم بهترین پاس گل دهندهٔ تیمش شد و با ۷ پاس گل، مشترکاً با لئون بیلی و آنتونی ناکارت در رده سوم بهترین پاسور‌های لیگ برتر فوتبال بلژیک قرار گرفت. فصل ۱۷–۲۰۱۶ ششمین و آخرین فصل حضور پاتوسی در بلژیک بود، وی که در این سال‌ها پرفروغ ظاهر شده بود و با ۲ قهرمانی در جام حذفی و ۲ نائب قهرمانی در سوپر جام بلژیک همراه با یک تیم نه چندان قوی در این کشور کارنامه نسبتاً موفقی بر جا گذاشته بود در پایان این فصل با اتمام قراردادش در ژولای ۲۰۱۷ به آفریقای جنوبی برگشت تا به تیم تازه تأسیس شهرش،  کیپ‌تاون سیتی بپیوندد.

بازگشت به آفریقای جنوبی

پاتوسی ۶ سال همراه تیم لوکرن بود و نهایتاً در ۲۴ سالگی به کیپ‌تاون سیتی پیوست. این تیم تنها یک سال پیش‌از آن یعنی در سال ۲۰۱۶ تأسیس شده بود و مالکان متمول آن می‌خواستند با صرف هزینه‌های گزاف با کنار زدن آژاکس کیپ‌تاون به قدرت اول فوتبال آفریقای جنوبی و از قدرت‌های قاره آفریقا تبدیل شوند، در همین راستا اتمام قرارداد پاتوسی با لوکرن را فرصت مناسبی دیدند تا یکی از بهترین بازیکنان اهل آفریقای جنوبی را به خدمت بگیرند و پروژه خود را استارت بزنند. تیم کیپ‌تاون در آن سال علاوه بر پاتوسی چند بازیکن مطرح دیگر از جمله تیکو مودیس، ستاره تیم ملی آفریقای جنوبی در جام جهانی ۲۰۱۰ آفریقای جنوبی، را به خدمت گرفتند.

پاتوسی نخستین بازی رسمی خود را برای کیپ‌تاون در تاریخ ۱۲ اوت ۲۰۱۷ در بازی مقابل پولوکوین سیتی در رقابت‌های جام ام‌تی‌ان ۸ انجام داد، وی در این بازی در دقیقه ۶۶ به جای سایبیسوسو ماسینا وارد زمین شد. چند روز بعد در ۲۳ اوت، پاتوسی در بازی مقابل پلاتینیوم استارز برای نخستین بار در ترکیب اصلی کیپ‌تاون قرار گرفت و در همان بازی نیز در دقیقه ۶۱ توانست نخستین گل خود را برای این تیم به ثمر برساند؛ این بازی از سری رقابت‌های هفته دوم لیگ برتر آفریقای جنوبی ۱۸–۲۰۱۷ برگزار شده بود. دستاورد پاتوسی و هم‌بازیانش در پایان این فصل نائب قهرمانی درجام ام‌تی‌ان ۸ و پنجمی در لیگ برتر آفریقای جنوبی بود.

حضور در استقلال تهران

پاتوسی در فصل ۱۹–۲۰۱۸ نیز از بازیکنان فیکس کیپ‌تاون بود، شاید بتوان گفت: نقطه عطف وی در این فصل بازی مقابل اورلاندو پایرتس در هفته چهاردهم لیگ بود که پاتوسی در ۷ دقیقه دبل کرد و هنگامی که تیمش ۲–۰ عقب بود به تنهایی حساب کار را ۲–۲ کرد. پاتوسی در همان نیم‌فصل اول توانست همراه با کیپ‌تاون قهرمان جام ام‌تی‌ان ۸ شود تا حضورش در فوتبال آفریقا بدون جام به پایان نرسد. پاتوسی در پنجره نقل و انتقالاتی زمستان همان فصل مورد توجه باشگاه ایرانی استقلال تهران قرار گرفت و پس از تأیید کیپ‌تاون سیتی با قراردادی قرضی که بند خرید دائم نیز دارد راهی ایران شد. صفحه رسمی باشگاه کیپ‌تاون در توئیتر با ارائه توضیح زیر این انتقال را تأیید کرد: باشگاه کیپ تاون سیتی و استقلال، قهرمان دو دوره لیگ قهرمانان آسیا، بر سر انتقال آیاندا پاتوسی به توافق دست یافتند.

پیوستن پاتوسی به استقلال با حواشی مختلفی در فوتبال ایران همراه شد چرا که بنا بر یکی از آیین‌نامه‌های سازمان لیگ فوتبال ایران بازیکنان خارجی که می‌خواهند جذب تیم‌های ایرانی شوند باید شرایط خاصی را داشته باشند که در وهله اول ظاهراً پاتوسی هیچ‌یک از این شرایط را نداشت،  اما پس از استعلام فدراسیون فوتبال ایران از فدراسیون فوتبال آفریقای جنوبی مشخص شد پاتوسی با دعوت شدن به اردوی تیم ملی آفریقای جنوبی شرایط لازم برای بازی در لیگ برتر فوتبال ایران را احراز می‌کند؛ همچنین استناد به تبصره‌ای در آیین‌نامه مذکور که حق تجدیدنظر در موارد خاص را به هیئت رئیسه فدراسیون و سازمان لیگ داده بود موجب شد کارت بازی پاتوسی نیز مانند کیروس استنلی (که با وضعیتی مشابه پاتوسی پیش از این به ذوب‌آهن اصفهان پیوسته بود) صادر شود.
طولانی شدن روند صدور کارت بازی پاتوسی موجب شد وی پس از پیوستن به استقلال دو بازی ابتدایی تیمش مقابل پیکان و تراکتورسازی را از دست بدهد و نتواند برای استقلال به میدان برود. پس از صدور کارت بازی پاتوسی نخستین بازی او، دیدار مقابل پارس جنوبی جم بود که وی از ابتدا در ترکیب استقلال قرار گرفت؛ وی در این بازی یکی از دو گل استقلال را به ثمر رساند و با ارسال خود و گل‌به‌خودی بازیکن حریف روی گل دیگر نیز تأثیرگذار بود تا بهترین بازیکن زمین در نخستین بازی خود برای استقلال باشد.

شروع رؤیایی پاتوسی با لباس استقلال در دومین بازی وی برای این تیم نیز ادامه پیدا کرد، او در بازی مقابل ذوب‌آهن که با نتیجه ۳–۰ به نفع استقلال به پایان رسید نیز در ترکیب اولیه قرار گرفت و ضمن گل‌زنی در این دیدار پاس یکی دیگر از گل‌ها را از روی کرنر برای محمد دانشگر ارسال کرد و گل دیگر نیز فرشید اسماعیلی از روی ریباند شوت وی به ثمر رساند. روند گل و پاس گل‌ها پاتوسی در چهار بازی قطع شد هر چند او از بهترین بازیکن‌ها تیمش در این بازی‌ها بود و در بازی با نساجی زمینه ساز گل مرتضی تبریزی به نساجی بود
در بازی با الهلال عربستان در هفته سوم لیگ قهرمانان آسیا پاتوسی پاس گل اول تیمش را داد و پایه‌گذار گل دوم بود که با برتری دو بر یک استقلال خاتمه یافت، در بازی بعدی استقلال مقابل سپاهان گل سالم علی کریمی با پاس گل پاتوسی به اشتباه مردود اعلام شد تا اینکه در دقیقه نود و هشت بازی و در آخرین لحظات این بازی حساس پاتوسی به زیبایی گل سه امتیازی تیمش را به ثمر رساند
در بازی استقلال و ماشین سازی در هفته بیست و ششم مهدی قائدی موفق شد با پاس گل پاتوسی تک گل سه امتیازی تیمش را به ثمر برساند

جدایی پاتوسی از استقلال

چهارده خرداد ۱۳۹۸ پاتوسی با انتشار پیامی در اینستاگرام خبر جدایی خودش از استقلال را رسانه ای کرد.

پیوستن به تیم بن یاس

سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، استقلال مبلغ لازم بابت دائمی کردن قرارداد آیاندا پاتوسی از کیپ تاون سیتی را به این باشگاه پرداخت نکرد تا این ستاره نیم فصل دوم آبی ها ، در تاریخ ۲۳ تير ۱۳۹۸ راهی بنی یاس امارات شود.

• در مورد استقلال تهران بیشتر بخوانید