حدود دو ماه از آغاز به کار مجلس یازدهم میگذرد؛ مجلسی که ترکیب آن در قبال مجلس دهم به شدت دگرگون شد و تفاوت معناداری را نسبت به گذشته پیدا کرد، به گونهای که اکنون بیش از ۷۵ درصد ترکیب مجلس به اصولگرایان اختصاص یافته است و نو اصولگرایان، تحولخواهان، مدیران دولت احمدی نژاد و اعضای جبهه پایداری در مجلس یازدهم سهم عمدهای را کسب کردند و اعتدالیون و اصلاح طلب، کمترین میزان کرسیهای بهارستان را از آن خود کردند.
به گزارش «تابناک»؛ بر خلاف مجلس دهم، عمده اصولگرایان راه یافته به مجلس یازدهم مشی متفاوتی دارند و قریب به اتفاق آنها از بین مخالفان دولت تدبیر و امید انتخاب شده اند؛ لذا پس از تعیین ترکیب پارلمان در دوره جدید، بسیاری از کارشناسان و تحلیلگران سال آخر سختی را برای «حسن روحانی» و دولتش در مواجهه با مجلس جدید پیش بینی کردند که در همین ابتدا برخی موارد آن مشاهده شد.
همزمانی روی کار آمدن مجلس جدید، شیوع کرونا و افزایش مشکلات اقتصادی ناشی از تحریمها در کنار تعابیری مثل بی عملی دولت در مواجهه با مشکلات، باعث تشدید اعتراضات مجلسیها به روحانی و دولتش شد تا جایی که برخی وزیران به مجلس فراخوانده شدند و مورد اعتراض و حتی توهین برخی نمایندگان عصبانی نیز قرار گرفتند. برخی نمایندگان هم به دنبال سوال از رئیس جمهور و فراتر از آن استیضاح روحانی رفتند.
اوج گیری تنشها و مشکلات بین دولت و مجلس آن هم در فاصله یک سال مانده به پایان کار قوه مجریه و همچنین افزایش مشکلات اقتصادی ناشی از کرونا و تحریم نه تنها باعث بهبود وضعیت نشد، بلکه بر ادامه مشکلاتی که به ویژه کمر قشر ضعیف و کم درآمد جامعه را خم میکند، افزود. همین موضوع باعث شد که رهبر انقلاب خیلی زود به این مساله ورود و در دیدار ویدئویی با نمایندگان مجلس بر جلوگیری از ادامه این روند تاکید کردند.
ایشان استمرار مشکلات و حاشیهها بین دولت و مجلس را یک راه انحرافی تحلیل کردند که بعضیها شاید بدشان نیاید شرایط به همین منوال ادامه پیدا کند.
وی افزود: اطمینان داریم همه مشکلات موجود قابل حل است و مجلس باید با اولویتبندی مسائل، پرهیز از حاشیهسازی و نیز کار مخلصانه برای مردم در روند حل مشکلات، تأثیر محسوس بگذارد.
البته رهبر انقلاب به تمجید از مجلس فعلی هم پرداختند و مجلس یازدهم را از قویترین و انقلابیترین مجالس پس از انقلاب خواندند و گفتند: حضور «جوانان پرانگیزه، پر ایمان، پر توان، تحصیلکرده و کارآمد» در کنار شماری از مدیران انقلابی و دارای سوابق اجرایی، و نیز شماری از پیشکسوتان دارای سوابق نمایندگی، مجلس یازدهم را به مجلسی بسیار خوب و امیدبخش تبدیل کرده است.
حضرت آیت الله خامنه ای، «تورم، کاهش ارزش پول ملی، گرانیهای بیمنطق، مشکلات بنگاههای تولیدی و مشکلات ناشی از تحریمها» را از جمله مسائلی خواندند که سختی معیشت را بویژه برای طبقات پایین و متوسط به همراه آورده است. پس از آن خطاب به نمایندگان مجلس یازدهم تاکید کردند: «نیت الهی و خالص»، «کار برای مردم» و «پرهیز از جو زدگی» اولین توصیه حضرت آیت الله خامنهای به نمایندگان مجلس بود.
ایشان در موضوع تعامل قوا - که به نظر اشاره به جلسه نمایندگان مجلس با وزیر امور خارجه داشت - خطاب به نمایندگان مجلس عنوان کردند: روابط مجلس با دولتمردان باید مطابق قانون و شرع باشد، یعنی سؤال و تفحص به عنوان حق مجلس وجود داشته باشد، اما توهین و دشنام و نسبتِ بدون علم به دولتمردان به هیچ وجه جایز نیست و برخی از این نسبتها حرام شرعی است. از برخوردهای احساسی و غیرمنطقی پرهیز شود و بیان دیدگاه و نظر مخالف متین، خردمندانه، قوی و قابل توجیه باشد.
رهبر انقلاب همچنین با یادآوری موضوعی که اشاره به طرح مسائلی نظیر استیضاح و برکناری دولت از سوی مجلس داشت، با اشاره به سال آخر دولت گفتند: سال آخر دولتها معمولاً سال حساسی است و باید مراقبت شود که پیگیری امور به هیچ وجه سست نشود؛ بنابراین، اعتقاد راسخ دارم که دولتها باید تا روز آخر وظایف خود را انجام دهند و بعد از پایان دوره قانونی خود، امانت را با ارائه صورت وضعیت، به دولت بعدی تحویل دهند. در شرایط حساس سال آخر دولت و همچنین سال اول مجلس، باید دو قوه فضا را به گونهای مدیریت کنند که به کار مهم کشور لطمه نخورد.
این سخنان رهبری ناظر به چند موضوع بود؛ اول اینکه ایشان افزایش مشکلات بین دولت و مجلس را در شرایطی که کشور از ناحیه مشکلات اقتصادی کرونا و تحریم و همچنین دمیدن دشمنان به این موضوع تحت فشار است را به هیچ عنوان صلاح ندانسته و رهآورد این موضوع را نه تنها حل نشدن مشکلات، بلکه افزایش آن به ویژه برای بخشهای ضعیف و کم درآمد جامعه و در نهایت افزایش نارضایتی مردم تحلیل کردند که اتفاقا قوای سه گانه باید برای برطرف کردن و حل آن برنامه ریزی کنند.
توجه رهبر انقلاب بر لزوم برطرف و جمع کردن بساط حاشیهها و جایگزینی مسائل و موضوعات اصلی به منظور رفع مشکلات کشور ـ که هر روز منجر به کوچکتر شدن سفره مردم به ویژه طبقات کم درآمد میشود ـ موضوعی بود که در جلسه اخیر با نمایندگان مجلس مورد توجه قرار گرفت و رهبرانقلاب تمرکز بر رفع مشکلاتی نظیر «تورم، کاهش ارزش پول ملی، گرانیهای بیمنطق، مشکلات بنگاههای تولیدی و مشکلات ناشی از تحریمها» را تنها با پرهیز از حاشیهها و تمرکز بر موضوعات اصلی کشور امکان پذیر دانستند.
«نیروی جوانی، تحصیل کرده بودن نمایندگان و همچنین انقلابی بودن مجلس» تعاریفی بود که رهبر انقلاب از مجلس یازدهم و نمایندگانش کردند، اما ایشان برای به سرانجام رساندن هرچه بهتر و درستتر تکالیف و مسئولیتهای مجلس و نمایندگان از آنها خواستند که در انجام کارها «نیت الهی و خالص»، «کار برای مردم» و «پرهیز از جو زدگی» را سرلوحه اقدامات و فعالیتها در دوران نمایندگی قرار بدهند.
در عین این تعاریف، ایشان دو تا نکته مهم به مجلسیها متذکر شدند؛ موضوع اول، در ارتباط با نوع برخورد نمایندگان مجلس با دولت و نحوه استفاده از ابزار نظارتی شان بود؛ موضوعی که این گونه بیان شد: «روابط مجلس با دولتمردان باید مطابق قانون و شرع باشد، یعنی سؤال و تفحص به عنوان حق مجلس وجود داشته باشد، اما توهین و دشنام و نسبتِ بدون علم به دولتمردان به هیچ وجه جایز نیست و برخی از این نسبتها حرام شرعی است.» این مساله ناظر به برخوردی بود که برخی نمایندگان در هنگام حضور وزیر امورخارجه در صحن علنی مجلس از خود نشان دادند. پس انتظار میرود بعد از این شاهد تغییر رویه این دسته از نمایندگان و برخورد متمایز آنها در موارد مشابه بشود.
نکته بعدی، در ارتباط با لزوم ادامه کار دولت در سال آخر خود آن هم تا آخرین روز خود بود که مورد تاکید رهبری قرار گرفت؛ موضوعی که این طور مطرح شد: «اعتقاد راسخ دارم که دولتها باید تا روز آخر وظایف خود را انجام دهند و بعد از پایان دوره قانونی خود، امانت را با ارائه صورت وضعیت، به دولت بعدی تحویل دهند. در شرایط حساس سال آخر دولت و همچنین سال اول مجلس، باید دو قوه فضا را به گونهای مدیریت کنند که به کار مهم کشور لطمه نخورد.»
برخی نمایندگان مجلس بنا داشتند که طرح سوال از رئیس جمهور را بلافاصله کلید بزنند؛ حتی برخی جلوتر هم رفته و طرح استیضاح حسن روحانی را دنبال میکردند؛ مسالهای که طبیعتا تنشهای زیادی در روابط دو قوه ایجاد میکرد و باعث میشد خیلی از امور و مسائل حیاتی آن هم در شرایطی که مشکلات سختی پیش روی کشور قرار گرفته زمین بماند؛ همین امر باعث ورود زودهنگام رهبری به این مساله و نیز باعث شد که تلاش عدهای از نمایندگان برای «برخورد سخت با روحانی و دولتش» ـ که مورد نفی رهبری قرار گرفت ـ در نهایت منجر به بازپس گیری طرح استیضاح و سوال از رئیس جمهور در مجلس یازدهم بشود تا شرایط برای ایجاد فضای همکاری هرچه بیشتر بین دولت و مجلس مهیا گردد. در حقیقت رهبری در همین شروع به کار مجلس علیرغم تمام تعاریف دو تذکر مهم به مجلس یازدهم دادند تا پس از این و حداقل در سال پایانی دولت روحانی نقشه راه باشد و جلوی برخی افراط و تفریطها را بگیرد.